Ngày 10/2, Bộ GD&ĐT tổ chức lễ công bố Chương trình sức khỏe học đường giai đoạn 2021 – 2025. Tham dự lễ công bố có Thủ tướng Phạm Minh Chính, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Bộ trưởng Bộ GDĐT Nguyễn Kim Sơn, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long, Bộ trưởng Bộ VHTT&DL Nguyễn Văn Hùng…
Trước đó, ngày 2/10/2021, Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1660/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình Sức khoẻ học đường giai đoạn 2021 – 2025 nhằm bảo đảm chăm sóc toàn diện về thể chất, tinh thần cho học sinh thông qua việc duy trì, đẩy mạnh hoạt động giáo dục, chăm sóc, bảo vệ và quản lý sức khỏe trẻ em, học sinh trong các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông và trường chuyên biệt.
Phát biểu tại lễ công bố, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá hoạt động chăm sóc bảo vệ sức khỏe học sinh, thế hệ tương lai của đất nước bước đầu đã đi vào nề nếp và ngày càng có chất lượng. Thủ tướng chỉ đạo Bộ GD&ĐT thực hiện tốt vai trò đầu mối, phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành, cá nhân, tổ chức liên quan để triển khai thực hiện tốt các nhiệm vụ, giải pháp để hoàn thành mục tiêu của Chương trình. Đặc biệt, đơn vị chú trọng việc nâng cao năng lực chuyên môn, thay đổi mạnh mẽ về nhận thức và hành động đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên về vấn đề chăm sóc Sức khỏe học đường.
Cùng với đó, Bộ Tài chính, Bộ Y tế, Bộ VHTT&DL, UBND các tỉnh, TP và các tổ chức, DN tham gia đồng hành cùng Chương trình Sức khoẻ học đường nói riêng và các chương trình, dự án bảo vệ, chăm sóc sức khoẻ trẻ em nói chung trên tinh thần huy động sức mạnh của cộng đồng để dành những gì tốt nhất cho trẻ em.
Chương trình Sức khoẻ học đường giai đoạn 2021 - 2025 xác định 5 nhóm nội dung và 7 nhóm giải pháp về chăm sóc, bảo vệ và quản lý sức khoẻ học sinh; giáo dục thể chất và hoạt động thể thao học đường; tổ chức bữa ăn học đường, bảo đảm dinh dưỡng hợp lý. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, điều hành, giám sát, thống kê, báo cáo; tuyên truyền, giáo dục sức khỏe học đường trong trường học.
Mỗi nội dung được giao chỉ tiêu đánh giá cụ thể như: Đến năm 2025, 100% trường học có tổ chức bữa ăn học đường và căng tin trường học bảo đảm các điều kiện về vệ sinh, an toàn thực phẩm theo quy định…
100% học sinh được tuyên truyền, giáo dục về sức khỏe và nâng cao kiến thức phòng, chống bệnh, tật học đường, bệnh không lây nhiễm và sức khỏe tâm thần; được giáo dục về dinh dưỡng hợp lý, thực phẩm lành mạnh, an toàn.
100% trường học có đủ giáo viên giáo dục thể chất và được tập huấn, bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ…
Trong những năm qua, một số chương trình, dự án cũng đã đưa vào trường học nhằm chăm sóc và bảo vệ sức khỏe học sinh như phòng chống dịch bệnh, tiêm chủng mở rộng, phòng chống suy dinh dưỡng, vệ sinh thực phẩm... nhưng với phạm vi riêng lẻ, không đồng bộ, triển khai trên một số địa phương, trường học.
Chương trình sức khỏe học đường giai đoạn 2021 – 2025 thể hiện sự quyết tâm và khát vọng của quốc gia vào việc chăm sóc cho thế hệ tương lai. Chương trình lựa chọn các nội dung ưu tiên đối với sức khỏe học sinh trên cả nước, tránh sự trùng lặp, triển khai chồng chéo.
Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn cho biết, đây là một chương trình tổng thể về chăm sóc sức khoẻ cho trẻ em mầm non, học sinh phổ thông. Việc triển khai thực hiện tốt các nhiệm vụ, giải pháp của Chương trình Sức khoẻ học đường sẽ góp phần nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành trong việc xây dựng và chỉ đạo thực thi chính sách, tạo mối liên kết và sự thống nhất trong công tác chăm sóc sức khỏe học sinh.
Tại sự kiện đã diễn ra lễ ký kết chương trình phối hợp giữa Bộ GD&ĐT và Bộ Y tế về công tác y tế trường học, chăm sóc sức khỏe trẻ em, học sinh, sinh viên giai đoạn 2022 – 2026 và lễ ký kết chương trình phối hợp giữa Bộ GD&ĐT với Bộ VHTT&DL giai đoạn 2022 – 2026.
Cùng với những nội dung thiết thực, ý nghĩa, chương trình Sức khoẻ học đường giai đoạn 2021-2025 cũng tạo cơ chế chính sách, đẩy mạnh công tác xã hội hóa nhằm thu hút sự tham gia đầu tư của các tổ chức, DN trong và ngoài nước. Huy động các nguồn lực tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị dụng cụ phục vụ cho việc chăm sóc sức khỏe học sinh.
Lễ công bố cũng chính thức kích hoạt chuỗi hoạt động truyền thông sức khỏe học đường, với sự phối hợp các bộ, ban ngành, cơ quan liên quan, các đơn vị báo chí từ trung ương tới địa phương và trên 41.950 trường học trên cả nước.
