Lễ hội bơi trải làng Yên Duyên năm 2025: chung tay khơi dậy hồn dân tộc

Sáng 4/10, hàng trăm người dân khu vực bờ sông Hồng của 3 phường Hoàng Mai, Lĩnh Nam, phường Yên Sở đã đến Hồ Tích Thủy tham dự lễ khai mạc. Đây là một hoạt động có ý nghĩa lớn trong việc bảo tồn, phát huy và quảng bá nét văn hóa phi vật thể đặc sắc này trên địa bàn.

Phát biểu tại buổi lễ, Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND Phường Nguyễn Lê Hiến cho biết: Lễ hội bơi trải làng Yên Duyên không chỉ là một hoạt động văn hóa dân gian mà còn là dịp để chúng ta tri ân tổ tiên, gìn giữ bản sắc dân tộc và phát huy tinh thần đoàn kết cộng đồng. Việc chính quyền hai cấp cùng phối hợp tổ chức lễ hội năm nay thể hiện sự quan tâm sâu sắc đến đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân, đồng thời góp phần quảng bá hình ảnh các phường Hoàng Mai, Lĩnh Nam, Yên Sở – một vùng đất giàu truyền thống – đến với bạn bè trong và ngoài nước.”

Lễ hội năm 2025 diễn ra trong 2 ngày, cụ thể: Ngày 4/10/2025 (Thứ Bảy, tức 13/8 Âm lịch), sáng diễn ra Lễ khai quang Trải. Chiều tổ chức Lễ khai mạc và thi đấu. Ngày 5/10/2025 (Chủ Nhật, tức 14/8 Âm lịch): Tiếp tục tổ chức thi đấu và trao giải. Phần hội bơi trải truyền thống có sự tham gia của 32 đội tuyển đến từ 10 Tổ dân phố (thuộc khu vực phường Yên Sở cũ), bao gồm các lực lượng: Trai đinh, Phụ lão, Phụ nữ và Thanh niên. Các đội đã tích cực tập luyện từ ngày 21/9 đến 02/10/2025 tại Hồ Tích Thủy tạo ra niềm hứng khởi lớn, không chỉ cho vận động viên mà còn cho các tổ dân phố tham gia và đông đảo nhân dân đến dự, cổ vũ.

Nét đẹp văn hóa

Mỗi độ rằm tháng Tám âm lịch, người dân làng Yên Duyên (phường Hoàng Mai, Hà Nội) lại nô nức tổ chức lễ hội bơi trải truyền thống – một nét văn hóa đặc sắc gắn liền với lịch sử ngàn năm của vùng đất ven sông Hồng. Năm 2025, lễ hội bơi trải làng Yên Duyên không chỉ mang ý nghĩa tâm linh và văn hóa sâu sắc mà còn đánh dấu bước chuyển mình trong công tác tổ chức khi lần đầu tiên được chính quyền hai cấp, các phường phối hợp thực hiện bài bản, chuyên nghiệp.

Lễ hội bơi trải làng Yên Duyên có nguồn gốc từ thời vua Lý Nhân Tông (1072–1128), gắn liền với điển tích cảm động về mối tình kỳ ngộ giữa nhà vua và nàng công chúa Thủy Cung. Theo truyền thuyết, trong một chuyến vi hành đến vùng đất ven sông Hồng, vua Lý Nhân Tông đã gặp một cô gái xinh đẹp trên chiếc thuyền nhỏ giữa dòng nước cuộn. Cô gái không lên bờ mà bơi quanh thuyền ba vòng rồi cất tiếng hát: “Trăm lần thiếp phụ quân vương/ Thủy cung cách trở âm dương du mà”

Sau đó, nàng cùng con thuyền từ từ chìm xuống dòng nước, để lại vệt phù sa đỏ như máu. Nhà vua cảm động, cho rằng nàng là công chúa con vua Thủy Tề, bèn sắc phong là “Thần tiên mỹ nữ, tự Đại Vương” và cho lập Nghè thờ ngay tại nơi nàng hóa thân. Từ đó, người dân làng Mui – tên cổ của Yên Duyên – đã đổi tên làng thành “Yên Duyên”, mang ý nghĩa về một mối tình đẹp, yên bình và thanh thoát. Lễ hội bơi trải ra đời như một cách tưởng nhớ công chúa Thủy Cung, đồng thời thể hiện khát vọng chiến thắng thiên nhiên, chinh phục dòng sông Hồng – huyết mạch giao thông của Thăng Long xưa. Trải qua bao biến thiên lịch sử, lễ hội vẫn được duy trì đều đặn, trở thành biểu tượng văn hóa của làng Yên Duyên.

Hồn dân tộc trên dòng sông

Năm 2025, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong công tác tổ chức lễ hội. Lần đầu tiên, chính quyền phường Hoàng Mai và các phường Yên Sở, Lĩnh Nam phối hợp thực hiện lễ hội theo hướng chuyên nghiệp hóa, bài bản hơn. Các hoạt động lễ và hội được phân chia rõ ràng, đảm bảo tính truyền thống nhưng vẫn phù hợp với thời đại.

Phần lễ diễn ra trang nghiêm tại Nghè Bà – nơi thờ công chúa Thủy Cung, với nghi thức dâng hương, tế lễ và rước kiệu. Phần hội sôi động với các cuộc thi bơi trải giữa các đội trai tráng trong làng, tái hiện hình ảnh những mái chèo rẽ sóng, những tiếng hò reo vang vọng cả một khúc sông.

Lễ hội bơi trải làng Yên Duyên năm 2025 không chỉ là một sự kiện văn hóa mà còn là minh chứng cho sức sống mãnh liệt của truyền thống dân tộc. Những mái chèo rẽ sóng, những tiếng hò vang vọng, những ánh mắt rạng ngời của người dân làng Yên Duyên chính là biểu tượng của tinh thần Việt – kiên cường, đoàn kết và đầy lòng tự hào.