Khuyến khích sử dụng đất tiết kiệm, hiệu quả

Trao đổi về Luật thuế mới, ông Nguyễn Đình Thi, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thuế (Bộ Tài chính) cho biết, mục tiêu của Luật thuế sử dụng đất phi nông nghiệp nhằm tăng cường quản lý nhà nước đối với đất đai. Đối tượng chịu thuế sử dụng đất phi nông nghiệp tập trung vào đất ở nông thôn và đô thị, đất sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp (khu công nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh, đất khai thác, chế biến khoáng sản…). Ngược lại, các loại hình đất sử dụng vào mục đích công cộng, đất nghĩa trang, đất xây dựng trụ sở cơ quan… sẽ thuộc đối tượng không phải chịu thuế. Ông Thi còn cho biết, số tiền thu được từ thuế đất phi nông nghiệp hiện nay chỉ giao động trong khoảng 3.000 tỷ đồng (chưa bằng 10% so với tổng các loại thuế từ đất). Vì thế, việc thu thuế đất phi nông nghiệp không phải vì ngân sách, mà nhằm mục tiêu kiểm soát để khuyến khích việc sử dụng đất có hiệu quả.

Theo cách tính thuế đất phi nông nghiệp hiện nay, ngoài yếu tố diện tích đất còn liên quan rất lớn đến giá trị của đất. Bởi thế, nhiều khu chung cư cao tầng (nằm ở vị trí đẹp) đang phải chịu mức thuế cao hơn nhiều so với chung cư thấp tầng (nằm xa trung tâm). Tuy nhiên trên cùng một mảnh đất, nếu xây dựng chung cao tầng, mục đích sử dụng đất sẽ hiệu quả hơn. Đương nhiên người dân sẽ chịu mức thuế thấp hơn so với xây dựng chung cư thấp tầng. Vì thế Nhà nước luôn khuyến khích doanh nghiệp cải tạo chung cư cũ, xây mới để mảnh đất ấy được sử dụng hiệu quả hơn.

Như vậy, việc tính thu thuế đất phi nông nghiệp như Luật thuế mới qua đó khuyến khích các tổ chức, cá nhân sử dụng đất tiết kiệm, có hiệu quả, góp phần hạn chế đầu cơ và khuyến khích thị trường BĐS phát triển lành mạnh, minh bạch hơn.

Xử lý nghiêm đối với đất “nhạy cảm”

Ông Cao Anh Tuấn, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế (Bộ Tài chính) còn cho biết, hạn mức thuế đất đang có sự chênh lệch giữa các địa phương. Thậm chí, ngay ở TP Hà Nội, hạn mức thuế ở một số khu vực trong nội thành đang cao gấp 4 - 5 lần so với ngoại thành. Theo ông Tuấn, số tiền thuế thu được ở các khu đô thị có thể sẽ tăng 3 lần, nhưng ở nông thôn lại chỉ bằng một nửa so với trước đây. Qua thực hiện thí điểm tại 3 tỉnh, thành: Hà Nội, Bắc Ninh, Cần Thơ cho thấy số tiền thu được từ thuế đất phi nông nghiệp không tăng, đặc biệt ở nông thôn đều giảm từ 50 - 70% so với mức thuế hiện nay.

Riêng đối với loại đất "nhạy cảm", điển hình là đất lấn chiếm, hiện đang rất khó xác định. Loại đất này sẽ do Tổng cục Quản lý đất đai (Bộ TNMT) đảm trách, dự kiến đầu năm 2012 sẽ có thông tư dự thảo hướng dẫn. Qua đó những sai phạm về lấn chiếm, hoặc kê khai không đúng sẽ bị xử lý theo quy định. "Đối với loại đất thuộc khu công nghiệp đang xây dựng, theo quy định loại đất này phải có "tên tuổi" và xác định rõ tiến độ hoàn thành dự án. Nếu 10 năm không thực hiện xong, thì năm thứ mười một phải bị áp dụng mức thuế sử dụng đất không đúng mục đích" - ông Tuấn nói.

Nhằm ngăn chặn tình trạng đầu cơ đất đai, luật mới cũng quy định mức thuế suất như sau: Diện tích trong hạn mức có thuế suất 0,03%; vượt không quá ba lần hạn mức 0,07%; vượt trên ba lần hạn mức 0,15%. Đặc biệt,  thu thuế 0,2% đối với đất lấn chiếm.