Năm 2022, công tác PCCC và CHCN của Hà Nội diễn biến phức tạp, nhiều phát sinh. Trên địa bàn TP xảy ra 386 vụ cháy (7 vụ cháy lớn, 12 vụ cháy gây thiệt hại nghiêm trọng, 2 vụ cháy lớn gây thiệt hại nghiêm trọng, 156 vụ cháy trung bình, 198 vụ cháy nhỏ, 11 vụ cháy rừng) làm 23 người chết, 17 người bị thương; thiệt hại về tài sản ước tính 19 tỷ đồng.
Đối với các chung cư mới, có hệ thống PCCC và Ban quản trị, đội ngũ PCCC được tập huấn mà vẫn còn xảy ra cháy, nổ thiệt hại thì các nhà tập thể cũ, nỗi lo còn lớn hơn bội phần. Thực tế, để xảy ra cháy nổ tại các nhà tập thể cũ thì thiệt hại về người và tài sản rất lớn, nhất là những địa điểm đường nhỏ, xe cứu hỏa ra vào khó khăn.
Nỗi lo của người dân chung cư cũ
Quận Hoàng Mai với tổng diện tích 41 km2; dân số trên 512.000 người, là địa bàn có tốc độ đô thị hóa nhanh. Nhiều khu đô thị, nhiều tòa chung cư mới đã và đang xây dựng, đi vào hoạt động. Đan xen là những khu dân cư cũ, khu nhà tập thể cũ có nhiều ngõ, hẻm sâu mà các phương tiện như xe chữa cháy, xe thang, xe cứu hộ cứu nạn khó tiếp cận, nguồn nước chữa cháy hạn chế thực sự là một thách thức.
Bên cạnh đó, quận có lượng người lao động thời vụ, người ngoại tỉnh, học sinh, sinh viên đến cư trú ngày càng lớn, nảy sinh nhiều vấn đề phức tạp về an ninh trật tự, nhất là tình hình cháy, nổ còn tiềm ẩn những diễn biến khó lường. Điều khá lo lắng là ở đây không hề có ban quản trị làm đầu mối xử lý công việc như các tòa chung cư mới, người dân những khu nhà tập thể cũ lo lắng nhưng chỉ còn biết trông chờ chính quyền. Qua phân tích nguyên nhân các vụ cháy, số vụ cháy do chập điện vì đường dây lâu ngày sử dụng chiếm tỷ lệ đáng kể.
Quận Hoàng Mai có 112 nhà tập thể cũ (chủ yếu tập trung tại các phường Tân Mai, Mai Động, Tương Mai, Hoàng Văn Thụ, Giáp Bát, Thịnh Liệt, Vĩnh Hưng, Hoàng Liệt). Số hộ gia đình sinh sống tại các khu nhà tập thể là 2.889 hộ với 10.259 nhân khẩu được cho là luôn “sống trong sợ hãi” khi không có tổ chức đứng ra chủ trì việc chủ động phòng chống cháy, nổ. Nhất là vào độ Tết đến Xuân về, cường độ sử dụng các thiết bị điện cao, nhiều người dân đốt các loại pháo hoa… dễ phát sinh cháy nổ.
Vai trò chủ đạo của lực lượng công an quận
Trước những tình hình phức tạp trên địa bàn, ngày 17/6/2022, Công an quận Hoàng Mai đã lập Kế hoạch 240/KH-UBND về thực hiện Chuyên đề “Nhà tập thể an toàn về phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ gắn với công tác đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn quận Hoàng Mai”.
Ngày 17/8/2022 Công an quận Hoàng Mai phối hợp với UBND phường Tân Mai tổ chức Lễ ra mắt chuyên đề và diễn tập phương án PCCC và CNCH nhà tập thể A6 phường Tân Mai, qua đó đánh giá, rút kinh nghiệm để chuyên đề được nhân rộng trong toàn quận và báo cáo Công an TP, Bộ Công an ghi nhận, nhân rộng trên toàn quốc.
Là đơn vị đầu tiên trong toàn TP thực hiện mô hình xã hội hóa công tác PCCC và CHCN, Ban Chỉ đạo 197 quận Hoàng Mai đã chỉ đạo Công an quận, các chính quyền địa phương lên kế hoạch cụ thể. Đầu tiên là tổ chức tuyên truyền cho các đơn vị, gia đình, cá nhân biết được tầm quan trọng của công tác PCCC và CHCN đối với đời sống của 112 nhà tập thể cũ, nơi tiềm ẩn nguy cơ cháy, nổ.
