Sai từ đâu?
Trao đổi trong cuộc họp giao ban báo chí, ông Nguyễn Lê Quốc Toàn, Phó Chủ tịch UBND TP Phú Quốc cho biết: Tại khu biệt thự lấn chiếm và xây dựng trái phép khu vực ấp Đường Bào, xã Dương Tơ, cơ quan chức năng đã lập biên bản 60 trường hợp, trong đó 30 trường hợp xử phạt hành chính, 3 trường hợp khởi tố hình sự, cưỡng chế 16 hộ, còn 11 hộ thì đang tiến hành kiểm tra, củng cố hồ sơ để ban hành quyết định cưỡng chế.
Hai căn biệt thự xây dựng trái phép đứng tên ông Lê Xuân Hồng và Vũ Đình Khánh bị cưỡng chế ngày 9/11/2022, TAND tỉnh Kiên Giang đã xử phiên sơ thẩm tuyên hủy các quyết định xử phạt hành chính và quyết định cưỡng chế của UBND TP Phú Quốc đối với ông Hồng và ông Khánh.
Tại bản án 139 và 140, ngày 21/8/2023 của TAND tỉnh Kiên Giang hủy các Quyết định số 4324/QĐ-XPHC và 4325/QĐ-XPHC ngày 09/9/2022 của Chủ tịch UBND TP Phú Quốc về việc xử phạt vi phạm hành chính đối với ông Hồng và ông Khánh. Hủy Quyết định số 5226/QĐ-CCXP và 5224/QĐ-CCXP ngày 31/10/2022 về việc cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả của Chủ tịch UBND TP Phú Quốc đối với ông Hồng và ông Khánh. Tuyên bố hành vi cưỡng chế của Chủ tịch UBND TP Phú Quốc vào ngày 09/11/2022 đối với ông Hồng và ông Khánh là trái quy định của pháp luật.
Đầu tiên, tòa căn cứ vào Công văn số 317/VPĐK-ĐK&CGCN ngày 17/3/2023 của Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh Kiên Giang gửi Tòa án nhân dân tỉnh Kiên Giang xác định diện tích đất ông Hồng và ông Khánh chiếm không nằm trong Quyết định số 2600/QĐ-UBND ngày 14/12/2012 của UBND tỉnh Kiên Giang về việc thu hồi đất và giao đất cho UBND xã Dương Tơ quản lý.
Thứ 2, tòa căn cứ theo quy định tại khoản 3 Điều 5 Nghị định số 166/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 của Chính phủ quy định về cưỡng chế thi hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính thì: "Thời hạn thi hành Quyết định cưỡng chế là 15 ngày, kể từ ngày nhận được Quyết định cưỡng chế; trường họp Quyết định cưỡng chế có ghi thời hạn thi hành nhiều hơn 15 ngày thì thực hiện theo thời gian đó".
Trong khi đó, chủ tịch UBND TP Phú Quốc ra Quyết định cưỡng chế quy định cho ông Hồng và Khánh có thời hạn thi hành Quyết định cưỡng chế 10 ngày là vi phạm quy định tại khoản 3 Điều 5 Nghị định số 166/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 của Chính phủ, xâm phạm đến quyền lợi hợp pháp của ông Hồng và ông Khánh.
Trong khi đó, Công văn số 3056/STP-QLXLVPHC của Sở Tư pháp tỉnh Kiên Giang trả lời UBND TP Phú Quốc xác định: Đối với cá nhân, tổ chức bị cưỡng chế: Quyết định cưỡng chế phải được thi hành ngay trong thời hạn 15 ngày hoặc nhiều hơn 15 ngày (theo thời hạn ghi trong quyết định cưỡng chế), kể từ ngày cá nhân, tổ chức bị cưỡng chế nhận được quyết định cưỡng chế.
Đồng thời, xác định rõ thời hạn 15 ngày hoặc nhiều hơn 15 ngày được ghi tại khoản 4 Điều 1 Mẫu Quyết định số 11 ban hành kèm theo Nghị định số 118/2021/NĐ-CP là căn cứ vào thời hạn thi hành quyết định cưỡng chế được quy định tại khoản 3 Điều 5 Nghị định số 166/2013/NĐ-CP; đây là thời hạn để cho cá nhân, tổ chức bị cưỡng chế tự nguyện thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả để chấp hành Quyết định cưỡng chế.
Nếu hết thời hạn tự nguyện thi hành quyết định cưỡng chế ghi tại khoản 4 Điều 1 Quyết định cưỡng chế mà cá nhân, tổ chức bị cưỡng chế vẫn không thi hành quyết định cưỡng chế thì cơ quan được phân công chủ trì tổ chức thi hành quyết định cưỡng chế phải tiến hành việc cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả theo quy định tại Điều 34, Điều 35 Nghị định số 166/2013/NĐ-CP.
Chính quyền có bao biện cho cái sai của mình?
Việc xây dựng khu 79 căn biệt thự được thực hiện từ năm 2020, nhưng tại sao mãi đến tháng 9/2022, khi Tổ công tác đặc biệt của UBND tỉnh Kiên Giang mới phát hiện và lập biên bản xử lý vi phạm. Trách nhiệm của chính quyền cơ sở nằm ở đâu khi để xảy ra sai phạm nghiêm trọng như vậy?
Trong khi đó, ông Nguyễn Lê Quốc Toàn, Phó Chủ tịch UBND TP Phú Quốc cho rằng, bản án của TAND tỉnh Kiên Giang "xác định hành vi cưỡng chế của UBND TP Phú Quốc trái pháp luật" là chưa đúng thực tế. Trong trình tự, trong kỹ thuật nào đó chúng tôi có sai, có sơ suất nhưng bản chất vấn đề không trái pháp luật.
Ông Phùng Quốc Bình, Giám đốc Sở TN-MT Kiên Giang thì cho rằng, bản án của TAND tỉnh Kiên Giang không thuyết phục, chỉ nhìn ở góc độ hẹp, phiến diện để tuyên hủy toàn bộ các quyết định xử phạt, cưỡng chế đối với 2 trường hợp nói trên là chưa toàn diện, chưa thuyết phục.
Việc xác định phần đất của ông Hồng và ông Khánh không nằm trong Quyết định 2600/QĐ-UBND do UBND xã Dương Tơ quản lý. Thực tế, phần đất này nằm trong Quyết định 904 năm 2007 của UBND tỉnh Kiên Giang đều là đất nhà nước quản lý.
Trước đó vào ngày 19/9/2022, Tổ công tác đặc biệt của tỉnh Kiên Giang phối hợp với chính quyền địa phương và cơ sở tiến hành kiểm tra, lập biên bản sự việc 79 căn biệt thự xây dựng trái phép thuộc khu đất 19ha tại Bãi Trường. Kế đến, chính quyền xã nhiều lần ra thông báo mời chủ nhân các căn biệt thự đến làm việc, xác minh nguồn gốc đất, quá trình mua bán, xây dựng...
Khu đất xây dựng 79 căn biệt thự nói trên rộng khoảng 19ha, là đất được UBND tỉnh Kiên Giang thu hồi giao cho UBND xã Dương Tơ trực tiếp quản lý. Khu đất này trước đây là đất rừng phòng hộ.
Ngày 9/11/2022, chính quyền TP đã cưỡng chế 2 căn biệt thự trái phép bàn giao UBND xã Dương Tơ quản lý. Ngày 18/9, UBND TP Phú Quốc tiếp tục cưỡng chế thêm 14 căn, nhiều hộ cũng đã tự nguyện tháo dỡ công trình vi phạm trả lại hiện trạng cho nhà nước.