Lan tỏa văn hóa đọc thời Covid-19

Bên cạnh việc tổ chức Hội sách trực tuyến, các hoạt động triển lãm, trưng bày sách theo chủ đề lớn của đất nước cũng được triển khai với hình thức online. Ngoài triển lãm sách kỷ niệm 90 năm ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (tổ chức tại Thư viện Quốc gia), nhiều triển lãm được thực hiện qua mạng internet như: Triển lãm sách kỷ niệm 130 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, Triển lãm sách kỷ niệm 75 năm Quốc khánh. Một điểm sáng của ngành sách năm qua là tổ chức thành công Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ ba. Giải thưởng do Cục Xuất bản phối hợp với Hội Xuất bản Việt Nam thực hiện.

Theo Cục Xuất bản, In và Phát hành, năm 2020 do tình hình dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, song nhờ việc áp dụng hình thức chuyển đổi từ trực tiếp sang trực tuyến nên vẫn duy trì được hoạt động phát hành sách, phát triển văn hoá đọc. Toàn ngành xuất bản trên 33.000 đầu sách với 410 triệu bản sách, doanh thu ước tính 2.700 tỷ đồng (bằng 97% so với năm 2019). Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành Nguyễn Nguyên cho biết: "Bên cạnh những ảnh hưởng tiêu cực thì đại dịch đã tạo động lực làm cho mỗi tổ chức, cá nhân buộc phải đổi mới hoạt động. Đặc biệt, việc chuyển đổi số lúc này là lời giải cho những chuyển động đó. Điều này trở thành mệnh lệnh cho sự tồn tại, phát triển của mọi lĩnh vực, trong đó có xuất bản".

Tuy có nhiều thành tựu nhưng có thể thấy ngành xuất bản, in và phát hành là chưa có bước phát triển mang tính đột phá. Theo Cục trưởng Nguyễn Nguyên: "Sự tăng trưởng mạnh của thị trường phát hành sách online chưa đủ bù đắp được sự tụt giảm sâu của thị trường phát hành sách truyền thống do phát hành sách truyền thống vẫn chiếm trên 50% thị phần ở hầu hết các DN. Trước mắt là thị trường bán sách truyền thống bị thu hẹp, về lâu dài sức mua giảm sâu do tăng trưởng kinh tế thấp, hệ lụy từ việc mất việc làm của một bộ phận người lao động sẽ làm DN phát hành, nhà sách có nguy cơ dừng hoạt động". Do đó, một số mục tiêu cụ thể đang được ngành xuất bản xác định là đến năm 2025 đưa tỷ lệ xuất bản điện tử lên 15% về số đầu sách được xuất bản hằng năm; đưa doanh thu xuất bản điện tử đạt mức 8 - 10% tổng doanh thu toàn ngành (khoảng 250 tỷ đồng); tập trung khuyến khích, tạo điều kiện để 50% số nhà xuất bản tham gia xuất bản phẩm điện tử.

Chính vì thế, Cục Xuất bản, In và Phát hành cũng kiến nghị với Chính phủ sửa Luật Xuất bản năm 2012 để phù hợp với thực tiễn; kiến nghị, đề xuất với lãnh đạo Bộ TT&TT đầu tư chuyển đổi số trong công tác quản lý Nhà nước của Cục; bổ sung nguồn nhân lực của Cục để bảo đảm công tác ứng dụng công nghệ thông tin và đảm bảo điều kiện làm việc.