Ngày 17/8/2023, UBND TP Hà Nội đã có công văn số 9406/VP-TNMT yêu cầu Sở Tài nguyên- Môi trường, Sở Kế hoạch-Đầu tư và UBND quận Hoàng Mai, UBND huyện Thanh Trì thu hồi diện tích đất dự án The Manor Central Park do Bitexco làm chủ đầu tư, nằm tại phường Đại Kim (quận Hoàng Mai) và xã Thanh Liệt (huyện Thanh Trì) trước ngày 15/9/2023.
Dự án đường bao quanh Khu tưởng niệm Chu Văn An được UBND TP Hà Nội phê duyệt vào tháng 4/2011, với tuyến đường chính dài 2,5 km và một tuyến đường phụ dài 1,1km. Dự án được giao cho Bitexco làm nhà đầu tư theo hình thức BT (đổi đất lấy hạ tầng). Được biết, Bitexco là nhà đầu tư thực hiện dự án đường giao thông bao quanh khu tưởng niệm danh nhân Chu Văn An, huyện Thanh Trì theo hợp đồng BT số 02/2014/HĐBT.
Hành trình sai phạm 10 năm
Theo đó, hợp đồng quy định quỹ đất đối ứng của Hà Nội cho Công ty Bitexco trị giá hơn 1.550 tỷ đồng giao đầu tư xây dựng kinh doanh là 20,8 ha tại khu đô thị Nam đường vành đai 3 quy mô 65,8ha. Việc giao đất cho Bitexco sẽ được thực hiện theo 2 giai đoạn. Giai đoạn 1 giao 14,2ha, giai đoạn 2 giao 6,6 ha. Quỹ đất này theo quy hoạch sẽ được Bitexco xây dựng nhà thấp tầng và chung cư thương mại để bán. Quỹ đất gần 90ha này được Bitexco quy hoạch trở thành dự án The Manor Central Park nằm tại phường Đại Kim (quận Hoàng Mai) và xã Thanh Liệt (huyện Thanh Trì), có tổng mức đầu tư lên tới 1,9 tỷ USD.
Theo chủ đầu tư Bitexco: “Dự án lấy ý tưởng từ công viên trung tâm tại Manhattan, New York, Mỹ,một công viên xanh mát giữa lòng thành phố New York hoa lệ, được bao bọc bởi dãy nhà phố thương mại và chung cư cao cấp, những con phố đi bộ sôi động, sầm uất bất kể ngày đêm”. Khối cao tầng gồm 17 tòa chung cư khoảng 7.550 căn hộ, 2 tòa đa chức năng, 1 tòa văn phòng, ngoài ra còn 1.066 biệt thự, nhà liền kề, nhà phố thương mại.
Trong quá trình thực hiện dự án, dự án đã liên tiếp xẩy ra nhiều vi phạm, cụ thể vào ngày 14/6/2016, Sở Xây dựng TP Hà Nội cấp giấy phép xây dựng cho Bitexco được phép xây dựng công trình Hạ tầng kỹ thuật Khu đô thị Nam đường Vành đai 3. Tuy nhiên, phải đến 30/6/2016, UBND TP Hà Nội mới có quyết định 3609/QĐ-UBND phê duyệt đánh giá tác động môi trường để triển khai công trình này.
Theo Quyết định số 3841/ QĐ-UBND Ngày 31/7/2018 của UBND TP Hà Nội ô đất 12 CCV trong Khu đô thị Nam đường Vành đai 3 phường Đại Kim, quận Hoàng Mai là “Trung tâm thương mại dịch vụ” hiện biến thành hàng trăm shophouse, biệt thự. Số căn thấp tầng này đang được rao bán rầm rộ giai đoạn 2 với giá từ 20-40 tỷ đồng/căn tuỳ thuộc vào vị trí của từng căn biệt thự, nhà phố
Năm 2017, Kiểm toán Nhà nước đã chỉ ra hàng loạt vấn đề trong các dự án BT của Hà Nội; trong đó có dự án của Bitexco thực hiện. Theo Kiểm toán Nhà nước, dự án đường bao quanh khu tưởng niệm danh nhân Chu Văn An do Bitexco làm chủ đầu tư đội vốn không căn cứ lên tới 36,79 tỷ đồng. Sau đó, dự án này cũng bị Thanh tra Chính phủ tiếp tục nêu hàng loạt vi phạm, trong đó có việc thẩm định, phê duyệt tổng vốn đầu tư không chính xác, đã làm tăng số tiền hơn 12 tỷ đồng.
