Lo ngại về tính khả thi của đề án nhà ở xã hội

Bộ Xây dựng vừa báo cáo Thủ tướng Chính phủ sau khi lấy ý kiến các thành viên Chính phủ về Đề án "Xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ NƠXH cho người thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 - 2030". Theo đó, Bộ Xây dựng đề xuất giảm số NƠXH xây dựng đến năm 2030 từ 1,4 triệu xuống hơn 1 triệu, vốn thực hiện cũng giảm xuống còn khoảng 280.500 tỷ đồng.

Cụ thể, theo đề xuất ban đầu, Bộ Xây dựng đưa ra đặt mục tiêu phấn đấu đến năm 2030, tổng số căn hộ NƠXH, nhà ở công nhân các địa phương hoàn thành là hơn 1,4 triệu căn hộ. Trong đó, giai đoạn 2021 - 2025, hoàn thành khoảng 571.000 căn hộ; giai đoạn 2025 - 2030, hoàn thành khoảng 845.500 căn.

Sau khi đề án được ban hành, Bộ Xây dựng đã giải trình, tiếp thu ý kiến thành viên Chính phủ, cụ thể: Có 11 trong tổng số 18 phiếu ý kiến đồng ý nội dung Đề án, không có ý kiến bổ sung; 3 bộ, ngành có ý kiến bổ sung kèm theo là Bộ Công an, Bộ TN&MT, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội; 3 bộ, ngành có ý kiến khác là Ngân hàng Nhà nước, Bộ KH&ĐT, Bộ Tài chính; 1 ý kiến không đồng ý là Bộ Tư pháp.

Đối với mục tiêu của đề án, có 7/18 bộ, ngành đề nghị cân nhắc mục tiêu, số lượng căn hộ NƠXH, nhà ở công nhân hoàn thành trong giai đoạn 2021 - 2030, để đảm bảo tính khả thi của Đề án. Trên cơ sở những ý kiến góp ý, Bộ Xây dựng đã tiếp thu, bổ sung các ý kiến sau khi giải trình liên quan đến việc bố trí nguồn lực và giải pháp thực hiện.

Phía Bộ Xây dựng khẳng định, việc phát triển NƠXH trong thời gian tới đây sẽ hạn chế dùng nguồn lực Nhà nước; tăng cường huy động nguồn lực xã hội, có cơ chế ưu đãi, khuyến khích doanh nghiệp tham gia. Các địa phương cũng phải chủ động cân đối ngân sách để hỗ trợ đầu tư NƠXH.

Trước đó, Bộ Xây dựng đã đề xuất và được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận việc bố trí 110.000 tỷ đồng, sử dụng cho chủ đầu tư và người mua NƠXH được vay vốn ưu đãi. Trong đó, khoảng 55.000 tỷ đồng dùng để cho chủ đầu tư vay, số còn lại cho người mua nhà vay. Tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc “Tháo gỡ khó và thúc đẩy thị trường BĐS phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững”. Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cũng thông tin, Ngân hàng Nhà nước và 4 ngân hàng thương mại do Nhà nước chỉ định cũng đã thông nhất bố trí gói tài chính 120.000 tỷ đồng cho vay NƠXH, với lãi suất thấp hơn từ 1,5 - 2% mức bình quân thị trường.

Theo đánh giá, đến thời điểm hiện tại, những chính sách hỗ trợ NƠXH, nhà ở công nhân lao động tại các KCN đã tạo ra hành lang pháp lý tương đối đầy đủ, đảm bảo hỗ trợ và khuyến khích DN tham gia vào phát triển NƠXH, nhà ở công nhân, như: được miễn tiền sử dụng đất, giảm 50% thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập DN, hỗ trợ đầu tư hạ tầng kỹ thuật trong và ngoài dự án, cho vay ưu đãi lãi suất thấp...

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cũng đã rất quan tâm chỉ đạo thực hiện; kịp thời giải quyết vướng mắc theo thẩm quyền để thực hiện các chính sách đạt mục tiêu, yêu cầu. Tuy nhiên, tại một số địa phương, còn chưa có sự quan tâm chỉ đạo, triển khai thực hiện tốt nhiệm vụ, giải pháp theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, dẫn đến tình trạng phát triển NƠXH không đạt mục tiêu đề ra.

Tại phiên họp Chính phủ chuyên đề pháp luật tháng 2/2023 về dự án Luật Nhà ở (sửa đổi), Thủ tướng Chính phủ yêu cầu cần có cơ chế hữu hiệu để huy động nguồn lực của khu vực tư nhân cho phát triển NƠXH, áp dụng linh hoạt cơ chế hợp tác công tư, phát triển dịch vụ hạ tầng để góp phần thực hiện hiệu quả hơn, nhanh hơn đề án xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ NƠXH tới năm 2030.