Kinh tế tri thức, nền tảng cho tương lai thịnh vượng

Vai trò giới trẻ quyết định phát triển kinh tế tri thức tại Việt Nam

Phát biểu khai mạc trước 1.200 người dự chương trình Talkshow với chủ đề “Kinh tế tri thức - Nền tảng cho tương lai thịnh vượng và hành động của giới trẻ”, Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Phan Văn Mãi khẳng định, nền kinh tế tri thức (KTTT) chính là tương lai của thế giới, và những hành động quyết liệt từ thế hệ trẻ sẽ là yếu tố quyết định thành công của quốc gia, địa phương đó.

“Hơn ai hết, thế hệ trẻ là lực lượng nòng cốt, có vai trò quyết định trong việc hình thành và phát triển nền KTTT tại Việt Nam. Mỗi bước đi của các bạn, mỗi ý tưởng khởi nghiệp, mỗi sáng kiến cải tiến đều góp phần vào sự thịnh vượng chung”, Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Phan Văn Mãi nhấn mạnh.

Giáo sư Klaus Schwab–Chủ tịch sáng lập WEF cho biết, ông rất vinh dự được phát biểu về chủ đề định hình tương lai và vai trò của Việt Nam trong nền kinh tế toàn cầu. Đó là quá trình chuyển đổi sang thời đại Kỷ nguyên trí tuệ (KNTT) dựa trên những đổi mới của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, nơi mà công nghệ số, trí tuệ nhân tạo (AI) và tự động hóa tiên tiến đang biến đổi các ngành công nghiệp, tái định hình thương mại và tác động đến cấu trúc xã hội theo những cách chưa từng có.

Việt Nam đã đón nhận các xu hướng đổi mới công nghệ, số hóa và hiện đại hóa bằng những chính sách đầy tầm nhìn của chính phủ nhằm đưa Việt Nam trở thành một cường quốc số tại khu vực Đông Nam Á. Chiến lược quốc gia về Cách mạng công nghiệp 4.0 và chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025 của Chính phủ Việt Nam đã đề ra các mục tiêu đầy tham vọng, hướng đến việc nâng cao năng suất, cải thiện môi trường kinh doanh và đảm bảo tăng trưởng bao trùm cho tất cả các tầng lớp xã hội.

Theo Giáo sư Klaus Schwab, sự phát triển kinh tế ấn tượng của Việt Nam trong vài thập kỷ qua là minh chứng cho khả năng phục hồi, sự linh hoạt và quá trình hoạch định chính sách có chiến lược của Việt Nam. Khi bước vào KNTT, Việt Nam cần tiếp tục thay đổi, tận dụng công nghệ số để duy trì lợi thế cạnh tranh của mình. Hiện nay Việt Nam có dân số hơn 100 triệu người, GDP năm 2024 dự kiến đạt 430 tỷ USD, tốc độ tăng trưởng GDP dao động từ 6-7% và độ tuổi trung bình chỉ hơn 30 tuổi, là quốc gia trẻ với tiềm năng lớn để trở thành nền kinh tế trị giá 2.000 tỷ USD vào năm 2050.

Năm 2025, Việt Nam là quốc gia về Chính phủ số, kinh tế số

Tăng trưởng kinh tế của Việt Nam hiện nay chủ yếu phụ thuộc vào các ngành công nghiệp và xuất khẩu, đặc biệt trong lĩnh vực điện tử và sản xuất. Việt Nam đã chủ động chuẩn bị cho tương lai số, chương trình Chuyển đổi số Quốc gia của Chính phủ Việt Nam với mục tiêu nằm trong top 50 quốc gia về chính phủ số và kinh tế số vào năm 2025, là nền tảng quan trọng trong quá trình chuyển đổi.

Giáo sư Giáo sư Klaus Schwab cho rằng, có 4 lĩnh vực chính mà công nghệ đang tái định hình bối cảnh của Việt Nam. Cụ thể, AI và tự động hóa trong sản xuất, đặc biệt trong lĩnh vực điện tử, dệt may và ô tô là động lực chính đằng sau sự phát triển kinh tế. KNTT với đặc trưng là AI và tự động hóa, sẽ cải tiến các quy trình sản xuất, nâng cao hiệu quả và giảm chi phí.

Thứ nhì, thương mại điện tử và dịch vụ số phát triển mạnh trong đại dịch Covid-19, các nền tảng như: Tiki, Shopee và MoMo phát triển nhanh chóng và nhận được sự ủng hộ của nhóm dân số trẻ am hiểu công nghệ. Việt Nam đề ra kế hoạch phát triển thương mại điện tử giai đoạn 2021-2025, với mục tiêu 55% dân số tham gia mua sắm trực tuyến vào năm 2025. Điều này mang lại cơ hội rất lớn cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) tiếp cận thị trường mới và có thể cạnh tranh trên quy mô toàn cầu.

Thứ ba là hạ tầng số và đô thị thông minh, hiện nay Việt Nam đang đầu tư đáng kể vào việc xây dựng đô thị thông minh trên khắp cả nước, gồm: TP Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và TP Đà Nẵng. Các sáng kiến này nhằm cải thiện quản lý đô thị thông qua việc sử dụng Internet vạn vật (IoT), AI và phân tích dữ liệu.

Cuối cùng là phát triển bền vững và công nghệ xanh. KNTT mang lại cho Việt Nam cơ hội dẫn đầu trong phát triển bền vững vì đã có những cam kết mạnh mẽ trong chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh. Ngoài ra, đổi mới năng lượng tái tạo, nông nghiệp thông minh và phương tiện giao thông điện cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế phát thải carbon thấp của Việt Nam.