Không lo thất thoát vốn

Ông Trần Văn Hiền - Phó Cục trưởng Cục Tài chính DN (Bộ Tài chính) cho biết, thời gian tới, việc thoái vốn sẽ được đẩy mạnh, tuy nhiên vẫn phải đảm bảo đúng quy trình và minh bạch.

Theo đánh giá của các chuyên gia và các tổ chức tài chính quốc tế như WB, ADB…, tiến độ tái cơ cấu DNNN vẫn chậm. Đến nay, việc thoái vốn đầu tư vào 5 lĩnh vực chứng khoán, tài chính ngân hàng, bảo hiểm, bất động sản, quỹ đầu tư của các DNNN đã thực hiện đến đâu, thưa ông?

- Năm 2014 - 2015, các Tập đoàn, Tổng Công ty Nhà nước phải thực hiện thoái vốn đầu tư vào 5 lĩnh vực (chứng khoán, tài chính ngân hàng, bảo hiểm, bất động sản, quỹ đầu tư) trên 25.000 tỷ đồng theo đề án tái cơ cấu đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Lũy kế năm 2014 và 8 tháng năm 2015 (tính đến 19/8), các đơn vị đã thoái được hơn 8.000 tỷ đồng. Như vậy, số vốn đầu tư vào 5 lĩnh vực này cần phải thoái tiếp đến cuối năm 2015 là hơn 17.000 tỷ đồng.

Kiểm tra phiếu tham gia đấu giá cổ phần tại Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội. Ảnh: Phạm Hùng

Tuy nhiên, kết quả đạt được chưa đáp ứng với yêu cầu của đề án. Nguyên nhân là do tác động của khủng hoảng tài chính thế giới ảnh hưởng đến kinh tế trong nước, trong đó có thị trường tài chính, thị trường chứng khoán (TTCK) làm nhu cầu sụt giảm, sức mua thấp, trong khi số lượng cổ phần của các DNNN phải cổ phần hóa (CPH) và thoái vốn nhiều dẫn đến cung vượt cầu. Từ năm 2011 - 2013, khi bắt đầu thực hiện đề án tái cơ cấu, một số bộ, ngành, địa phương, DNNN chưa chỉ đạo quyết liệt trong việc triển khai sắp xếp, CPH và thoái vốn. Bên cạnh đó, tư tưởng e ngại, lo lắng về vị trí và vai trò lãnh đạo sau CPH, thoái vốn của một bộ phận cán bộ cũng là nguyên nhân cản đường quá trình thoái vốn.

Ngoài những nguyên nhân trên, có một nguyên nhân khác đó là do các cơ chế, chính sách về tái cơ cấu DNNN vẫn chưa hoàn thiện. Ông nói gì về điều này?

- Đến nay, về cơ bản các cơ chế chính sách về tái cơ cấu, CPH DNNN đã được ban hành đồng bộ, tạo điều kiện cho các DN thực hiện tái cơ cấu, sắp xếp, CPH phù hợp với thực tế hoạt động sản xuất, kinh doanh và điều kiện thị trường. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện tái cơ cấu còn nhiều vướng mắc, Bộ Tài chính đã tổng hợp báo cáo Chính phủ. Bộ cũng đã có Tờ trình số 138 ngày 21/9/2015 kèm dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 59/2011/NĐ-CP ngày 18/7/2011 của Chính phủ về chuyển DN 100% vốn Nhà nước thành công ty cổ phần. Khi Nghị định này được ban hành thì các vướng mắc về CPH DNNN cơ bản được xử lý.

Thủ tướng Chính phủ vừa ban hành quyết định về việc bán cổ phần theo lô. Liệu việc cho phép bán cổ phần theo lô có dễ dẫn đến thất thoát vốn Nhà nước không, thưa ông?

- Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Tài chính đã soạn thảo, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 41/2015/QĐ-TTg ngày 15/9/2015 về việc bán cổ phần theo lô. Quyết định này sẽ tháo gỡ các khó khăn vướng mắc trong việc thoái vốn hiện nay. Việc bán theo lô tạo điều kiện cho DN thoái vốn thuận lợi hơn, nhà đầu tư có thể mua với lượng cổ phần lớn hơn. Số lượng cổ phần của một lô không thấp hơn 5% vốn điều lệ của công ty cổ phần. Bán cổ phần theo lô phải thực hiện đấu giá qua Sở Giao dịch chứng khoán. Trường hợp các nhà đầu tư cùng trả mức giá bằng nhau cho một lô cổ phần thì thực hiện chào bán cạnh tranh theo hình thức bỏ phiếu kín...

Như vậy, dù bán theo lô với lượng cổ phần lớn, nhưng vẫn đảm bảo công khai, minh bạch để tránh thất thoát vốn Nhà nước.

Các khó khăn, vướng mắc về cơ chế, chính sách đang dần được tháo gỡ. Nhưng để tiến độ tái cơ cấu DNNN được đẩy nhanh hơn, theo ông, cần thêm những giải pháp gì trong thời gian tới?

- Để đảm bảo việc thoái vốn đạt mục tiêu, các bộ, ngành, địa phương, Tập đoàn, Tổng Công ty cần tiếp tục đẩy mạnh việc thoái vốn đầu tư ngoài ngành, có kế hoạch thoái vốn cụ thể cho từng tháng, từng khoản đầu tư ngoài ngành; coi kết quả của việc thực hiện đề án tái cơ cấu là tiêu chí để đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ của HĐTV và Ban lãnh đạo DN.

Bên cạnh đó, cần tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra, giám sát đối với hoạt động của các Tập đoàn, Tổng Công ty Nhà nước theo quy định của Luật Quản lý, sử dụng vốn Nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại DN.

Xin cảm ơn ông!