Hệ thống chiếu sáng đồng bộ, hiện đại
Tham dự Hội thảo có nhà khoa học đầu ngành đến từ Viện Quy hoạch và Kiến trúc đô thị (trực thuộc ĐH Xây dựng); Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam; Hội di sản văn hóa Việt Nam; Viện bảo tồn di tích; Viện PRX vùng thủ đô Paris; Hội chiếu sáng Việt Nam; đại diện lãnh đạo Sở Văn hóa và Thể thao; Sở Quy hoạch Kiến trúc; Sở Xây dựng; Ban Quản lý di tích danh thắng; Công ty TNHH MTV Chiếu sáng và Thiết bị đô thị (Hapulico)...
Tại hội thảo, đại diện Trung tâm ứng dụng chiếu sáng Signify - đơn vị tư vấn thiết kế dự án đã trình bày sơ bộ thiết kế hệ thống chiếu sáng quanh Hồ Gươm. Phương án thiết kế chiếu sáng trang trí xung quanh hồ Hoàn Kiếm được phát triển dựa theo ý tưởng gốc của CONCEPTO (Pháp) đã được UBND thành phố Hà Nội thông qua tại văn bản số 6051/UBND-ĐT ngày 20/10/2016.
Theo đại diện đơn vị tư vấn thiết kế, hiện trạng chiếu sáng quanh Hồ Gươm đã xuống cấp, hư hỏng, cường độ chiếu sáng giảm, một số vị trí lắp đặt lộ diện, thiếu tính thẩm mỹ, màu sắc pha trộn, gây chói mắt, khó chịu cho người đi dạo quanh bờ Hồ. Hệ thống chiếu sáng chưa hiện đại, trung tâm điều khiển chưa được kết nối với internet...
Theo đó, đơn vị tư vấn đưa ra ý tưởng thiết kế hệ thống chiếu sáng dựa trên xu hướng của thế giới hiện nay là lấy con người làm trung tâm, gắn với phát triển xanh, bền vững, làm nổi bật nét riêng của Hồ Gươm và áp dụng cách quản lý thông minh.
Qua khảo sát và nghiên cứu, tư vấn giám sát đưa ra ý tưởng cải tạo, bổ sung, thay thế hệ thống chiếu sáng trang trí cho 4 vùng xung quanh hồ. Cụ thể, vùng 1 là khu vực mặt nước hồ (bao gồm cả tháp Rùa); vùng 2 là từ kè hồ tới mép vỉa hè; vùng 3 là đường giao thông xung quanh hồ; vùng 4 là các công trình kiến trúc xung quanh hồ.
Hệ thống chiếu sáng này sẽ được kết nối với hệ thống điều khiển trung tâm có kết nối internet, điều khiển bằng phần mềm. Do đó, ánh sáng sẽ được điều chỉnh phù hợp theo từng thời điểm, từng mùa trong năm. Ví dụ, mùa đông có thể điều chỉnh ánh sáng vàng đem lại cảm giác ấm áp, mùa hè điều chỉnh ánh sáng trắng, hoặc trung tính...
"Làm sao có hệ thống chiếu sáng bền vững và phát huy tốt nhất những giá trị di sản Hồ Gươm?"
Sau khi nghe tư vấn thiết kế trình bày, các nhà khoa học, đại diện sở, ban ngành của TP góp ý, hầu hết đều đánh giá cao thiết kế ban đầu với sự công phu, tỷ mỉ với nhiều ý tưởng độc đáo; việc đầu tư hệ thống chiếu sáng đồng bộ, hiện đại là rất cần thiết.
PGS.TS. KTS Doãn Minh Khôi, Viện trưởng Viện Quy hoạch và Kiến trúc đô thị cho rằng chiếu sáng Hồ Gươm cần đảm bảo các điểm nhấn, nêu được bản sắc, nét riêng của Hồ Gươm ví dụ như các yếu tố bất biến như Tháp Rùa, cầu Thê Húc… Ông cũng đề nghị cần phải có quy hoạch về chiếu sáng quanh khu vực Hồ Gươm để tạo sự kết nối giữa không gian mặt hồ và phố phường, cảnh quan xung quanh.
Tại hội thảo, TS. KTS người Pháp Emmanuel Cerise - Viện PRX vùng Thủ đô Paris nêu kinh nghiệm làm hệ thống chiếu sáng của Pháp là tuân thủ nguyên tắc thiết bị chiếu sáng phải được dấu đi, không tác động đến cảnh quan của công trình kiến trúc, nguồn sáng phải được dấu, khai thác được yếu tố tự nhiên, bản sắc của cảnh quan và công trình kiến trúc.
