Luật Viên chức 2025: đổi mới quản lý theo vị trí việc làm

Chiều 31/12, Văn phòng Chủ tịch nước đã tổ chức họp báo công bố Lệnh của Chủ tịch nước công bố 15 luật, pháp lệnh đã được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XV thông qua. Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Cấn Đình Tài chủ trì họp báo.

Tại họp báo, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Cấn Đình Tài đã công bố Lệnh của Chủ tịch nước đối với 15 luật, pháp lệnh đã được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XV thông qua; trong đó có Luật Viên chức năm 2025.

Đổi mới tư duy quản lý viên chức theo vị trí việc làm

Thông tin tại họp báo về Luật Viên chức năm 2025, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long cho biết, chiều 10/12/2025, Quốc hội đã thông qua Luật Viên chức (sửa đổi) với tỷ lệ tán thành cao, đánh dấu bước đổi mới toàn diện trong tuyển dụng, sử dụng và quản lý viên chức. Luật tạo hành lang pháp lý đồng bộ, hướng tới xây dựng đội ngũ viên chức năng động, minh bạch, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong giai đoạn mới.

Luật Viên chức năm 2025 được ban hành trong bối cảnh yêu cầu đổi mới công tác cán bộ, nâng cao chất lượng đội ngũ viên chức và hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập ngày càng đặt ra cấp thiết. Luật đã thể hiện rõ tư duy đổi mới trong quản lý viên chức, gắn với yêu cầu đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Luật Viên chức năm 2025 quán triệt, thể chế hóa đầy đủ các nghị quyết chiến lược và quy định mới của Bộ Chính trị về công tác cán bộ. Luật kế thừa các quy định còn giá trị của pháp luật hiện hành, đồng thời sửa đổi, bổ sung nhiều nội dung nhằm đổi mới toàn diện cơ chế tuyển dụng, sử dụng và quản lý viên chức theo vị trí việc làm.

Theo quy định mới, vị trí việc làm được xác định là căn cứ trung tâm để thực hiện tuyển dụng, bố trí, đánh giá, quy hoạch, bổ nhiệm, đào tạo, bồi dưỡng và thực hiện chế độ, chính sách đối với viên chức. Việc tuyển dụng viên chức được thực hiện thông qua hai hình thức là thi tuyển và xét tuyển; đồng thời bổ sung quy định về tiếp nhận người có kinh nghiệm công tác ở cả khu vực công và khu vực tư vào làm viên chức.

Luật cũng xác định rõ hệ thống vị trí việc làm trong đơn vị sự nghiệp công lập gồm ba nhóm: vị trí việc làm quản lý; vị trí việc làm chuyên môn, nghiệp vụ; và vị trí việc làm hỗ trợ. Việc phân định này nhằm gắn quản lý viên chức với cơ cấu lại đội ngũ, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và hiệu lực, hiệu quả hoạt động của đơn vị sự nghiệp công lập.

Bên cạnh đó, Luật quy định những vấn đề mang tính nguyên tắc thuộc thẩm quyền của Quốc hội, còn các nội dung cụ thể giao Chính phủ quy định chi tiết, bảo đảm sự linh hoạt, chủ động trong tổ chức thực hiện.

Mở rộng liên thông nguồn nhân lực, khuyến khích đổi mới sáng tạo

Một điểm mới quan trọng của Luật Viên chức năm 2025 là tạo sự liên thông trong sử dụng nguồn nhân lực giữa khu vực công và khu vực tư. Luật bổ sung cơ chế thu hút, trọng dụng nguồn nhân lực chất lượng cao vào làm việc trong các đơn vị sự nghiệp công lập thông qua hình thức tiếp nhận đối với chuyên gia, nhà khoa học, người có tài năng, năng khiếu đặc biệt và người có kinh nghiệm phù hợp.

Luật cũng cho phép ký hợp đồng đối với chuyên gia, nhà khoa học, luật gia, luật sư giỏi, doanh nhân tiêu biểu hoặc người có trình độ chuyên môn cao trong các ngành, lĩnh vực chiến lược, trọng điểm để đảm nhiệm vị trí việc làm quản lý, điều hành, phát triển đơn vị sự nghiệp công lập hoặc vị trí việc làm chuyên môn, nghiệp vụ.

Cùng với đó, Luật bổ sung, hoàn thiện các quy định về quyền và nghĩa vụ của viên chức. Theo quy định mới, viên chức được ký hợp đồng thực hiện hoạt động nghề nghiệp ngoài đơn vị sự nghiệp công lập, tham gia góp vốn, điều hành doanh nghiệp theo nguyên tắc phải hoàn thành nhiệm vụ được giao, tuân thủ pháp luật và không xung đột lợi ích theo quy định về phòng, chống tham nhũng và pháp luật chuyên ngành.

Đáng chú ý, Luật bổ sung quy định xem xét loại trừ, miễn giảm trách nhiệm đối với viên chức đã thực hiện đúng thẩm quyền, trình tự, thủ tục, không vụ lợi nhưng gây thiệt hại do nguyên nhân khách quan; hoặc thực hiện đề xuất đổi mới, sáng tạo được cấp có thẩm quyền cho phép và xác định là vì lợi ích chung.

Luật cũng đổi mới cơ chế đánh giá viên chức theo hướng thường xuyên, liên tục, đa chiều, dựa trên kết quả, sản phẩm công việc, chất lượng dịch vụ công và mức độ hài lòng của người dân, tổ chức, doanh nghiệp. Việc ứng dụng công nghệ số và xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về viên chức được xác định là giải pháp quan trọng nhằm bảo đảm công khai, minh bạch trong quản lý và phát triển đội ngũ viên chức.

Theo Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long, Luật Viên chức năm 2025 là bước cụ thể hóa quan trọng các nghị quyết chiến lược của Bộ Chính trị về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, giáo dục, đào tạo, y tế và các quy định mới về công tác cán bộ, góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ viên chức, phục vụ tốt hơn sự phát triển kinh tế – xã hội và Nhân dân trong giai đoạn mới.