Ở đó, đồi Lim nồng hậu đón khách bằng đủ món, từ mùi thơm của mực nướng, cá chỉ vàng đến những âm thanh rạo rực của "Tình ta biển bạc đồng xanh" phát ra từ những chiếc loa công suất lớn. Câu quan họ nồng nàn, ý nhị mà du khách chờ đợi thì chẳng thấy đâu.
Liền anh, liền chị quan họ đối đáp, giao duyên tại Hội Lim 2014. Ảnh: Thanh Hà
|
Quan họ thời nay?
Tối 12 tháng Giêng, hàng chục ngàn du khách vẫn nô nức kéo về đồi Lim bất chấp tiết trời rét đậm. Đủ thấy sức hấp dẫn độc đáo của lễ hội lớn nhất vùng quan họ đối với đời sống của người dân. Trước ngày chính hội, đã nghe Trưởng ban Chỉ đạo Hội Lim 2014 thông báo trước báo chí về những quy định chặt chẽ của mùa hội năm nay: Ban chỉ đạo và Ban tổ chức sẽ nghiêm cấm các trò chơi cờ bạc ăn tiền, trò chơi điện tử, xiếc, quảng cáo và các dàn loa có công suất lớn gây ảnh hưởng không gian lễ hội; nghiêm cấm hát nhạc mới, chầu văn… và khuyến khích sử dụng các loại nhạc cụ dân tộc để đệm cho liền anh, liền chị. Hẳn nhiều người đã khấp khởi hy vọng vào một mùa lễ hội thuần khiết. Nhưng, về Hội Lim mới biết, thông báo và thực hiện là hai việc khó có điểm chung!
Ngay từ chiều 12 tháng Giêng, mọi con đường dẫn đến đồi Lim đều được giăng kín bởi những hàng quán ăn uống, đồ chơi Trung Quốc, vui chơi có thưởng. Tràn ngập cả đồi Lim là những hàng quán lai rai với bia, mực nướng, cá chỉ vàng. Năm nay, Ban tổ chức chỉ dựng 5 lán quan họ, nhưng ngay cả khi chỉ còn có 5 lán quan họ, thì cuộc đua âm thanh giữa các loa máy công suất lớn của các lán vẫn diễn ra quyết liệt. Gần 2 giờ đồng hồ dừng chân ở đồi Lim trong tối 12 tháng Giêng, thời điểm thắm đượm không khí quan họ nhất, cố tìm giữa biển âm thanh hỗn loạn của loa công suất lớn và tiếng người đi hội để nghe một câu quan họ, mà đành thất vọng ra về. Các anh Hai, chị Hai ngày nay dường như thích thể hiện tài ca hát bằng những ca khúc mới, kiểu như "Tình ta biển bạc đồng xanh" hay "Tình yêu trên dòng sông quan họ" hơn. Một cách làm mới của người quan họ đây chăng? Quan họ năm nay cấm các liền anh, liền chị ngả nón xin tiền. Vậy là không ngả nón, liền anh liền chị lại ngả cơi đựng trầu hoặc bán trầu têm cánh phượng cho du khách. Một miếng trầu thường được bán với giá 10.000 đồng, hoặc khéo hơn là… tùy tâm.
Hát quan họ trên thuyền tại Hội Lim 2014. Ảnh: Nguyễn Anh Tuấn
|
Còn lại nơi góc làng
Bù đắp cho nỗi thất vọng về một đồi Lim không còn thuần khiết, người bạn yêu quan họ dẫn chúng tôi vào một canh hát tại nhà anh Hai Chiến ở Lũng Giang. Anh Hai Chiến đã gần 70 tuổi, tất bật bóc từng chiếc bánh chưng xanh vừa luộc xong lúc sáng để đãi khách đường xa. Mời khách uống chén rượu gạo anh hát một câu, mời khách xơi miếng bánh chưng xanh, anh lại hát câu nữa. Vừa hát vừa giảng giải, nét duyên thầm của anh Hai quan họ làm ai nấy nghe như nuốt từng lời từng tiếng. Rồi anh sửa soạn khăn xếp áo the để ngồi vào canh hát. Canh hát nhà anh Hai Chiến năm nay thu hút các liền anh liền chị ở khắp nơi hội tụ về, người thì ở làng Diềm, người ở Lao Xá, lại có người ở tận Hà Nội. Toàn những gương mặt đã sắp bước vào tuổi lên ông, lên bà, nhưng giọng hát thì vẫn còn nồng nàn, da diết. Canh hát càng về đêm càng quyện, càng say. Một giờ sáng bắt đầu giã bạn mà qua hai giờ vẫn chưa ai nỡ dứt áo ra về. Liền anh, liền chị lưu luyến đã đành, khách cũng không muốn đứng dậy. Mới hiểu vì sao cho đến tận bây giờ, người ta vẫn say mê đợi chờ tiếng hát quan họ trong ngày hội đến vậy. Tấm chân tình ấm áp của người quan họ ở Lũng Giang mới thực sự là cái hồn, cái gốc rễ sâu bền của vùng đất Kinh Bắc này. Phút chia tay lưu luyến, đặt vào tay nhau miếng trầu têm cánh phượng mà hẹn gặp lại mùa hội sau.