Nhà sử học Dương Trung Quốc phân tích ở Hồ Gươm, không gian có 3 giá trị để tôn vinh, thứ nhất là mặt hồ, thứ hai là cây xanh, thứ ba là những dấu tích kiến trúc cổ.
Do đó, hệ thống chiếu sáng Hồ Gươm phải giữ lại tối đa những dấu tích lịch sử từ những công trình còn lại quanh hồ, giữ lại vẻ đẹp “trầm mạc, sâu lắng” của Hồ Gươm. Ông cũng đề nghị cần có nhiều kịch bản chiếu sáng cho Hồ Gươm để vừa đáp ứng chiếu sáng vào ngày thường, vừa đáp ứng nhu cầu hoạt động của phố đi bộ, hoạt động lễ hội.Đặc biệt, ông cũng gợi ý tái hiện lại bằng ánh sáng truyền thuyết vua Lê trao gươm cho Rùa vàng. Đồng thời lưu ý: “Chỉ chiếu trong một thời gian cố định vào ban đêm để tạo điểm nhấn cho không gian hồ'”.
Trưởng phòng Quản lý văn hóa (Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội) Bùi Minh Hoàng chia sẻ, lâu nay, bất kỳ sự động chạm nào đến hồ Hoàn Kiếm đều nhận được sự quan tâm đặc biệt của người dân, dư luận. Do đó, phương án thiết kế chiếu sáng trang trí cần lưu ý màu sắc bảo đảm hài hòa, phù hợp với cảnh quan...
Lưu ý dự án cần cập nhật các nội dung quy hoạch phân khu thành phố mới phê duyệt, Trưởng phòng Kế hoạch tổng hợp (Sở Quy hoạch - Kiến trúc Hà Nội) Trần Quang Tuyên đề nghị, UBND quận Hoàn Kiếm, đơn vị tư vấn khi triển khai đồ án cần đánh giá sự tuân thủ quy hoạch, quy chế quản lý kiến trúc khu vực hồ Hoàn Kiếm và nghiên cứu mở rộng kết nối thêm đề án Cột mốc Km0, Vườn hoa Lý Thái Tổ...
Lắng nghe các ý kiến góp ý, Chủ tịch quận Hoàn Kiếm Phạm Tuấn Long thông tin, việc đầu tư hệ thống chiếu sáng cho phù hợp với cảnh quan hạ tầng kỹ thuật Hoàn Kiếm là cần thiết.
Tổng hợp lại các ý kiến, Chủ tịch UBND quận Hoàn Kiếm cho biết, khi xây dựng đề án hoàn chỉnh cần lưu ý đến 5 nội dung. Thứ nhất là đánh giá lại toàn bộ hiện trạng hệ thống chiếu sáng; hai là lưu ý việc bảo tồn, phát huy giá trị di sản của Hồ Gươm đặc biệt là những công trình kiến trúc đình đền.
Thứ ba, hệ thống chiếu sáng cây xanh và mặt nước cần phải lưu ý kỹ thuật, đảm bảo không gây ảnh hưởng nguồn chiếu sáng khác; việc chiếu sáng cây di sản, tháp Rùa, đền Ngọc Sơn, cầu Thê Húc cần đúng mực.
Thứ tư, phải có những giải pháp kỹ thuật, nghiên cứu vào những ngày bình thường, có phố đi bộ gắn kết mô hình kinh tế đêm, hệ thống sử dụng kỹ thuật không ảnh hưởng đến cảnh quan, kiến trúc vào ban ngày.
Thiết kế phải phù hợp với biến đổi về thời tiết các mùa trong năm, và các thời điểm diễn ra các hoạt động văn hóa lễ hội, thay đổi trong những hoạt động khu vực, đáp ứng nhu cầu mặt kỹ thuật, mỹ thuật kinh tế để làm sao có hệ thống chiếu sáng bền vững và phát huy tốt nhất những giá trị di sản Hồ Gươm.
Chủ tịch UBND quận Hoàn Kiếm Phạm Tuấn Long bày tỏ trân trọng cảm ơn các ý kiến đóng góp của các chuyên gia, các đơn vị của chức năng của Quận ghi nhận, tiếp thu để tiếp tục hoàn chỉnh thiết kế, và mong muốn nhận được các ý kiến góp ý của các chuyên gia, nhà khoa học, nhân dân... để trình các cấp có thẩm quyền phê duyệt.
