Làn sóng phát triển mới cho đầu tư startup Việt Nam

Đây là diễn đàn đối thoại thường niên giữa các quỹ đầu tư trong và ngoài nước với cơ quan tham mưu cho Chính phủ và cộng đồng khởi nghiệp (startup), doanh nghiệp đổi mới sáng tạo Việt Nam, do Bộ KH&ĐT chủ trì, phối hợp cùng Bộ KH&CN và Quỹ Đầu tư Golden Gate Ventures tổ chức.

Kết nối doanh nghiệp đổi mới sáng tạo

Diễn đàn Quỹ đầu tư Khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam 2020 có ý nghĩa quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển của các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, tìm lời giải và cơ hội cho hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của Việt Nam hội nhập quốc tế. Diễn đàn cũng là cơ hội cho các nhà đầu tư kết nối đến các doanh nghiệp startup, đổi mới sáng tạo có ý tưởng độc đáo, tiềm năng. Thông qua Diễn đàn, với sự hỗ trợ của các Bộ, ban, ngành, chuyên gia trong và ngoài nước, các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo của Việt Nam sẽ tìm ra hướng đi và sẽ có nhiều dự án thành công trong thời gian tới.

Tham dự Diễn đàn năm nay có khoảng 800 - 1.000 đại biểu, lãnh đạo một số bộ, ngành cùng gần 50 diễn giả quốc tế và trong nước, lãnh đạo các tập đoàn công nghệ, nhà đầu tư, doanh nghiệp startup trong và ngoài nước, đại diện một số học viện, trường đại học, viện nghiên cứu trên cả nước. Các tên tuổi đầu tư lớn đền từ các tập đoàn: VNG; Grab Việt Nam; MoMo; GoJek; VNPay, Tiki, Sendo... Và đại diện các quỹ đầu tư lớn như: Golden Gate Ventures, Softbank Venture, Sequoia, ADB Venture, Quiming Venture...

Được tổ chức theo hình thức tọa đàm trực tiếp kết hợp trực tuyến với các nhà đầu tư quốc tế ở nước ngoài, các diễn giả đã trao đổi về các chủ đề: Doanh nghiệp kỳ lân - Góc nhìn từ doanh nghiệp và nhà đầu tư; Công nghệ giáo dục: Tiềm năng phát triển tại Việt Nam; Công nghệ tài chính và thanh toán tại ASEAN; Công nghệ giao vận tại ASEAN.

Techcombank mang các sản phẩm đến giới thiệu tại Diễn đàn. Ảnh: Khắc Kiên

Trong khuôn khổ Diễn đàn có các hoạt động kết nối doanh nghiệp đổi mới sáng tạo: Kết nối đầu tư (Startup-Pitching) và Kết nối doanh nghiệp đổi mới sáng tạo (Business-Matching). Theo đó, các doanh nghiệp startup tiềm năng được kết nối với hơn 100 quỹ đầu tư tham dự chương trình, và tổ chức giới thiệu ý tưởng sản phẩm trực tiếp và trực tuyến trong ngày sự kiện. Đây là cơ hội lớn cho các startups có sản phẩm ý tưởng công nghệ vượt trội, đã được chọn lọc thông qua hàng loạt các cuộc thi ý tưởng khởi nghiệp giai đoạn vừa qua để gặp gỡ, trao đổi trực tiếp với các quỹ đầu tư lớn trong khu vực và thế giới.

Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia - Bộ KH&ĐT (NIC) thông tin, Việt Nam đang là điểm đến của các nhà đầu tư quốc tế trong cả đầu tư FDI và đầu tư startup sáng tạo. Trong năm 2019, đầu tư cho startup sáng tạo tại Việt Nam đã tăng đáng kể so với năm 2018. Tiềm năng về đầu tư vào các doanh nghiệp startup, đổi mới sáng tạo Việt Nam vẫn còn cao.

Do đó, đây là thời điểm thích hợp để tiếp tục kết nối các nhà đầu tư, các quỹ tài chính và các chủ thể hệ sinh thái đổi mới sáng tạo trong khu vực nhằm mở rộng các cơ hội hợp tác, đầu tư cho doanh nghiệp Việt Nam, đồng thời cũng khẳng định sự chủ động trong thu hút đầu tư đổi mới sáng tạo của Chính phủ Việt Nam trong bối cảnh hiện nay.

Hàng tỷ USD đầu tư vào startup sáng tạo

Tại Diễn đàn, Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng cho biết, 2019 là năm tăng trưởng mạnh mẽ của startup Việt Nam với các thương vụ đầu tư công nghệ lớn đạt giá trị hơn 800 triệu USD. Tuy nhiên, bước sang năm 2020, tình hình dịch bệnh đã thay đổi hoàn toàn bức tranh của đầu tư startup sáng tạo. Đại dịch cũng làm bộc lộ ra những hạn chế của nhiều doanh nghiệp startup, kể cả những doanh nghiệp đã lớn mạnh trên thế giới.

Doanh nghiệp startup dường như có khả năng chống chịu ít hơn khi kinh tế trở nên bất ổn. Tuy vậy, trong khi nhiều mô hình kinh doanh gặp bất lợi, một số mô hình kinh doanh và công nghệ lại trở nên hấp dẫn và tăng trưởng vượt bậc như: Ứng dụng họp trực tuyến, ứng dụng giảng dạy từ xa, các mô hình kinh doanh thương mại, giao vận trực tuyến…

Về bối cảnh vĩ mô, từ đầu năm đến nay, Việt Nam đã vượt qua nhiều khó khăn, thách thức và cũng đạt được những thành tựu rất quan trọng, toàn diện trên hầu hết các lĩnh vực, tạo nhiều dấu ấn nổi bật trong nước và được đánh giá rất cao bởi cộng đồng quốc tế. IMF dự đoán Việt Nam sẽ là nền kinh tế tăng trưởng dương duy nhất trong nhóm các nước Đông Nam Á năm 2020.

