Nguy hiểm khi điều trị tại nhà
Theo PGS.TS Đỗ Duy Cường - Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới, BV Bạch Mai, nhiều trường hợp mắc SXH nặng trên các cơ địa đặc biệt như phụ nữ có thai, bệnh nhân suy tim, suy thận, bệnh phổi mạn tính… Tại Hà Nội, từ đầu mùa Hè tới nay, các ca SXH ban đầu ở ngoại thành như Hoài Đức, Đan Phượng, Thường Tín đã lan dần vào các khu vực trung tâm như quận Nam Từ Liêm, Thanh Xuân, Hoàng Mai...
Trong số các ca bệnh nặng, điển hình có 1 ca đang điều trị tại Trung tâm Bệnh nhiệt đới mà ban đầu các nhân viên y tế nhầm lẫn với Covid-19. Đó là trường hợp một thanh niên 27 tuổi, ở Khương Trung, Thanh Xuân, Hà Nội. Ngày 16/8, bệnh nhân xuất hiện sốt cao liên tục, 39 - 400C, đau mỏi người, không ho, không khó thở. Bệnh nhân có yếu tố dịch tễ là đi công tác Đà Nẵng từ ngày 30/7- 7/8 nên cả bệnh nhân và bác sĩ đều nghĩ ngay đến Covid-19.
| PGS.TS Đỗ Duy Cường khám cho bệnh nhân sốt xuất huyết tại Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai. |
Tuy nhiên làm xét nghiệm RT-PCR cho kết quả âm tính với virus SARS-CoV-2. Trong khi đó, xét nghiệm công thức máu thấy tiểu cầu hạ, kèm da xung huyết đỏ, lúc này xét nghiệm test Dengue NS1 dương tính. Bệnh nhân được điều trị theo phác đồ SXH, sau 4 ngày, tình trạng đã ổn định.
Đặc biệt, cách đây một tuần, Khoa Cấp cứu A9, BV Bạch Mai đã tiếp nhận 1 ca SXH là thanh niên 17 tuổi bị ngừng tim do sốc khi truyền dịch tại nhà. Được biết, người nhà bệnh nhân không đưa vào viện điều trị vì sợ nguy cơ lây nhiễm Covid-19. Khi đến Khoa Cấp cứu, các bác sĩ đã hồi sức tim cho bệnh nhân thành công và tiến hành đặt ECMO (kỹ thuật tim phổi nhân tạo). Tuy nhiên, do tình trạng quá nặng, bệnh nhân tử vong 2 ngày sau đó do suy đa tạng.
Phân biệt với dấu hiệu Covid-19
Theo PGS.TS Đỗ Duy Cường, trên đây là hai sai lầm đáng tiếc mà người dân và nhân viên y tế dễ mắc phải trong việc chẩn đoán và điều trị SXH khi dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp. PGS.TS Đỗ Duy Cường khuyến cáo: Triệu chứng của SXH là sốt cao liên tục, kéo dài 5 - 7 ngày, kèm theo đau đầu, đau người, có thể nổi hạch, phát ban, trên người nổi da xung huyết đỏ, đau bụng vùng gan, buồn nôn. Nặng hơn có thể xuất huyết chảy máu dưới da, chảy máu cam, chảy máu chân răng. Ở nữ giới có thể có hiện tượng rong kinh, rong huyết, nặng hơn có biểu hiện xuất huyết nội tạng như xuất huyết tiêu hóa, xuất huyết não, tổn thương gan, rối loạn đông máu...
Đa số bệnh nhân SXH thường tự khỏi trong vòng 7 ngày, tuy nhiên khoảng 5% bệnh nhân sẽ có biểu hiện nặng như chảy máu hoặc thoát huyết tương gây sốc do giảm thể tích, nếu không phát hiện và điều trị kịp thời sẽ có nguy cơ gây tử vong. Đặc biệt, trong bối cảnh dịch Covid-19 đang lan rộng thì các triệu chứng của SXH cần hết sức lưu ý vì có một số triệu chứng rất dễ nhầm lẫn với Covid-19 như sốt, đau mỏi cơ, đau đầu.
Tuy nhiên, đây là hai bệnh có yếu tố dịch tễ và đường lây truyền cũng như bệnh cảnh hoàn toàn khác nhau. Covid-19 lây qua đường hô hấp do tiếp xúc giọt bắn, còn SXH lây qua đường máu do muỗi truyền.
Ngoài ra, SXH điển hình có biểu hiện da xung huyết, mặt và củng mạc mắt đỏ, nặng hơn có xuất huyết hoặc dẫn đến sốc do máu bị cô đặc. Đối với bệnh nhân mắc Covid-19 thì ngoài yếu tố dịch tễ có tiếp xúc với người mắc Covid-19 thì còn có biểu hiện viêm đường hô hấp như ho, khó thở, ngạt mũi… nặng sẽ có biểu hiện viêm phổi và suy hô hấp.
PGS.TS Đỗ Duy Cường cho rằng, nhân viên y tế cần khai thác yếu tố dịch tễ rất cẩn thận và kỹ càng, tránh bỏ sót hoặc nhầm lẫn, gây ra các hậu quả đáng tiếc. Đối với người bệnh, khi có dấu hiệu mắc SXH, cần đến BV khám, tuyệt đối không tự mua kháng sinh uống, không tự truyền dịch tại nhà, tránh hậu quả khó lường.
