Biện pháp này là một phần trong gói hạn chế đã được Bộ Tài chính Mỹ phối hợp với Vương quốc Anh công bố từ ngày 10/1, nhắm đến hoạt động khai thác và xuất khẩu dầu của Nga. Các lệnh trừng phạt được đưa ra chưa đầy hai tuần trước khi nhiệm kỳ tổng thống của ông Joe Biden kết thúc.
Theo lệnh cấm, các công ty Mỹ không được phép cung cấp dịch vụ khai thác và sản xuất dầu thô cũng như các sản phẩm dầu mỏ khác tại Nga. Ngoài ra, việc xuất khẩu hoặc tái xuất khẩu các dịch vụ liên quan, kể cả thông qua các bên trung gian, cũng bị cấm. Bên cạnh đó, 30 công ty Nga đã bị đưa vào danh sách hạn chế đặc biệt.
Tuy nhiên, một số dự án lớn vẫn được miễn trừ tạm thời. Cụ thể, ba dự án năng lượng quan trọng - Liên doanh đường ống Caspian (CPC), Tengizchevroil và Sakhalin-2 - được phép tiếp tục nhận dịch vụ từ các công ty Mỹ theo giấy phép đặc biệt, kéo dài đến ngày 28/6.
Lệnh trừng phạt cũng nhắm vào hai nhà sản xuất dầu hàng đầu của Nga, Gazprom Neft và Surgutneftegaz, cùng với các công ty con và các đơn vị cung cấp dịch vụ bảo hiểm, vận chuyển liên quan đến hoạt động xuất khẩu dầu. Đồng thời, hơn 180 tàu vận chuyển dầu được xác định là hoạt động ngoài phạm vi kiểm soát của phương Tây - còn gọi là "hạm đội bóng tối" - cũng nằm trong danh sách bị hạn chế.
Chính quyền Mỹ cho biết lệnh cấm này nhằm hạn chế nguồn thu từ xuất khẩu năng lượng của Nga. Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo biện pháp này có thể gây tác động đến thị trường dầu toàn cầu, có khả năng đẩy giá nhiên liệu lên cao. Trước đó, ông Joe Biden cũng thừa nhận động thái này có thể ảnh hưởng đến giá khí đốt, song ông khẳng định đây là quyết định cần thiết.
Phía Nga đã lên tiếng phản đối các lệnh trừng phạt, cho rằng chúng không phù hợp với nguyên tắc thương mại quốc tế. Tổng thống Vladimir Putin tuyên bố nền kinh tế Nga đã thích nghi với các biện pháp hạn chế và tiếp tục phát triển nhờ sự thúc đẩy từ chính sách nội địa. Trong khi đó, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga, bà Maria Zakharova, nhận định những biện pháp này sẽ không làm thay đổi cục diện thị trường năng lượng toàn cầu.
Gần đây, chính quyền Mỹ cũng để ngỏ khả năng điều chỉnh chính sách hạn chế nhằm tìm kiếm một giải pháp dài hạn. Tổng thống Donald Trump đã đề xuất Washington có thể cân nhắc nới lỏng các biện pháp kiểm soát tại một thời điểm phù hợp trong quá trình đàm phán quốc tế.
Mặc dù các biện pháp hạn chế tiếp tục được mở rộng, Moscow khẳng định chúng không làm ảnh hưởng đến sự ổn định của nền kinh tế trong nước, đồng thời nhấn mạnh các tác động từ lệnh trừng phạt có thể ảnh hưởng ngược đến chính các quốc gia thực thi.
