Mưa đỏ: Khúc tráng ca từ ký ức người lính Thành cổ

Đối với ông Nguyễn Thanh Bình, một người lính may mắn sống sót trong cuộc chiến bảo vệ Thành cổ Quảng Trị suốt 81 ngày đêm, bộ phim Mưa đỏ phần nào tái hiện lại những gì ông và đồng đội đã phải trải qua.

“Khi thấy lần lượt những người chiến sĩ trẻ trong phim hi sinh, tôi không thể kìm được nước mắt vì nó quá thật”, ông Bình nghẹn ngào chia sẻ.

Nhớ về năm 1972 khốc liệt, ông kể dù đã xác định sẽ hi sinh, vẫn không khỏi bàng hoàng trước hiện thực chiến trường. Dưới làn pháo đạn dữ dội, những người lính dù ẩn nấp trong công sự đất cũng khó thoát lưỡi hái tử thần.

“Cái chết đến nhanh hơn tôi tưởng tượng. Đồng đội ngã xuống, người này đè lên người kia. Mọi thứ diễn ra quá nhanh khiến tôi không kịp định thần,” ông kể.

Với ông, việc còn sống sót sau cuộc chiến là một kỳ tích. “Tôi không tin mình có thể sống sót. Đó thực sự là điều may mắn”- Đây là những chia sẻ của ông Bình với Báo Kinh tế & Đô thị sau khi xem Mưa đỏ của đạo diễn Đặng Thái Huyền.

Bộ phim tái hiện cuộc chiến 81 ngày đêm quân Giải phóng kiên cường bảo vệ Thành cổ Quảng Trị trước sự tấn công dữ dội của quân Mỹ và chính quyền Sài Gòn.

Mưa đỏ nhanh chóng tạo nên “cơn sốt” phòng vé, cán mốc 500 tỷ đồng (khoảng 19 triệu USD), trở thành tác phẩm có doanh thu cao nhất lịch sử điện ảnh Việt Nam.

Không chỉ thành công trên màn ảnh, bộ phim còn góp phần đưa du khách đến Quảng Trị. Từ ngày 30/8 đến 2/9, Thành cổ đón gần 10.000 lượt khách, riêng ngày 2/9 có hơn 3.800 người đến tham quan, dâng hương tưởng niệm.

Tiếp nối hiệu ứng ấy, từ ngày 4 đến 6/9, Điện ảnh Quân đội Nhân dân, thuộc Tổng cục Chính trị (Bộ Quốc phòng), phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Quảng Trị tổ chức chiếu miễn phí Mưa đỏ, tri ân liệt sĩ, cựu chiến binh và bày tỏ tình cảm với nhân dân địa phương.

Khán giả ấn tượng bởi sự chân thực từ những hình ảnh như: những chiến hào lầy lội, đống đổ nát hoang tàn, Thành cổ xác xơ giữa mưa bom bão đạn từ xe tăng, máy bay và các loại vũ khí hiện đại của quân Mỹ.

Cảnh những thi thể đẫm máu, thân thể không còn nguyên vẹn, vũng máu loang lổ hiện lên như một bức tranh dữ dội, phản ánh sự tàn khốc của chiến tranh.

Trên trận địa, các cuộc đấu súng giữa quân Giải phóng và quân Việt Nam Cộng hòa diễn ra liên miên, từ cận chiến tay đôi, giáp lá cà nghẹt thở đến những pha đọ súng tầm xa, tất cả được khắc họa sống động.

“Mưa đỏ đã tái hiện phần nào sự khốc liệt của cuộc chiến bảo vệ Thành cổ. Những trận cận chiến ấy hoàn toàn có thật, bởi hai bên giành giật từng tấc đất,” ông Bình xúc động chia sẻ.

Tuy nhiên ông nhấn mạnh, những gì bộ phim tái hiện chỉ phản ánh khoảng 40% thực tế, bởi tình cảnh năm đó khốc liệt hơn nhiều lần

Theo ông trước khi các binh đoàn miền Bắc kịp chi viện, lực lượng quân dân Quảng Trị đã đơn độc chống chọi với hàng vạn quân địch. “Ngày nào địch cũng bắn phá vào các chốt tiền tiêu của ta, không ngừng nghỉ,” ông nhớ lại.

Riêng tháng 8 và 9/1972, trung bình mỗi ngày quân địch nã vào thị xã từ 30.000 đến 40.000 quả pháo, chưa kể bom từ máy bay. Hai bên tung ra những vũ khí hiện đại nhất để tiêu hao sinh lực đối phương.

“Có ngày không đếm nổi bao nhiêu người hi sinh, bao nhiêu người bị thương. Nhiều đại đội từ vài chục người cuối cùng chỉ còn 5-7 tay súng. Người ngã xuống, người khác lập tức lao lên, quyết giữ từng ngôi nhà, mảnh đất,” ông Bình nghẹn ngào.

Dẫu khốc liệt là vậy, sự vững vàng của người chiến sĩ vẫn được khắc họa rõ nét trong phim.

Giữa bom đạn, hình ảnh Tiểu đội 1 của Tiểu đoàn K3 Tam Sơn, gồm 7 thành viên, lấy cảm hứng từ K3 Tam Đảo, hiện lên như biểu tượng đẹp nhất.

