UBND tỉnh Nam Định vừa quyết định dừng tổ chức lễ hội khai ấn năm 2021 |
Quyết định của UBND tỉnh Nam Định được đưa ra trên cơ sở, UBND TP Nam Định, Sở VH&TT tỉnh Nam Định, xin ý kiến dừng tổ chức lễ hội khai ấn đền Trần, Sở Y tế Nam Định cũng bày tỏ những biện pháp cần triển khai để phòng chống dịch Covid-19 trong dịp Tết Nguyên đán Tân Sửu và mùa lễ hội xuân năm 2021. Sau khi báo cáo Thường trực Tỉnh ủy, UBND tỉnh Nam Định đồng ý dừng tổ chức lễ hội khai ấn.
Hàng năm, vào dịp đầu năm âm lịch, tại đền thờ các Vương triều nhà Trần thuộc thôn Tức Mặc, xã Lộc Vượng, ngoại thành thành phố Nam Định, dân làng tổ chức Lễ Khai ấn vào một canh giờ Tý (thời điểm chót của ngày 14 và bắt đầu ngày 15 tháng Giêng Âm lịch).
Lễ Khai ấn trước hết là một tập tục văn hóa có từ thế kỷ XIII, chính xác là vào năm 1239 của triều đại nhà Trần thực hiện nghi lễ tế tiên tổ. Những năm kháng chiến chống Nguyên - Mông sau đó, Lễ Khai ấn bị gián đoạn cho tới năm 1262 được Thượng hoàng Trần Thánh Tông cho mở lại.
Trải bao thế kỷ, ấn cũ không còn. Năm 1822, vua Minh Mạng cho khắc lại ấn. Ấn cũ khắc là "Trần triều chi bảo", ấn mới khắc là "Trần triều tự điển" để nhắc lại phong tục tốt đẹp cũ. Dưới đó có thêm câu "Tích phúc vô cương".
Và từ đây, Lễ Khai ấn trở thành một tập tục văn hóa mang tính nhân văn để nhà vua tế lễ Trời, Đất, Tiên tổ thể hiện lòng thành kính biết ơn non sông, cha ông. Và cũng là "tín hiệu nhắc nhở" chấm dứt ngày Tết, thực sự bắt tay vào công việc. Tương truyền các vua Trần nghỉ tết âm lịch hàng năm đến rằm tháng Giêng thì Khai ấn trở lại quốc sự.
Theo hồi cố của các bậc bô lão thì vào các năm Tý, Ngọ, Mão, Dậu, đúng rằm tháng Giêng, trước sân đền Thượng tổ chức nghi lễ Khai ấn và rước kiệu để tế vua Trần với sự tham gia của bảy làng.
Thời gian gần đây, ngày càng nhiều người tới hành lễ tại đền Trần vào dịp lễ hội để xin, mua được tờ ấn với mong ước sẽ được thăng tiến trong nghề nghiệp. Bên cạnh những mặt tích cực, thì cũng nhiều mặt hạn chế như xô đẩy, giẫm đạp, tung tiền lẻ… đã xảy ra tại lễ hội khai ấn đền Trần, khiến cho vẻ đẹp của lễ hội phần nào bị ảnh hưởng.