Dịch vụ đơn điệu
Ngoài một thư viện quốc gia, hiện Việt Nam có 63 thư viện tỉnh, TP, gần 600 thư viện cấp quận, huyện, hơn 6.000 thư viện, phòng đọc sách ở các xã, phường, thôn, bản. Gắn kết với TVCC còn có khoảng 10.000 tủ sách pháp luật, hàng ngàn điểm bưu điện - văn hóa xã, phường. Đấy là chưa kể hàng vạn thư viện thuộc các trường học, ngành nghề… Song buồn là hầu hết các thư viện đều hoạt động không hiệu quả, thậm chí có nơi lặng lẽ.. đắp chiếu.
Các độc giả sách, báo tại Thư viện Hà Nội. Ảnh: Hải Linh
Nhìn thực trạng này, nhiều người chép miệng "đổ lỗi" cho sự lấn át của văn hóa nghe nhìn, sự phát triển của công nghệ thông tin và truyền thông. Như Lê Thị Mai - sinh viên Đại học Sư phạm Hà Nội chia sẻ: "Em trọ xa nên đến thư viện trường đọc sách rất mất thời gian, việc tìm và mượn sách cũng mất cả tiếng đồng hồ. Thế nên, em thường tra cứu thông tin trên internet, chỉ những tài liệu nào duy nhất thư viện trường có em mới lên mượn đọc". Không phủ nhận những tác động đó, song cũng phải thẳng thắn nhìn nhận, các sản phẩm dịch vụ của TVCC vẫn "dậm chân" mãi ở sự nghèo nàn, đơn điệu. Phương thức phục vụ còn thụ động, chưa đáp ứng được nhu cầu đa dạng và luôn thay đổi của người sử dụng. Đơn cử như số bản sách tính trên đầu người dân ở các TVCC chỉ mới đạt 0,4 cuốn/người, dù cho trong chiến lược phát triển, ngành văn hóa đặt mục tiêu 0,8 cuốn sách/người dân vào năm 2015 và 1 cuốn/người dân vào năm 2020.
Ngóng một hệ thống hiện đại
Thực tế cho thấy, nhiều nước trên thế giới đã thu lời từ việc khai thác hệ thống TVCC làm du lịch. Ví như ở Anh, thư viện là nơi cung cấp thông tin, sách hướng dẫn du lịch trên toàn quốc. Tòa nhà thư viện ở TP Seattle (Mỹ), Thư viện quốc gia Pháp… là điểm đến thu hút sự chú ý trong tour du lịch của du khách. Hay ở
