Lạc vào “ma trận” LED
Qua nghiên cứu, LED là sản phẩm công nghệ chiếu sáng mới, có hiệu suất lên tới 150 ÷ 200 lm/W, cao hơn nhiều so với hiệu suất chỉ 70 - 80 lm/W của đèn Compact, đèn huỳnh quang. Không chỉ tiết kiệm năng lượng hơn, đèn LED còn có tuổi thọ dài hơn các loại đèn khác: Tuổi thọ chip LED từ 50.000 - 100.000 giờ, tuổi thọ của đèn LED hoàn chỉnh dài gấp 3,5 - 4 lần đèn Compact, và không bị ảnh hưởng bởi số lần tắt - bật.
Đồng thời, nhiều lợi ích nữa mà dòng sản phẩm này mang tới cho cuộc sống chính là rất thân thiện với môi trường (bởi không chứa thủy ngân, chì; không phát tia UV); giảm lượng khí CO2 thải ra môi trường do tiết kiệm năng lượng; bớt chi phí do phải thay thế, sửa chữa, vận hành sản phẩm.
Tuy nhiên, người tiêu dùng đang gặp phải nhiều khó khăn để có thể đưa ra quyết định đúng đắn khi muốn lựa chọn sản phẩm LED thực sự tốt, khi thị trường LED tại Việt Nam đang rất thiếu minh bạch, rõ ràng, khiến họ như lạc vào ma trận. Hàng trăm, hàng nghìn hãng LED chất lượng thấp, giá rẻ được nhập vào Việt Nam.
Cùng với đó, hàng trăm tổ sản xuất, DN nhỏ nhập linh kiện, lắp ráp, sao chép, “copy mù” tung ra thị trường, với bao bì choáng ngợp ghi tuổi thọ lên tới 50.000, 100.000 giờ; thậm chí công suất đèn có 2W mà in trên bao bì 5W. Trong khi, tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm LED vẫn đang trong quá trình được hoàn thiện; cơ quan quản lý thị trường thì thiếu cơ sở, thông tin để ngăn chặn sản phẩm kém.
Đáng lo ngại hơn, đại diện Phòng Marketing Công ty CP Bóng đèn phích nước Rạng Đông cho biết, biểu hiện của một sản phẩm đèn LED chất lượng kém cũng không rõ ràng để người tiêu dùng có thể dễ phân biệt trong quá trình lựa chọn. Đó là: Sản phẩm đèn truyền thống (đèn huỳnh quang, đèn Compact) chất lượng kém thì sẽ nhanh chóng bị đen đầu sau 1 - 2 tháng sử dụng hoặc bị hỏng sớm trong thời gian đầu sử dụng; nhưng với LED, khoảng thời gian đèn hỏng sớm thường dài hơn, từ 6 tháng - 1 năm mới hỏng (đèn LED tốt có thời gian sử dụng lên tới 7 - 10 năm (tùy số giờ sử dụng trong ngày). Người tiêu dùng không nhận thấy được sự khác nhau về chất lượng như vậy.
| Sản phẩm LED chất lượng tốt thì phải kiểm soát được tối thiểu 6 yếu tố trong sản xuất LED: LEDs, Điện, Cơ, quang, Nhiệt, Liên kết. |
Theo các chuyên gia, để sản xuất ra một sản phẩm LED sáng được rất đơn giản, nhưng để sản xuất ra sản phẩm LED chất lượng tốt thì phải kiểm soát được tối thiểu 6 yếu tố trong sản xuất LED: LEDs, Điện, Cơ, quang, Nhiệt, Liên kết.
Chỉ tiêu, cách đánh giá kiểm soát chất lượng sản phẩm LED cũng hoàn toàn thay đổi so với sản phẩm đèn chiếu sáng truyền thống. Chỉ riêng về chỉ tiêu tuổi thọ: với đèn Compact, chỉ tiêu này được xác định bằng chu kỳ tắt - bật (thắp sáng 0,5 phút; ngắt điện 4,5 phút) cho đến khi 50% số đèn thử nghiệm không hoạt động thì kết thúc. Còn với đèn LED, tuổi thọ được xác định bằng mức độ suy giảm ánh sáng của đèn (tại thời điểm đèn còn 70% độ sáng so với ban đầu sử dụng). Mỗi loại đèn LED khác nhau lại cần một tiêu chuẩn để đánh giá tuổi thọ khác nhau: Tiêu chuẩn IES LM-80 để đánh giá tuổi thọ của module LED; tiêu chuẩn TCVN 8783 đánh giá tuổi thọ của LED Bulb, LED Tube.
Muốn kiểm soát được tuổi thọ đèn LED, cần đầu tư trang thiết bị hiện đại, ngân sách lớn và chỉ những công ty lớn như Rạng Đông nghiên cứu, sản xuất sản phẩm LED một cách bài bản mới có trang bị hệ thống này để kiểm soát chất lượng sản phẩm, đảm bảo độ tin cậy, nâng cao uy tín thương hiệu. Vektrex LM-80 Test system là hệ thống thử nghiệm độ duy trì quang thông của nguồn sáng LED được sản xuất và cung cấp bởi Vektrex (USA).
Thời điểm hiện tại, Công ty CP Bóng đèn phích nước Rạng Đông là 1 trong 5 nhà sản xuất LED ở châu Á đầu tư hệ thống này. Hệ thống phù hợp với tiêu chuẩn IES LM 80, có khả năng thử nghiệm các loại gói LED công suất thấp, trung bình và công suất cao, tổng công suất của hệ thống lên tới 75 kW.
Năm 2020, Bộ Công Thương sẽ triển khai chương trình dán nhãn năng lượng bắt buộc với các sản phẩm LED lưu hành trên thị trường để kiểm soát chất lượng sản phẩm, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Đó là một tín hiệu vui để người tiêu dùng chọn được sản phẩm LED cho mình. Nhưng trước thời điểm đó, các chuyên gia lĩnh vực chiếu sáng khuyên rằng: Hãy là người tiêu dùng thông minh, lựa chọn những thương hiệu lớn như Công ty CP Bóng đèn phích nước Rạng Đông, có uy tín, tin cậy, để không mua nhầm sản phẩm kém chất lượng.