Thanh tra Chính phủ đã ban hành kết luận thanh tra, trong đó xác định dự án này bị chậm tiến độ so với yêu cầu do năng lực về huy động vốn, bố trí vốn chủ sở hữu tham gia vào dự án của nhà đầu tư yếu kém, không đảm bảo theo tiến độ giải ngân cam kết.
Ngày 17/6/2020, Đoàn kiểm tra của UBND huyện Thanh Trì làm việc với Công ty CP Bitexco về Dự án The Manor Central Park thuộc địa bàn xã Thanh Liệt, huyện Thanh Trì kết quả làm việc như sau: Công ty Cổ phần Bitexco không cung cấp được báo cáo đánh giá tác động bảo vệ môi trường hạng mục nhà ở thấp tầng; tại thời điểm kiểm tra phần diện tích trên địa phận huyện Thanh Trì, Công ty Cổ phần Bitexco đã xây dựng một số căn hộ nhà liền kề thấp tầng.
Này 4/9/2020, UBND TP Hà Nội đã có quyết định xử phạt vi phạm hành chính 350 triệu đồng trong lĩnh vực bảo vệ môi trường đối với Công ty CP Bitexco do xây dựng công trình mà không có báo cáo đánh giá tác động môi trường được phê duyệt theo quy định.
Lập lại kỷ cương phép nước
Như thế, dự án được phê duyệt từ năm 2011 nhưng đến tháng 5/2014 mới khởi công xây dựng. Tuy nhiên, đến khi hợp đồng dự án kết thúc vào tháng 4/2017 (sau 36 tháng) vẫn không hoàn thành. Sau đó, dự án tiếp tục được kéo dài thời gian thực hiện hợp đồng từ 36 tháng theo hợp đồng ban đầu lên thành 54 tháng (tính từ tháng 5/2014), kết thúc vào tháng 11/2018 và tiếp tục "nới" hạn và chưa có điểm kết thúc.
Ngày 19/3/2021, Thành ủy Hà Nội ban hành Thông báo số 176-TB/TU kết luận của Thường trực Thành ủy về tình hình, kết quả triển khai thực hiện một số dự án đầu tư trên địa bàn TP và việc triển khai thực hiện kết luận chỉ đạo của đồng chí Bí thư Thành ủy tại Thông báo số 96-TB/TU ngày 29/12/2020 của Thành ủy.
Để chấn chỉnh việc quản lý các dự án trên địa bàn, ngày 28/11/2019 UBND TP Hà Nội đã có quyết định thu hồi 52.936m2 đất tại Khu đô thị Nam đường Vành đai 3 tại phường Đại Kim, quận Hoàng Mai và xã Thanh Liệt, huyện Thanh Trì do Công ty Cổ phần Bitexco quản lý cho Sở Tài nguyên-Môi trường.
Nhưng đến nay, mọi việc vẫn giẫm chân tại chỗ, nên mới đây Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Trọng Đông có ý kiến chỉ đạo Sở Tài nguyên-Môi trường chủ trì, phối hợp với Sở Kế hoạch-Đầu tư thông báo, yêu cầu Công ty cổ phần Bitexco khẩn trương, nghiêm túc thực hiện chỉ đạo của UBND TP về việc bàn giao các diện tích đất đang quản lý cho Sở Tài nguyên-Môi trường theo Quyết định số 6889/QĐ-UBND ngày 28/11/2019 của UBND TP trước ngày 15/9/2023.
UBND TP Hà Nội cũng giao UBND quận Hoàng Mai, UBND huyện Thanh Trì chủ trì, phối hợp với Sở Tài Nguyên-Môi trường, Sở Kế hoạch-Đầu tư và các đơn vị liên quan kiểm tra, có biện pháp chấm dứt các hoạt động kinh doanh, dịch vụ trái phép của các tổ chức, cá nhân trên các diện tích đất do Công ty Cổ phần Bitexco đang quản lý để bàn giao cho TP.
