Vận hành theo cơ chế khẩn cấp
Ông Nguyễn Thanh Hà – Giám đốc Chi nhánh Xuân Sơn (Công ty TNHH MTV Môi trường Đô thị Hà Nội - Urenco) – đơn vị vận hành bãi rác Xuân Sơn cho biết, hiện nay, bãi rác Xuân Sơn đang tồn đọng khoảng 52.813m3 nước rỉ rác được lưu chứa tại 4 vị trí gồm: Hồ 1.2 khoảng 6.102m3, hồ 1.3 khoảng 26.712m3, hồ Fukuoka khoảng 10.899m3 và hồ Ba Vì khoảng 9.100m3… Tuy nhiên, trong thời gian vừa qua, do ảnh hưởng của mưa bão, đặc biệt là việc trạm xử lý nước rác của Công ty CP Môi trường và Công trình Đô thị Sơn Tây dừng hoạt động do sự cố đã khiến các hồ chứa không còn khả năng lưu chứa thêm do mực nước tại các hồ đều đã vượt ngưỡng an toàn cho phép. Tính đến thời thời điểm 17 giờ ngày 16/10, mực nước rác tại hồ 1.2 là 2.43m/2m (cos hiện tại/cos an toàn), hồ 1.3 là 3.38m/3m, hồ Fukuoka là 5.06m/4.90m và hồ Ba Vì là 4.96m/4.50m.
“Hiện tại, Hà Nội đang trong thời gian cuối mùa mưa bão, diễn biến thời tiết bất thường, khối lượng rác tiếp nhận trung bình mỗi ngày là 1.400 tấn, lượng nước rác phát sinh khoảng 800 – 900m3. Tuy nhiên, trong điều kiện hạ tầng kỹ thuật phục vụ công tác xử lý lưu chứa nước rác không đảm bảo, nguy cơ xảy ra các sự cố chất thải như vỡ bờ bao các hồ lưu chứa nước rác, rò rỉ, tràn nước rác ra môi trường đang hiện hữu… “ - ông Nguyễn Thanh Hà cho biết.
Được biết, trước những tác động của mưa bão, đặc biệt là việc trạm xử lý nước rác của Công ty CP Môi trường và Công trình Đô thị Sơn Tây tiếp tục báo dừng hoạt động, ngày 11/10/2021, căn cứ Quyết định số 09/2020/QĐ-TTg ngày 18/3/2020 của Thủ tướng Chính phủ về Quy chế ứng phó sự cố chất thải, công ty Urenco đã thực hiện bơm giảm tải nước thải từ các hồ chứa thuộc bãi rác Xuân Sơn về ô chôn lấp bùn thải thoát nước do UBND thị xã Sơn Tây quản lý. Theo kế hoạch, khi các hồ thuộc bãi rác Xuân Sơn về dưới ngưỡng an toàn, Urenco sẽ bơm nước trở lại các khu lưu chứa tại bãi. Được biết, tính đến 7 giờ ngày 16/10, Urenco đã bơm khoảng 9.400m3 vào khu chứa bùn thải Sơn Tây.
Theo Sở Xây dựng Hà Nội, bãi rác Nam Sơn hiện đang tiếp nhận, xử lý rác thải cho 12 huyện và thị xã Sơn Tây với khối lượng tiếp nhận dự tính trung bình khoảng 1.500 tấn/ngày, trong đó, 100 tấn/ngày xử lý bằng phương pháp đốt. Công tác xử lý nước rác tại bãi rác Xuân Sơn do 2 trạm của Công ty CP Môi trường và Công trình Đô thị Sơn Tây (công suất 700m3/ngày) và Công ty Urenco là 300m3/ngày đảm nhiệm. Với khối lượng xử lý như trên, các đơn vị có thể xử lý hết khối lượng nước thải phát sinh hàng ngày và 1 phần nước rác còn tồn đọng tại bãi khi không có mưa.
