Trưng bày được tổ chức nhân dịp kỷ niệm 50 năm Ngày “Chiến thắng trở về” của các chiến sĩ cách mạng bị địch bắt, tù đầy (3/1973-3/2023); 48 năm ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975-30/4/2023), ngày 19/3.
Tới dự chương trình có Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong, đại diện lãnh đạo Sở, ngành TP cùng các đông chí Ban liên lạc chiến sĩ bị địch bắt tù đày TP Hà Nội…
Phát biểu khai mạc triển lãm, Giám đốc Sở VH&TT Đỗ Đình Hồng nhấn mạnh: Theo Hiệp định Paris, từ năm 1973, hàng nghìn chiến sĩ cách mạng, đồng bào yêu nước bị địch bắt, tù đày đã được trở về với cách mạng, với nhân dân trong niềm vui chiến thắng… Năm 1973, bên dòng Thạch Hãn, cờ giải phóng tung bay từ đằng xa, thời khắc lịch sử của ngày chiến thắng trở về đã đến. Dẫu thân thể không còn lành lặn, nhiều chiến sĩ vẫn giương cao khẩu hiệu, hát vang các bài ca cách mạng. Tại điểm trao trả ở sân bay Lộc Ninh, các chiến sĩ trở về trong niềm vui khôn xiết, hô vang khẩu hiệu cách mạng…
Chia sẻ tại lễ khai mạc, Giám đốc Sở VH&TT khẳng định: Chiến tranh và quá khứ đau thương đã lùi xa nhưng ký ức về một thời hoa lửa bi hùng vẫn sẽ mãi không phai mờ trong tâm trí của những người chiến sĩ năm xưa. Càng trân quý hơn, khi chính những người chiến sĩ dù ở nơi địa ngục trần gian hay trong cuộc sống đời thường hôm nay, vẫn là những chiến sĩ kiên trung, bất khuất, tình nghĩa thủy chung... 50 năm đã trôi qua, triển lãm "Phút hồi sinh" gợi nhớ thời khắc lịch sử hào hùng của những ngày chiến thắng trở về, để thế hệ sau càng thêm thấu hiểu và tri ân công lao, sự hy sinh anh dũng của các chiến sĩ cách mạng bị địch bắt, tù đày; để càng thêm trân quý giá trị của độc lập, tự do ngày hôm nay.
Trưng bày được thể hiện qua 3 nội dung, gồm: Mở cửa ngục tù; Ngày chiến thắng trở về; Viết tiếp bản hùng ca. Cụ thể ở phần nội dung thứ nhất “Mở cửa ngục tù”, thể hiện hình ảnh sau năm 1954, hệ thống nhà tù, trại giam được đế quốc Mỹ và chính quyền Việt Nam Cộng hòa thiết lập khắp miền Nam. 6 nhà tù, trại giam được mệnh danh là “địa ngục trần gian” lớn nhất miền Nam là: Côn Đảo, Phú Quốc, Chí Hòa, Phú Lợi, Tân Hiệp, Thủ Đức. Tại đây, nhiều thủ đoạn tàn khốc đã được áp dụng nhằm đày ải về thể xác, tinh thần tù nhân. Kiên cường đấu tranh chống chế độ giam cầm hà khắc, nhiều chiến sĩ đã anh dũng hy sinh.
Nội dung thứ 2 có chủ đề “Ngày chiến thắng trở về” nói về quá trình thực hiện Hiệp định Paris, các cuộc trao trả tù binh, tù chính trị giữa ta và địch được triển khai từ tháng 2/1973. Các cuộc trao trả diễn ra nhiều đợt tại nhiều địa điểm khác nhau, trong đó hai địa điểm trao trả lớn nhất là sông Thạch Hãn (tỉnh Quảng Trị) và sân bay Lộc Ninh (nay thuộc huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước).
Với chủ đề “Viết tiếp bản hùng ca”, nội dung thứ ba thể hiện khoảnh khắc sau ngày chiến thắng trở về, vượt qua nỗi đau thương tật, hoàn cảnh khó khăn, các cựu tù binh, tù chính trị vẫn vươn lên trong quá trình học tập, công tác với nỗ lực bền bỉ. Luôn nhớ về những đồng đội đã hy sinh tại nơi “địa ngục trần gian” năm xưa, những người tù đã phối hợp với lực lượng vũ trang của địa phương tổ chức tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ, thăm hỏi các bạn tù có hoàn cảnh khó khăn…
