Mô hình hỗ trợ người hoàn lương ở quận Hoàng Mai: Tạo cơ hội hòa nhập cộng đồng bền vững

Để giảm thiểu những tác hại của hoạt động mại dâm trong đời sống xã hội, sự tham gia của chính quyền địa phương vào những mô hình hỗ trợ, giáo dục người bán dâm là rất cần thiết.

Chế tài chưa đủ mạnh

Phó trưởng Phòng LĐTB&XH quận Hoàng Mai Nguyễn Tiết Cương thông tin, hiện quận có tốc độ đô thị hóa cao, mật độ dân cư đông và nhiều người ngoại tỉnh đến tìm việc, sinh sống. Do đó, việc quản lý nhân hộ khẩu, đối tượng ở những địa bàn công cộng như Bến xe Nước Ngầm, Bến xe Giáp Bát, chợ đầu mối phía Nam… gặp rất nhiều khó khăn. Nhiều đối tượng lợi dụng để dụ dỗ lôi kéo, lừa gạt phụ nữ, trẻ em, người đang tìm việc làm, kém hiểu biết, đưa họ vào hoạt động tệ nạn xã hội (mại dâm).

Theo ghi nhận, trên địa bàn hai phường Giáp Bát và Thịnh Liệt thuộc quận Hoàng Mai có trục đường giao thông lớn như đường Giải Phóng, Trương Định, Kim Đồng; quanh khu vực Bến xe phía Nam… có nhiều cơ sở kinh doanh dịch vụ dễ phát sinh tệ nạn mại dâm. Đội trưởng Đội công tác xã hội tình nguyện phường Thịnh Liệt Lê Văn Họa cho biết, trước thời điểm giãn cách tại tuyến đường Giải Phóng (đoạn từ Đuôi Cá xuống khu vực cầu Tiên) thường xuyên có gần chục gái mại dâm đứng đường đón khách mỗi tối.

Ngoài những đợt cao điểm ra quân của quận, hàng ngày lực lượng công an phường, bảo vệ dân phố, đội công tác xã hội tình nguyện phải thường xuyên tuần tra, xử lý. “Tuy nhiên, cái khó trong xử lý gái mại dâm ở cơ sở hiện nay là không có chế tài mạnh nên chưa đủ sức răn đe. Khi bắt giữ đưa gái mại dâm về phường chỉ bị xử lý hành chính và không có cơ sở để tập trung nên hầu hết các đối tượng sau khi được thả về lại tái diễn hành nghề” – ông Lê Văn Họa chia sẻ.

Trước thực tế khó khăn trong công tác xử lý triệt để hoạt động mại dâm, nhằm hạn chế phát sinh và giảm thiểu những tác hại của hoạt động này với đời sống xã hội, quận Hoàng Mai đã tích cực phối hợp với Chi cục Phòng chống tệ nạn xã hội, Sở LĐTB&XH Hà Nội triển khai thí điểm hai mô hình. Cụ thể gồm “Hỗ trợ tăng cường năng lực của các nhóm đồng đẳng, nhóm tự lực, câu lạc bộ của người bán dâm trong việc tiếp cận, truyền thông và hỗ trợ giảm hại, phòng, chống bạo lực giới” và “Cung cấp dịch vụ hỗ trợ cho người bán dâm tại cộng đồng, trung tâm công tác xã hội trên địa bàn hai phường Giáp Bát và Thịnh Liệt”.

Kết quả tích cực từ các mô hình hỗ trợ

Mô hình “Hỗ trợ tăng cường năng lực của nhóm tự lực giúp đỡ người bán dâm trong việc tiếp cận, truyền thông và hỗ trợ giảm hại, phòng, chống bạo lực giới” được triển khai thí điểm trong giai đoạn 2019 – 2020 tại quận Hoàng Mai đã thiết lập và duy trì hoạt động một nhóm đồng đẳng mang tên Sao đêm với 10 thành viên. Các thành viên nhóm Sao đêm là những người từng là gái bán dâm nay đã chuyển đổi nghề nghiệp. Mỗi tháng nhóm đã tiếp cận và hỗ trợ hàng trăm gái mại dâm đến các dịch vụ hỗ trợ xã hội, đồng thời, tổ chức kết nối với các đơn vị cung cấp dịch vụ xã hội trên địa bàn để kịp thời hỗ trợ khách hàng. Nhóm Sao đêm còn tiếp cận, truyền thông bảo đảm quyền được bình đẳng trong tiếp cận dịch vụ và can thiệp giảm hại, phòng, chống bạo lực giới trong phòng, chống mại dâm cho 100 người bán dâm; trong đó, 50 người được chuyển gửi đến các dịch vụ phù hợp, xây dựng và in ấn 200 quyển sổ tay cung cấp các dịch vụ cho người bán dâm.

Song song đó, mô hình “Cung cấp dịch vụ hỗ trợ cho người bán dâm tại cộng đồng, trung tâm công tác xã hội” đã giúp 300 người bán dâm tiếp cận truyền thông nâng cao nhận thức. Trong đó, chuyển gửi hỗ trợ cung cấp dịch vụ y tế cho 150 người, hỗ trợ thay đổi hoặc giảm mức độ công việc hoạt động mại dâm thông qua việc học nghề ngắn hạn cho 20 người và cung cấp hỗ trợ dịch vụ pháp lý cho 20 người. Thông qua hoạt động của các mô hình đã giúp người bán dâm được cung cấp các kiến thức về chăm sóc sức khỏe sinh sản, tình dục an toàn; được giới thiệu đến các dịch vụ và được điều trị các bệnh lây truyền qua đường tình dục, tư vấn, học nghề để thay đổi nghề nghiệp.

Nhằm tạo điều kiện cho nhóm đồng đẳng Sao đêm có thể tiếp cận, truyền thông, hỗ trợ cho gái mại dâm, Đội công tác xã hội tình nguyện của 2 phường Giáp Bát và Thịnh Liệt cũng đã tích cực vào cuộc. Ông Lê Văn Họa cho biết, khi thành viên nhóm đồng đẳng đến tuyên truyền, hỗ trợ người bán dâm, rất nhiều chủ cơ sở không hợp tác. Khi đó, cán bộ phòng chống tệ nạn xã hội tại địa phương đã phải vào cuộc can thiệp, giải thích để các chủ cơ sở kinh doanh đồng ý.

Theo Phó trưởng phòng LĐTB&XH quận Hoàng Mai Nguyễn Tiết Cương, việc triển khai các mô hình hỗ trợ người bán dâm trên địa bàn quận Hoàng Mai đã mang lại những kết quả tích cực. Nhờ đó, hàng trăm lượt người bán dâm được cung cấp các kiến thức về chăm sóc sức khỏe, tư vấn, học nghề để thay đổi nghề nghiệp, tạo cơ hội cho họ hòa nhập cộng đồng bền vững. Cũng như giúp giảm thiểu tác hại của hoạt động mại dâm đối với đời sống xã hội, góp phần đảm bảo an ninh xã hội trên địa bàn.