Không phải lính dày dạn kinh nghiệm, họ chỉ là sinh viên, nông dân, thậm chí học sinh trung học. Thay vì sống yên bình, họ chọn bước vào lửa đạn bảo vệ Thành cổ Quảng Trị, bỏ lại gia đình phía sau.

“Sợ cái chóa gì, có bao nhiêu lính thì đánh bấy nhiêu”, câu nói mộc mạc của tiểu đội trưởng Tạ, một nông dân đến từ Thanh Hóa, như lời thề quyết tử, thể hiện gan dạ và ý chí chiến đấu đến cùng.

Tinh thần ấy còn hiện rõ qua chiến sĩ Hải khi dù rơi vào tay địch, bị treo ngược và đe dọa thiêu sống, anh vẫn hiên ngang, không khuất phục.

Trước những khung cảnh xúc động ấy, ông Bình nhớ về khẩu hiệu của tiểu đội mình năm xưa: “Còn người, còn thị xã Quảng Trị.”

Lời nhắc ấy vang lên trong từng tổ chiến đấu, trở thành nguồn sức mạnh tinh thần cho tất cả.

Không chỉ bộ đội nơi tuyến lửa, lực lượng quân y và dân công hỏa tuyến cũng bền gan góp sức. Giữa thiếu thốn, y tá, bác sĩ bám trụ trong hầm, cứu chữa thương binh bằng mọi cách, từ mảnh vải cầm máu đến những viên thuốc ít ỏi chia nhau.

Ông Bình nhớ có lúc chiến sĩ phải ngâm mình trong hầm hào ngập nước nhưng vẫn không rời trận địa.

Việc vận chuyển thương binh, liệt sĩ hay lương thực đều dựa vào sức người, bè mảng, thuyền nhỏ giữa bom pháo rình rập.

Dẫu vậy, tất cả đều sẵn sàng quyết tử, quyết không để Thành cổ thất thủ.

Bên cạnh sự quả cảm, Mưa đỏ cũng khắc họa những phút yếu lòng trong khoảnh khắc sinh tử.

Sen, người lính đặc công tưởng chừng bình tĩnh, bỗng hóa điên, nhảy múa trước họng súng kẻ thù sau khi chứng kiến quá nhiều mất mát.

Xen lẫn đó là cảnh những chiến sĩ trẻ hoảng loạn, đau đớn khi đồng đội ngã xuống ngay bên cạnh. Tiếng gào thét vang lên trong khói lửa như lát cắt bi thương, phơi bày tổn thương tinh thần mà chiến tranh để lại.

Ông Bình thừa nhận, trước sức mạnh áp đảo của kẻ thù, từng có lúc một số chiến sĩ dao động, nghĩ đến việc rời bỏ hàng ngũ. Thế nhưng tình yêu Tổ quốc và tinh thần quyết tử đã níu giữ họ kiên cường bám trụ đến cùng.

Bên cạnh khung cảnh khốc liệt, Mưa đỏ cũng khắc họa những chi tiết thấm đẫm nhân văn, như cảnh Tạ chĩa súng vào kẻ địch rồi khựng lại khi thấy tấm ảnh gia đình rơi từ túi áo đối phương.

Trong khoảnh khắc ấy, anh thấy bóng dáng chính mình - một người chồng, người cha, người con - và bật khóc. Kẻ địch không còn là mục tiêu tiêu diệt, mà là con người với những tình thân phía sau.

“Chi tiết này mang tính nhân văn sâu sắc, thể hiện lòng khoan dung của chiến sĩ giải phóng. Nếu người lính ấy bị giết, gia đình họ sẽ chịu mất mát lớn,” Phạm Thị Bình, một người dân Quảng Trị chia sẻ.

Lương Tố Uyên, giảng viên Trường Cao đẳng Sư phạm Quảng Trị cho rằng, bộ phim không chỉ khắc họa cuộc chiến tàn khốc mà còn nổi bật tình đồng đội, tình yêu trong khói lửa.

“Những phút vui vẻ, trêu đùa giữa đồng đội giúp xoa dịu tâm lý khán giả sau khi liên tục chứng kiến các trận chiến cam go”, cô nói.

Cô dẫn chứng, tình yêu giữa chiến sĩ Cường và Hồng - nữ y tá, người lái đò sông Thạch Hãn - là khoảng lặng dịu mát giữa khói lửa chiến tranh.

Nhìn chung, Mưa đỏ là một tác phẩm giàu ý nghĩa, đặc biệt với thế hệ trẻ hôm nay.

Ông Thanh Bình hy vọng thế hệ trẻ học tập, rèn luyện, sống xứng đáng với sự hi sinh của cha anh, góp phần xây dựng đất nước giàu mạnh. Với ông, lòng biết ơn và sự trân trọng là hành trang để họ tiếp bước.

Sau khi xem phim, Nguyễn Long Hải, một bạn trẻ Quảng Trị chia sẻ, Mưa đỏ như bản anh hùng ca lay động lòng người, giúp thế hệ hôm nay cảm nhận rõ hơn sự khốc liệt và hi sinh của cha ông.

“Tôi ấn tượng với sự dũng cảm, kiên cường của các chiến sĩ trong chiến đấu cũng như khi bị giặc bắt, tra tấn”, Hải nói.

“Bộ phim nhắc nhở thế hệ trẻ sống xứng đáng với sự hy sinh của cha ông, nỗ lực học tập, rèn luyện và góp phần xây dựng đất nước giàu mạnh”.