Thursday, 10:10 18/08/2016
Lễ hội “Mặt nạ Trung Thu 2016”: Một cách giáo dục di sản
Kinhtedothi - Lễ hội “Mặt nạ Trung thu 2016” do nhóm Cùng bé sáng tạo thực hiện, dự kiến tổ chức tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám vào ngày 4/9, hứa hẹn là sân chơi bổ ích, đồng thời hướng trẻ nhỏ và người tiêu dùng đến gần với văn hóa cũng như các mặt hàng thủ công truyền thống Việt Nam.
Kết nối các nguồn di sản Tham gia Lễ hội mặt nạ Trung thu 2016, các em nhỏ sẽ được tự tay sáng tạo mặt nạ cho riêng mình, tham gia các trò chơi và trải nghiệm nghệ thuật. Ở chương trình năm nay, “Thằng Bờm” - một nhân vật quen thuộc, sẽ cùng các em nhỏ 2 miền tham gia rước hội đêm Rằm. Đây cũng là biểu tượng cho sự viên mãn và ước vọng về mùa màng bội thu của cư dân nông nghiệp lúa nước. Bên cạnh việc vẽ mặt nạ, tìm hiểu cách bồi mặt nạ truyền thống, các bé sẽ cùng nhau sáng tạo bột màu trên quạt giấy – một biến tấu dân gian thú vị từ hình ảnh chiếc mo cau xưa. Mục đích giúp các em nhỏ phát triển tư duy khác về sáng tạo nghệ thuật từ những hình ảnh quen thuộc trong cuộc sống hàng ngày. Ngoài thông điệp về văn hóa truyền thống, những người làm chương trình còn mong muốn mở rộng sự hiểu biết về nghệ thuật mặt nạ thế giới cho công chúng Việt. Lần đầu tiên, những chiếc mặt nạ châu Phi sẽ được giới thiệu trong không gian trải nghiệm của chương trình Lễ hội mặt nạ. Qua đó, tạo nên một sự giao lưu văn hóa thú vị, những cách tiếp cận mới với các hình thức tạo hình khác biệt trong văn hóa từng khu vực. Đây được xem như sự kết nối các nguồn di sản thế giới.
Bên cạnh đó, những chiếc mặt nạ vẽ tại chương trình sẽ được tặng cho những em nhỏ đang điều trị tại Bệnh viện Nhi T.Ư nhân dịp Tết Trung thu. Đồng thời, mô hình thu nhỏ lễ hội mặt nạ sẽ được mang đến với các bạn nhỏ trường Nuôi dưỡng và giáo dục trẻ em tàn tật huyện Sóc Sơn. Đây là nơi sinh hoạt của những trẻ em có hoàn cảnh không may mắn từ 6 – 18 tuổi trên toàn huyện (gồm 26 xã và 1 thị trấn). Mục đích của nhóm Cùng bé sáng tạo là giúp các em nhỏ có hoàn cảnh thiệt thòi cũng được đón Tết Trung thu bình đẳng như các bạn nhỏ khác. Giáo dục di sản Sau Lễ hội mặt nạ 2016, dự án sẽ kết hợp với một số đơn vị như trường học, trung tâm văn hóa, công ty khác, nhà xuất bản… để thu hút được sự quan tâm của cộng đồng vào câu chuyện giáo dục di sản. Đánh giá về sự kiện, PGS Nguyễn Văn Huy - Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và phát huy giá trị di sản văn hóa nhận định: “Nói về giáo dục di sản, đa phần các bảo tàng, di tích của chúng ta hiện nay bắt đầu đưa vào các hoạt động giáo dục nhưng chưa đạt được tính chuyên nghiệp, nên hiệu quả chưa tốt. Nhiều cái gọi là giáo dục di sản nhưng lại đi theo con đường cũ, rất thụ động”. Theo ông Huy, để thực hiện tốt giáo dục di sản cả hai phía phải thay đổi. Cụ thể, di tích và bảo tàng nơi nắm giữ các di sản cũng phải thay đổi về nhận thức và phương pháp giáo dục để làm sao cụ thể hóa được di sản của mình một cách hấp dẫn nhất. Phía nhà trường cũng phải thay đổi cách tiếp cận với di sản. “Hơn nữa, giáo dục di sản phải làm thường xuyên, không đợi mùa vụ. Sân chơi đó không phải là một sân chơi tự do mà có tổ chức, có bài tập, có khám phá cụ thể. Nói điều này, lại phải nói lại sự kết hợp đồng bộ từ các đơn vị bảo tàng, di tích, nhà trường và cả xã hội” - ông Huy nhấn mạnh. Đồng hành cùng sự kiện, bà Đỗ Thị Tám - Phó Giám đốc Trung tâm hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám cũng cho hay: “Thực ra, giáo dục di sản không mới, ở thế giới đã làm từ 20 năm trước, Việt Nam bắt đầu từ năm 2008 - 2009. Tới năm 2010 - 2013, đã có những dự án gắn di sản với nhà trường. Tuy nhiên, chúng ta vẫn chưa đạt được những thay đổi tích cực như kỳ vọng”. Bà Tám phân tích, mục đích của giáo dục di sản là giúp các em tự trải nghiệm, khám phá là chính, người lớn chỉ là người gợi mở. Bên cạnh những giá trị văn hóa truyền thống được bảo lưu, cần lồng vào đó ngôn ngữ hiện đại để kéo giới trẻ về với văn hóa dân tộc, giãn dần các trò chơi điện tử vô bổ.
 Chương trình “Cùng vẽ mặt nạ, vui Tết Trung thu 2015”. Ảnh: Minh Phúc |