Về dài hạn, Việt Nam quyết tâm thực hiện các chủ trương đổi mới, cải cách và phát triển, chủ động và tích cực cơ cấu lại nền kinh tế hướng tới nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế, coi đổi mới, sáng tạo là một động lực quan trọng, là chìa khóa của tăng trưởng nhanh và phát triển bền vững.

Hiện Bộ đang chủ trì xây dựng dự thảo Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021 - 2030, trong đó xác định hai trụ cột quan trọng tạo động lực bứt phá cho phát triển kinh tế - xã hội cho giai đoạn tới. Đó là khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và phát triển con người. Dự thảo Chiến lược cũng đã xác định định hướng hoàn tất quá trình chuyển đổi sang kinh tế thị trường hiện đại, hội nhập theo thông lệ quốc tế. Xây dựng, hoàn thiện, thử nghiệm khung khổ pháp lý cho các loại hình kinh doanh mới, kinh tế số...

Trong năm 2019, Bộ đã đề xuất Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định thành lập Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia trực thuộc Bộ KH&ĐT để thực hiện vai trò chủ thể trong kết nối và thu hút các nguồn lực cho đổi mới sáng tạo. Bước sang năm 2020, Bộ tiếp tục đề xuất Chính phủ ban hành Nghị định số 94 về các cơ chế chính sách ưu đãi đặc thù cho Trung tâm nhằm tạo điều kiện tốt nhất cho hoạt động kết nối, thúc đẩy đổi mới sáng tạo của Trung tâm. Trung tâm được bố trí cơ sở hoạt động tại Hoà Lạc và Hà Nội. Tại Hoà Lạc, Trung tâm dự kiến xây dựng cơ sở với tổng diện tích sử dụng 35.000m2 sẽ là nơi quy tụ các doanh nghiệp, tập đoàn công nghệ lớn trong và ngoài nước, nơi cung cấp các phòng lab nghiên cứu, thử nghiệm sản phẩm theo chuẩn mực quốc tế nhằm đem đến điều kiện hạ tầng tốt nhất cho nghiên cứu phát triển các ý tưởng công nghệ.

Minh Tiến Coffee mang các sản phẩm đến giới thiệu tại Diễn đàn. Ảnh: Khắc Kiên

Tại Diễn đàn, Bộ trưởng Bộ KH&ĐT cũng giới thiệu một sáng kiến hợp tác cụ thể với các quỹ đầu tư trong và ngoài nước nhằm tối ưu hoá các nguồn lực đưa vào đổi mới sáng tạo. Đó là cam kết của Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia đồng hành cùng các Quỹ đầu tư, cụ thể: Những doanh nghiệp startup được các Quỹ đầu tư rót vốn sẽ là các doanh nghiệp được Trung tâm tiếp nhận, hỗ trợ và hưởng các ưu đãi theo quy định tại Nghị định 94.

“Với việc triển khai sáng kiến này, Trung tâm dự kiến trong giai đoạn tới sẽ hỗ trợ, đưa vào thị trường hàng tỷ USD đầu tư vào startup sáng tạo. Song song với việc triển khai về cơ chế chính sách, Bộ KH&ĐT cũng tiếp tục chuẩn bị nguồn nhân lực chuyên gia tham gia vào các hoạt động đổi mới sáng tạo” - Bộ trưởng cho biết.

Cho đến nay, Mạng lưới Đổi mới sáng tạo Việt Nam đã mở rộng các Mạng lưới thành phần tại các nước Đức, Nhật Bản, Australia và tiếp tục thành lập tại Mỹ, Canada với hàng nghìn thành viên nhằm quy tụ những người Việt Nam xuất sắc để sẵn sàng tham gia các hoạt động nghiên cứu, phát triển công nghệ và ứng dụng tại Việt Nam. Bộ trưởng cũng nhấn mạnh yêu cầu phải chuyển đổi số ngay cho các doanh nghiệp Việt Nam. Hiện, Bộ đã xây dựng chương trình với tham vọng làm sao để 800.000 doanh nghiệp Việt Nam có thể áp dụng được chuyển sổi số, từ đó nâng cao năng suất, chất lượng, sức cạnh tranh, dù doanh nghiệp lớn, nhỏ hay vừa.

"Như vậy, bằng việc triển khai các hoạt động cụ thể, thiết thực, cá nhân tôi là Bộ trưởng Bộ KH&ĐT đã thực hiện 3 cam kết đưa ra tại Diễn đàn năm 2019, đó là: Cam kết tiếp tục duy trì trao đổi và kết nối hệ sinh thái đổi mới sáng tạo; cam kết thiết lập cơ chế chính sách ưu đãi thúc đẩy đổi mới sáng tạo; cam kết huy động và kết hợp mọi nguồn lực để hỗ trợ các ý tưởng startup. Với tầm nhìn và sự quyết liệt của Chính phủ, chúng ta tin tưởng rằng đây là giai đoạn bản lề của Việt Nam, đánh dấu sự khởi đầu của một làn sóng phát triển mới của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo Việt Nam” - Bộ trưởng cho biết.