Quảng bá giá trị văn hóa, con người Việt Nam
Khép lại Liên hoan quốc tế Sân khấu thử nghiệm lần thứ V, đoàn Việt Nam giành được thắng lợi lớn khi có tới 4 vở diễn xuất sắc được trao Huy chương Vàng gồm: "Bản tình ca trên núi" (Nhà hát Múa rối Việt Nam), "Người trong cõi nhớ" (Nhà hát Kịch Việt Nam), "Thượng Thiên Thánh Mẫu" (Nhà hát Cải lương Việt Nam, Liên đoàn Xiếc Việt Nam), "Đến bờ bên kia" (Đoàn Kịch nói Hải Phòng). Riêng vở kịch "Lá đơn thứ 72" (Sân khấu Lệ Ngọc) được tặng giải Đặc biệt cho vở diễn về hình tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh.
NSND Trịnh Thúy Mùi - Chủ tịch Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam khẳng định, Liên hoan quốc tế Sân khấu thử nghiệm lần thứ V năm 2022 giúp các nghệ sĩ sân khấu Việt Nam và nghệ sĩ quốc tế có thời gian để chiêm nghiệm, tìm được những điều mới mẻ trong nghệ thuật, biên kịch, đạo diễn, diễn xuất, mỹ thuật, âm nhạc. Từ đó, họ cùng làm mới sân khấu dựa trên nền tảng các giá trị truyền thống trong nghệ thuật sân khấu của mỗi quốc gia.
"Thông qua các tác phẩm tham dự liên hoan lần này, bạn bè quốc tế hiểu rõ hơn về con người và đất nước Việt Nam, một đất nước có bề dày lịch sử văn hóa, thiên nhiên tươi đẹp, con người Việt Nam trung dũng, kiên cường, thân thiện và mến khách, luôn hướng tới cái đẹp, các giá trị nhân văn" - NSND Trịnh Thúy Mùi nhấn mạnh.
PGS Tất Thắng - Chủ tịch Hội đồng giám khảo khẳng định, liên hoan đã thành công khi hầu hết các vở diễn tham dự, tuy mức độ khác nhau nhưng đều tập trung vào yếu tố thử nghiệm ý đồ sáng tạo và trình diễn nghệ thuật. 4 vở diễn quốc tế thử nghiệm với ít nhân vật, tổng hợp nhiều yếu tố sân khấu. Một số đơn vị Việt Nam thử nghiệm Việt hóa vở kịch nước ngoài khá thành công. Các vở diễn thuần Việt để lại dấu ấn đậm nét với thử nghiệm kết hợp các loại hình nghệ thuật, thay đổi không gian sân khấu hiệu quả...
Thử nghiệm những cái mới
Liên hoan quốc tế Sân khấu thử nghiệm lần thứ V diễn ra trong bối cảnh nhiều nước đang chịu khủng hoảng kinh tế sau đại dịch Covid-19 và một số yếu tố địa chính trị khác. Do đó, 4 đoàn quốc tế sang Việt Nam dự liên hoan đều đến với một đội ngũ rất gọn nhẹ, vở của Hàn Quốc chỉ có 3 diễn viên trên sâu khấu diễn cùng các con rối. Điều này ngoài lý do tiết kiệm kinh phí ra nước ngoài thì còn vì thực tế hiện nay các đoàn kịch trên thế giới có xu hướng thu nhỏ gọn, ít người, một người tham gia vào nhiều vai. Ở Việt Nam, Lucteam cũng đi theo xu hướng tinh gọn này. Trong vở Antigone, đạo diễn Trần Lực kiêm luôn vai trò đánh trống.
Nữ giám khảo người Anh, nghệ sĩ Lydia Rochelle Newman khẳng định: “Tôi đánh giá cao những thử nghiệm đầy sáng tạo của sân khấu Việt Nam, đặc biệt là bốn vở được trao Huy chương Vàng”. Có thể điểm qua những phép thử thành công như: Sự kết hợp giữa cải lương và xiếc trong “Thượng Thiên Thánh Mẫu”; diễn viên biểu diễn cùng con rối trong hai vở “Bản tình ca trên núi” và “Lời thề”; thử nghiệm trang trí rắn (chất liệu kim khí) để thể hiện các khoang chật hẹp, bức bối của con thuyền khi qua sông trong vở “Bến bờ bên kia”…
Theo NSND Trịnh Thúy Mùi, thử nghiệm trong nghệ thuật sân khấu chính là đi tìm cái mới, những cái mà từ xưa đến nay chúng ta chưa làm hoặc có thể đã làm nhưng chưa thành công. Dù thất bại hay thành công đều là có ích cho đội ngũ quản lý và những người trực tiếp sáng tạo nghệ thuật sân khấu, bởi đó là những bài học vô giá mở ra một con đường mới, con đường ấy có cả hoa thơm trái ngọt và những chông gai...
Có thể nói, thử nghiệm để tìm ra những ý tưởng sáng tạo mới cho sân khấu qua các đợt Liên hoan quốc tế Sân khấu thử nghiệm là động lực mạnh mẽ thúc đẩy sân khấu phát triển và tiếp cận khán giả. Ban Tổ chức mong muốn, sau liên hoan, sân khấu Việt Nam sẽ xuất hiện thêm nhiều vở diễn mới với những trăn trở khám phá tìm ra thủ pháp dàn dựng, ngôn ngữ nghệ thuật mới, cũng như xử lý một cách có hiệu quả các vấn đề đang đặt ra trong cuộc sống xã hội hiện nay.
Liên hoan quốc tế Sân khấu thử nghiệm do Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam tổ chức định kỳ ba năm một lần, nhằm giao lưu nghệ thuật, nâng cao chất lượng, khuyến khích đổi mới, sáng tạo. Năm nay, ngoài các giám khảo Việt Nam, hội đồng có hai thành viên nước ngoài là đạo diễn Hiroyuki Muneshige đến từ Nhật Bản và nghệ sĩ Anh Lydia Rochelle Newman. Về diễn xuất, Ban Tổ chức trao 28 Huy chương Vàng và 39 Huy chương Bạc cho các nghệ sĩ.