Cần những biện pháp dài hơi
Ông Phạm Cao Thắng – Phó Tổng Giám đốc Công ty Urenco cho biết, hiện tại, bãi rác Xuân Sơn đang tiến hành tiếp nhận rác tại vị trí hợp nhất các ô chôn lấp giai đoạn 1 và giai đoạn 2, theo kế hoạch, rác sẽ được tiếp nhận lên cao độ +24m so với mặt đường. “Với công suất tiếp nhận hiện nay - khoảng 1.500 tấn/ngày (tại thời điểm này - PV), khu vực này sẽ đủ khả năng tiếp nhận rác đến ngày 31/10/2021. "Song, nếu không có những giải pháp kịp thời, thì bắt đầu từ tháng 11, bãi rác Xuân Sơn sẽ không còn khả năng tiếp nhận rác” – ông Phạm Cao Thắng cho biết.
Cũng theo ông Phạm Cao Thắng, để ứng phó với tình trạng trên, đơn vị đã xây dựng các kịch bản, phương án tiếp nhận, xử lý rác tại bãi rác Xuân Sơn đến hết năm 2023. Trong đó, nếu được phê duyệt, bắt đầu từ ngày 1/11 đơn vị sẽ tiếp nhận rác tại khe hợp nhất giai đoạn 2 với ô Fukuoka lên cao độ +24m, dự kiến khối lượng tiếp nhận khoảng 33.750 tấn. Song, với công suất tiếp nhận khoảng 1.260 tấn/ngày thì thời gian tiếp nhận cũng chỉ kéo dài đến 28/11/2021.
Tiếp đó, đơn vị sẽ tiến hành tiếp nhận rác tại ô Fukuoka lên cao độ +24m với khối lượng khoảng 50.000 tấn, tương đương 39 ngày (đến 7/1/2021). Và, để thực hiện được phương án trên, đơn vị cần phải lập và được phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường. Sau đó, đơn vị sẽ tiếp nhận rác tại ô hợp nhất giai đoạn 1 lên cao độ +24m, với khối lượng khoảng 24.000 tấn, tương đương khoảng 19 ngày (từ 8/1/2022 đến 27/1/2022).
Tuy nhiên đại diện Công ty Urenco cũng cho rằng, những biện pháp trên chỉ là tạm thời, “giật gấu vá vai”, để đảm bảo hoạt động của bãi rác Xuân Sơn đến khi các nhà máy đốt rác phát điện hiện đại đưa vào hoạt động, đơn vị đề xuất tiếp nhận rác tại ô 2,2ha Ba Vì và hợp nhất với giai đoạn 2 lên cao độ +24m. Nếu được thông qua, khu vực này có khả năng tiếp nhận 226.000 tấn rác, thời gian khoảng 179 ngày (từ 28/1/2022 đến 27/7/2022). Sau đó, đơn vị sẽ tiếp nhận bổ sung rác tại ô chôn lấp 3ha khu 5,6ha Ba Vì và hợp nhất với giai đoạn 22 và ô 2,2ha lên cao độ +24m. Nếu được thông qua, khu vực này sẽ tiếp nhận được khoảng 642.400 tấn rác, tương đương 510 ngày (đến ngày 20/12/2023)… đúng thời điểm nhà máy đốt rác tiên tiến tại bãi đi vào hoạt động.
"Các phương án trên có ưu thế là không phải GPMB, không phải mở rộng bãi, chỉ cần áp dụng các biện pháp kỹ thuật… Song, để các biện pháp trên có thể đi vào hoạt động cần sự đồng ý của các đơn vị có liên quan, đồng thời, cần thời gian chuẩn bị trước khi đi vào vận hành. Do đó, trong hoàn cảnh hiện nay, rất mong các đơn vị có liên quan xem xét, nghiên cứu chấp thuận các phương án đề ra để bãi rác Xuân Sơn hoạt động một cách ổn định trong thời gian chờ Nhà máy Điện rác Seraphin có công suất 1.500 tấn/ngày trong khu vực đi vào hoạt động"- ông Phạm Cao Thắng bày tỏ.