Được triển khai trong 5 năm, hoạt động truyền thông sức khỏe học đường được triển khai với chiến lược đa kênh, đa nền tảng, đa phương tiện với nhiều hoạt động thiết thực: Series chương trình truyền hình Sức khỏe học đường; các cuộc thi, sự kiện, hoạt động ngoại khóa cho học sinh; các buổi hội thảo, tập huấn về sức khoẻ học đường cho giáo viên, nhân viên y tế trường học.
Cung cấp những bộ học liệu chuẩn cho hơn 22 triệu học sinh cả nước, từ đó kết nối gia đình – nhà trường và cộng đồng trong mục tiêu chung vì một Việt Nam khoẻ mạnh.
Hơn 22 triệu học sinh (tương đương 25% dân số Việt Nam) được chăm sóc sức khỏe ban đầu ngay từ trong trường học. Điều này sẽ tiết kiệm được khoản kinh phí lớn dành cho công tác điều trị, giảm bớt gánh nặng của bệnh tật cho gia đình và toàn xã hội, cải thiện tầm vóc, chất lượng giống nòi. Nguồn kinh phí tiết kiệm được sẽ tăng cường cho đầu tư phát triển. Học sinh có sức khỏe tốt sẽ học tập tốt và thành đạt hơn trên con đường học vấn, đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Với thông điệp “Trường học an toàn, học sinh khỏe mạnh”, lần đầu tiên tại Việt Nam, một chương trình quy mô, thiết thực và ý nghĩa về sức khoẻ học đường với sự tổng thể, chính thống và toàn diện được thực hiện, cùng với đó là những trách nhiệm và hi vọng lớn lao về những ngôi trường an toàn, thân thiện cho trẻ em, học sinh. Chương trình Sức khoẻ học đường giai đoạn 2021 - 2025 kỳ vọng sẽ mang đến những thay đổi tích cực cho trường học, để chăm sóc và nuôi dưỡng một thế hệ Việt Nam khoẻ mạnh, năng động, trưởng thành.
Theo kết quả Tổng điều tra Dinh dưỡng toàn quốc 2019 - 2020 của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, tỷ lệ trẻ em thừa cân, béo phì ở Việt Nam tăng gấp 2,2 lần (từ 8,5% năm 2010 lên 19% năm 2020). Gánh nặng kép về dinh dưỡng ở tuổi học đường và tiền học đường gồm thiếu và thừa dinh dưỡng là cửa ngõ của nhiều bệnh mãn tính không lây nguy hiểm, ảnh hưởng đến sự phát triển về thể chất và trí tuệ của trẻ em.
Cả nước vẫn còn gần 40% số trường có bếp ăn tập thể, căng tin chưa đảm bảo yêu cầu vệ sinh an toàn thực phẩm. Đội ngũ cán bộ cấp dưỡng trong trường học chưa được đào tạo bài bản, thực đơn bữa ăn chưa đảm bảo khoa học. Công tác tổ chức bữa ăn bán trú còn nhiều khó khăn đặc biệt các trường, điểm trường vùng sâu, vùng xa, miền núi, do điều kiện kinh tế còn hạn chế.
Trong năm học 2018 - 2019, tại các trường học mầm non và phổ thông, vẫn còn 22,8% nhà vệ sinh bán kiên cố, xuống cấp. Số lượng nhà vệ sinh đủ nước sạch và xà phòng rửa tay chỉ chiếm khoảng 65,6%. Số trường có đủ nước uống và nước sinh hoạt chỉ chiếm khoảng 62,8%. Vệ sinh môi trường kém là nguyên nhân dẫn đến gia tăng các bệnh lây nhiễm trong trường học.
Việc gia tăng gánh nặng học tập, ô nhiễm môi trường, những thay đổi về điều kiện kinh tế, xã hội là nguy cơ phát sinh nhiều bệnh học đường. Hiện nay, hơn 40% học sinh mắc tật khúc xạ. Gần 90% học sinh mắc bệnh răng miệng; 7 đến 15 % học sinh mắc bệnh cong vẹo cột sống... Những căn bệnh này ảnh hưởng đến khả năng học tập, hoạt động sinh hoạt, vui chơi và chất lượng sống của các em học sinh và để lại hậu quả lâu dài.
Theo kết quả khảo sát được tiến hành ở nhiều tỉnh thành trong cả nước, có khoảng 50% trẻ ở độ tuổi vị thành niên có vấn đề về sức khỏe tâm thần. 15,6% số học sinh được khảo sát (từ 13-17 tuổi) từng nghĩ đến việc tự tử; 3,1% học sinh đã thử tự tử một hoặc nhiều lần. Cùng với đó, bạo lực học đường trở thành vấn nạn tại trường học. Trung bình mỗi năm tại Việt Nam xảy ra 1.600 vụ học sinh đánh nhau ở trong và ngoài trường học. Riêng năm 2018 đã xảy ra hơn 2.000 vụ, tăng gấp 13 lần so với 10 năm trước.
Mỗi năm, cả nước có khoảng 2000 trẻ em, học sinh tử vong do đuối nước. Tỉ lệ này cao gấp 10 lần các nước phát triển. Điều đó cho thấy sự cần thiết có những giải pháp để bảo đảm an toàn cho trẻ em, học sinh trong và ngoài trường học.
Về giáo dục thể chất và thể thao trường học, năm học 2019 – 2020 có 69% số học sinh chưa tham gia hoạt động thể dục thể thao; 76,5% số học sinh không đạt tiêu chuẩn đánh giá xếp loại thể lực theo tuổi. Việc thiếu đầu tư cơ sở vật chất cũng là một trong những nguyên nhân chưa thu hút được đông đảo học sinh tham gia tập luyện thể dục, thể thao.
