Indonesia: biểu tình biến thành bạo loạn chưa từng có, ít nhất 3 người chết

Theo thông tin từ giới chức địa phương, vụ việc xảy ra tại thành phố Makassar, thủ phủ của tỉnh Nam Sulawesi, khi những người biểu tình giận giữ ném bom xăng và phóng hỏa tòa nhà nghị viện khu vực vào ngày 29/8.

Đến sáng 30/8, lực lượng cứu hộ tìm thấy 3 thi thể trong đống đổ nát, trong khi khoảng 5 người sống sót phải chịu đựng nhiều vết bỏng nghiêm trọng hoặc bị gãy xương sau khi nhảy từ các tầng cao của tòa nhà để thoát thân, theo ông Fadli Tahar, quan chức quản lý thảm họa địa phương.

Cơn giận dữ của người dân không chỉ dừng lại ở Makassar. Tại thành phố Bandung, tỉnh Tây Java, một tòa nhà nghị viện khu vực khác cũng bị đám đông phóng hỏa, nhưng may mắn không ghi nhận thương vong. Trong khi đó, tại Surabaya, thành phố lớn thứ hai Indonesia, người biểu tình tấn công trụ sở cảnh sát khu vực, phá hoại hàng rào và đốt cháy nhiều phương tiện.

Lực lượng an ninh Indonesia đã đáp trả bằng hơi cay và vòi rồng, song đám đông vẫn không lùi bước và tìm cách chống trả bằng pháo hoa và gậy gỗ. Những cuộc đụng độ tương tự cũng nổ ra tại nhiều thành phố khác như Medan, Solo, Yogyakarta, Magelang, Malang, Bengkulu, Pekanbaru và cả Manokwari thuộc vùng Papua xa xôi.

Nguyên nhân sâu xa của làn sóng bạo lực này bắt nguồn từ một quyết định gây tranh cãi về khoản trợ cấp nhà ở trị giá 50 triệu rupiah (khoảng 3.075 USD) mỗi tháng bên cạnh mức lương vốn có dành cho 580 nghị sĩ quốc hội của Chính phủ Jakarta, được áp dụng từ năm ngoái. Mức trợ cấp này, gấp gần 10 lần mức lương tối thiểu của người lao động ở Jakarta, bị chỉ trích là quá mức và thiếu nhạy cảm trong bối cảnh người dân đang vật lộn với chi phí sinh hoạt tăng vọt, thuế cao và tỷ lệ thất nghiệp gia tăng.

 ĐỌC NGAY: Biểu tình nổ ra khắp nước Anh phản đối dùng khách sạn làm nơi ở cho người xin tị nạn

Các nhà phân tích cho rằng khoản trợ cấp đã châm ngòi cho sự bất mãn sâu sắc, khi người dân cảm nhận rõ sự xa cách giữa giới lãnh đạo và thực tế cuộc sống của họ. “Người dân cảm thấy các quan chức được bầu lên không còn đại diện cho họ, đặc biệt sau khi chính phủ áp dụng các biện pháp cắt giảm ngân sách”, Andreas Harsono, nhà nghiên cứu của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền, nhận định.

Tình hình càng trở nên nghiêm trọng hơn sau khi Affan Kurniawan, một tài xế giao hàng 21 tuổi, bị xe bọc thép của cảnh sát cán chết trong một cuộc biểu tình tại Jakarta vào ngày 28/8. Cái chết của Kurniawan đã châm ngòi cho sự phẫn nộ trên toàn quốc, biến các cuộc biểu tình ôn hòa ban đầu thành bạo loạn.

Ủy ban Nhân quyền Quốc gia Indonesia (Komnas HAM) ước tính gần 1000 người đã bị bắt giữ chỉ riêng tại Jakarta tính đến ngày 30/8. Trong khi đó, các nhà chức trách cho biết khoảng 25 cảnh sát bị thương nặng sau khi bị người biểu tình tấn công. Tuy nhiên, Komnas HAM tin rằng số dân thường bị thương có thể còn cao hơn nhiều. 

Trước tình hình hỗn loạn, Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto đã lên tiếng chia buồn về cái chết của Affan Kurniawan, hứa hẹn sẽ mở cuộc điều tra và lắng nghe các khiếu nại của người biểu tình. Ông Subianto cũng đồng thời hủy chuyến công du tới Trung Quốc dự kiến diễn ra vào tuần tới để tham dự lễ duyệt binh kỷ niệm Ngày Chiến thắng tại Bắc Kinh.

Tại một cuộc họp báo tối ngày 30/8, Tướng Listyo Sigit Prabowo, Tổng tư lệnh các lực lượng Cảnh sát Quốc gia Indonesia, nhấn mạnh những hành vi bạo lực như phóng hỏa nhà cửa và tấn công trụ sở cảnh sát không còn là tự do biểu đạt mà là “hành vi tội phạm”. Ông cam kết lực lượng cảnh sát và quân đội sẽ nhanh chóng khôi phục trật tự công cộng.

Phản ứng trước tình hình bất ổn, nhiều đại sứ quán nước ngoài tại Jakarta bao gồm Mỹ, Australia và một số quốc gia Đông Nam Á đã đưa ra cảnh báo, khuyến cáo công dân của họ tránh xa các khu vực biểu tình hoặc tụ tập đông người.