Làm con chữ hiếu đi đầu - Đạo lý Vu Lan bất diệt

Đạo hiếu - mạch nguồn của dân tộc

Trong kho tàng văn hóa Việt Nam, chữ “hiếu” luôn được xem là cội rễ của đạo làm người. Ông bà ta dạy: “Công cha như núi Thái Sơn, nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra”. Núi cao vững chãi, nước nguồn tuôn chảy miên man - ấy chính là ẩn dụ cho tình thương cha mẹ dành cho con cái, bền bỉ, âm thầm và không điều kiện.

Trong mùa Vu Lan, hình ảnh bông hồng cài trên ngực áo đã trở thành biểu tượng văn hóa đẹp. Người còn cha mẹ cài bông hồng đỏ - để biết mình vẫn còn hạnh phúc được báo hiếu. Người mất cha mẹ cài bông hồng trắng - để lòng lắng lại trong nỗi nhớ, trong sự nguyện ước sống tốt đẹp để tưởng nhớ đấng sinh thành.

Từ câu chuyện hiếu đạo đến ý nghĩa nhân văn

Nguồn gốc của ngày Vu Lan gắn với câu chuyện cảm động về Tôn giả Mục Kiền Liên cứu mẹ. Dẫu đã chứng ngộ thánh quả, ông vẫn khắc khoải trước nỗi khổ đau của mẹ mình. Câu chuyện ấy không chỉ mang sắc màu Phật giáo mà đã vượt lên thành biểu tượng nhân văn phổ quát: tình con hiếu thảo dẫu trong cảnh ngộ nào cũng khát khao tìm cách báo đền.

Từ đó, ngày Rằm tháng Bảy trở thành dịp để mỗi người con tưởng nhớ công ơn cha mẹ. Công cha nghĩa mẹ chính là sự hy sinh thầm lặng: người mẹ mười tháng cưu mang, ba năm bú mớm, tần tảo sớm hôm nuôi con khôn lớn; người cha dầm mưa dãi nắng, chắt chiu nhọc nhằn để dựng xây mái ấm gia đình. Có biết bao người mẹ, cả đời chỉ ngồi trước hiên, lặng lẽ trông con, như đang đếm từng chiếc lá rơi. Lá rụng hết mùa này sang mùa khác, mà bước chân con vẫn chưa về kịp. Hình ảnh ấy, day dứt và ám ảnh, nhắc nhở mỗi người con rằng hiếu hạnh không thể chờ đợi.

Vu Lan, vì thế, không chỉ là ngày lễ của riêng đạo Phật mà đã hòa vào đời sống văn hóa dân tộc. Đó là dịp để con người ta dừng lại giữa guồng quay hối hả, lắng lòng tri ân cha mẹ, ông bà, tổ tiên, và rộng hơn là tri ân những bậc tiền nhân đã dày công dựng nước, giữ nước.

Tri ân trong đời sống hôm nay

Trong xã hội hiện đại, đôi khi con người mải miết với công việc, với cơm áo gạo tiền mà lãng quên những phút giây đoàn tụ. Vu Lan trở về như tiếng chuông nhắc nhở: báo hiếu không phải là điều gì lớn lao, mà hiện diện ngay trong những hành động bình dị nhất - một lời thăm hỏi, một bữa cơm sum họp, một cử chỉ sẻ chia từ tấm lòng.

Hiếu nghĩa cũng không dừng lại ở phạm vi gia đình, mà còn lan tỏa thành nghĩa tình xã hội. Khi mỗi người biết yêu thương, đùm bọc nhau trong gian khó, cũng là đang nối dài đạo hiếu. Bởi cha mẹ nào cũng mong con trưởng thành không chỉ ở tri thức, sự nghiệp, mà còn ở nhân cách - sống tử tế, biết tri ân và báo đáp cuộc đời.

Vu Lan - thông điệp của hiếu hạnh bất diệt

Mỗi mùa Vu Lan đi qua, đạo hiếu lại được khơi dậy như mạch nguồn trong trẻo, nuôi dưỡng tâm hồn người Việt. Hiếu thảo với cha mẹ cũng là nền tảng để ta hiếu nghĩa với quê hương, đất nước; để biết tri ân những Mẹ Việt Nam Anh hùng, thương binh, liệt sĩ đã hy sinh cho độc lập, tự do hôm nay.

“Làm con chữ hiếu đi đầu” - đó không chỉ là lời nhắc nhở mà còn là ngọn đèn soi sáng để ta sống nhân văn và trách nhiệm hơn. Và hơn thế, mỗi người con cũng cần khắc ghi rằng: “Ơn cha nghĩa mẹ khắc sâu trọn đời” - một đạo lý thiêng liêng, bất diệt.

Bởi lẽ, làm người mà không trọn đạo hiếu thì khó có thể làm nên việc nghĩa lớn lao. Đạo hiếu chính là gốc rễ để hình thành nhân cách, là nền tảng để dựng xây gia đình hạnh phúc, xã hội nhân văn, đất nước trường tồn.

Vu Lan, vì thế, không chỉ là một mùa lễ, mà còn là mùa của trái tim - mùa của hiếu hạnh bất diệt. Mỗi chúng ta, trong từng bước đi giữa cuộc đời, hãy để chữ hiếu soi đường, để tình cha nghĩa mẹ nâng đỡ, và từ đó sống một đời xứng đáng, nhân ái, vẹn tròn.

Hiếu hạnh là gốc của mọi đạo lý, là sức mạnh để con người vững bước giữa dòng đời!