Lời giải xử lý tận gốc “cò đất” lộng hành

Hệ lụy khôn lường từ chiêu trò thổi giá bất động sản

Tình trạng môi giới BĐS trái phép (hay còn gọi là "cò đất") diễn biến đặc biệt phức tạp tại các khu vực đang có thông tin quy hoạch, chuẩn bị triển khai các dự án hạ tầng, du lịch, hay đô thị mới. Bằng nhiều chiêu trò tinh vi như livestream, tổ chức tour xem đất, hay tung tin chưa kiểm chứng về "suất ngoại giao", những đối tượng này đã tạo ra cung - cầu ảo, đẩy giá đất tại nhiều nơi tăng 20 - 40% chỉ trong vài tháng, thậm chí tăng gấp đôi, gấp ba rồi nhanh chóng lao dốc khi thông tin cảnh báo được đưa ra. Điển hình, mới đây, tại Lâm Đồng, sau tin tức về các dự án cao tốc và du lịch, "cò đất" đã ồ ạt đổ về các huyện Bảo Lâm, Lạc Dương, Đạ Tẻh, gây sốt đất cục bộ. Tương tự, tại Khánh Hòa, Đồng Nai, TP Hồ Chí Minh, giá đất cũng từng tăng nóng chỉ vì tin đồn về tập đoàn lớn đầu tư dự án. Trước đó, ở miền Bắc, giá BĐS tại Hưng Yên cũng bị đẩy lên cao, có nơi lên tới 40% chỉ sau vài tuần từ khi có thông tin đề xuất sáp nhập tỉnh, thành.

Những "cơn sốt" ảo này không chỉ gây ra tranh chấp, vi phạm trật tự xây dựng, mà còn ảnh hưởng đến môi trường đầu tư và an ninh trật tự địa phương. Khi giá đất bị thổi phồng, nhiều nhà đầu tư nhỏ lẻ lỡ "ôm hàng" với giá quá cao, rồi không thể bán ra khi thị trường trở về giá trị thực, đành ngậm ngùi chấp nhận thua lỗ. Tình trạng này còn làm xói mòn niềm tin của nhà đầu tư vào thị trường, đồng thời gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín của những môi giới BĐS chân chính, hoạt động chuyên nghiệp và nghiêm túc với nghề. Nguyên nhân sâu xa của vấn nạn này xuất phát từ việc dễ dàng thành lập công ty môi giới, nhân viên thiếu chứng chỉ, không được đào tạo bài bản, cùng với đó là sự mập mờ trong thông tin quy hoạch và dự án. Nhiều "cò đất" nghiệp dư chỉ quan tâm đến việc bán được hàng để lấy tiền môi giới, bỏ qua đạo đức nghề nghiệp và những rủi ro pháp lý mà người mua có thể gặp phải.

Nhằm chấn chỉnh “cò đất” lộng hành, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã nhiều lần yêu cầu các bộ, ngành và địa phương tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đồng thời quyết liệt xử lý các hành vi vi phạm như tạo giá ảo, đầu cơ, thao túng thị trường địa ốc. Theo đó, hàng loạt địa phương đã vào cuộc chấn chỉnh hoạt động môi giới và giao dịch nhà đất.

Siết chặt quản lý và tầm nhìn chiến lược cho tương lai

Để giải quyết tận gốc vấn đề, các chuyên gia đã đưa ra những kiến nghị mang tầm chiến lược. TS kinh tế Đinh Thế Hiển nhấn mạnh, chấn chỉnh thị trường BĐS không chỉ là nhu cầu cấp thiết trong ngắn hạn mà còn là bước đi quan trọng để xây dựng một thị trường minh bạch, ổn định, tránh lặp lại các chu kỳ sốt ảo rồi đóng băng. Ông đề xuất thúc đẩy công khai dữ liệu giao dịch, quy hoạch và tiến độ dự án trên nền tảng số, cùng với sự phối hợp chặt chẽ giữa Bộ Xây dựng và Bộ Công an để ngăn chặn thông tin sai lệch.

Trong khi đó, Chủ tịch Hội Môi giới BĐS Việt Nam (VARS) TS Nguyễn Văn Đính cho rằng, việc tăng cường kiểm tra giúp ngăn chặn đầu cơ, điều chỉnh mặt bằng giá về gần với thực tế. Bên cạnh đó cần kết hợp đào tạo, cấp chứng chỉ, chuẩn hóa đội ngũ môi giới để thị trường hoạt động thông suốt. Một giải pháp đột phá khác được nhiều ý kiến DN đề xuất là quản lý môi giới BĐS bằng công nghệ. “Chúng ta có thể học cách làm của Singapore, mỗi nhân viên môi giới đều được đào tạo hành nghề, được cấp một tài khoản và được cơ quan chức năng quản lý. Khách hàng, nhà quản lý, chủ BĐS có thể tra tài khoản để nắm thông tin chi tiết về lộ trình nghề nghiệp, bằng cấp chuyên môn của từng nhân viên. Cách làm này cho thấy, áp dụng các ứng dụng công nghệ để quản lý sẽ gia tăng tính minh bạch, trách nhiệm nhằm cải thiện chất lượng hoạt động môi giới” - TS Nguyễn Văn Đính phân tích.

Đồng quan điểm, Chủ tịch Hiệp hội BĐS TP Hồ Chí Minh (HoREA) Lê Hoàng Châu cũng nhấn mạnh, sự cần thiết của việc kiểm soát chặt chẽ hơn việc cấp chứng chỉ hành nghề và hoạt động của các công ty môi giới. Đồng thời đề xuất quy định bắt buộc 100% nhân viên môi giới có chứng chỉ đối với các công ty hoạt động từ 3 năm trở lên.

Ở góc nhìn pháp lý, luật sư Lê Thu Thảo (Đoàn luật sư TP Hồ Chí Minh) cho rằng, giao dịch BĐS cần qua sàn giao dịch theo dự thảo Luật Kinh doanh BĐS sửa đổi sẽ giúp kiểm tra, rà soát dự án chuyên nghiệp, minh bạch thông tin, chống thất thu thuế và ngăn chặn hành vi lừa đảo: “Cần hình sự hóa hành vi "thổi giá" gây sốt đất ảo thu lợi hàng trăm, hàng nghìn tỷ đồng, tương tự như "Tội thao túng thị trường chứng khoán". Ngoài ra, việc giao dịch BĐS nên thanh toán qua ngân hàng và phổ cập hệ thống thông tin thị trường BĐS gắn với thông tin đất đai ở tất cả các tỉnh thành” - luật sư Lê Thu Thảo kiến nghị.

Các chuyên gia đồng tình rằng, việc các địa phương và cơ quan chức năng đồng loạt vào cuộc chấn chỉnh tình trạng "cò đất" lộng hành là một bước đi cần thiết và cấp bách. Đây không chỉ là giải pháp trong ngắn hạn mà còn có ý nghĩa chiến lược dài hạn, đặt nền móng cho một thị trường BĐS minh bạch, ổn định, và bền vững. Những nỗ lực này, cùng với sự nâng cao ý thức cảnh giác từ phía người dân và nhà đầu tư, sẽ góp phần xây dựng một môi trường kinh doanh BĐS lành mạnh, đáng tin cậy, tránh được các đợt sốt ảo rồi đóng băng như trong quá khứ.