Tiếp đến là chính người dân địa phương sẽ cùng chính quyền, cảnh sát PCCC rà soát lại từng nhà tập thể cũ, bổ sung trang thiết bị còn thiếu bằng cách kêu gọi xã hội hóa, vận động các cơ quan, doanh nghiệp, cá nhân chung tay tham gia phong trào toàn dân PCCC. Kết quả đã ủng hộ được 1.036 bình cứu hỏa (trong đó 692 bình bột; 344 bình khí); 344 bộ tiêu lệnh và 13 bộ dụng cụ cứu nạn cứu hộ ban đầu; 115 biển tuyên truyền, thông báo.
Sau khi tiếp nhận các phương tiện PCCC và CNCH, tổ chức rà soát vị trí, nghiên cứu đặc điểm các nhà tập thể để lắp đặt trang bị phương tiện, dụng cụ chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ (do các tập thể, cá nhân, doanh nghiệp ủng hộ). Đến nay 112/112 nhà tập thể cũ trên địa bàn quận đã được lắp đặt trang thiết bị PCCC &CNCH ban đầu, trang bị các bình chữa cháy xách tay ban đầu phục vụ chữa cháy khi xảy ra sự cố cháy, nổ.
Công an quận Hoàng Mai xác định nhiệm vụ xây dựng Chuyên đề “Nhà tập thể an toàn phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ gắn với công tác đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn quận Hoàng Mai” để tăng cường các biện pháp, giải pháp an toàn PCCC và CNCH.
Đồng thời UBND các phường thành lập, kiện toàn lực lượng PCCC và CNCH tại chỗ của nhà tập thể, được trang bị phương tiện, dụng cụ chữa cháy và cứu nạn, đồng thời được huấn luyện nghiệp vụ PCCC và CNCH; thành lập tổ tự phòng, tự quản về an ninh trật tự; xây dựng phương án chữa cháy và thoát nạn phải phù hợp đặc điểm của các nhà tập thể cũ, tổ chức thực tập định kỳ hoặc khi có yêu cầu theo quy định. Chỉ đạo các ban, ngành, đoàn thể, tổ chức tuyên truyền sâu rộng, kêu gọi các tổ chức cá nhân trên địa bàn phường tham gia ủng hộ phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc và phong trào toàn dân phòng cháy chữa cháy; xã hội hóa công tác phòng cháy chữa cháy. Duy trì thực hiện phương châm “Bốn tại chỗ”, kịp thời xử lý các tình huống cháy, nổ, sự cố tai nạn, hạn chế thấp nhất thiệt hại về người và tài sản.
Công an quận tham mưu UBND quận biên soạn 2 cuốn cẩm nang an toàn về PCCC tại hộ gia đình và cơ sở sản xuất kinh doanh; tờ rơi, tài liệu, khuyến cáo tuyên truyền về PCCC và CNCH; tuyên truyền miệng tại các nhà tập thể; hướng dẫn kỹ năng thoát hiểm nhằm nâng cao kiến thức kỹ năng thoát nạn, cứu nạn cứu hộ cho người dân, xử lý tình huống cháy nổ phát sinh và diễn tập phương án PCCC và CNCH 3 lượt tại các nhà tập thể trên địa bàn quận.
Trao đổi với phóng viên Báo Kinh tế và Đô thị, trung tá Nguyễn Hùng Nam - Phó Trưởng công an quận Hoàng Mai cho biết: “Vẫn còn vài vấn đề cần phải bổ sung, điều chỉnh nhưng đến nay sau 3 tháng triển khai Chuyên đề “Nhà tập thể an toàn về phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ gắn với công tác đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn quận Hoàng Mai” đã thành công. Hơn 3.000 hộ dân với khoảng hơn 11.000 nhân khẩu sống ở những căn nhà được xây dựng từ năm 1970 về trước đã có thể yên tâm đón Tết mà không còn thấp thỏm lo sợ, cháy nổ như trước đây”.
Chủ tịch UBND phường Mai Động Trần Văn Vịnh cho biết: “Đây là một sáng kiến hay, phù hợp với tình hình địa phương, không chỉ người dân mà chính quyền phường bước đầu cũng tạm yên tâm đối với tình trạng cháy nổ tại các khu nhà tập thể cũ đang diễn ra hết sức phức tạp lâu nay. Thực tế cho thấy, người dân Mai Động rất ủng hộ chính quyền địa phương, cảnh sát PCCC bởi hơn ai hết họ là người lâu nay đối diện với nguy hiểm, nhất là ngày Tết dùng điện nhiều”.
