Mục tiêu tăng trưởng kinh tế 2 con số của Hà Nội hoàn toàn khả thi

Các chuyên gia bày tỏ tin tưởng và nhận định, mục tiêu tăng trưởng kinh tế 2 con số của Hà Nội là hoàn toàn khả thi; đồng thời đề xuất những giải pháp đổi mới mô hình tăng trưởng, phù hợp với xu thế phát triển, tận dụng tối đa lợi thế của Thủ đô.

PGS.TS Trần Đình Thiên - nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, thành viên Tổ tư vấn của Thủ tướng:

Động lực mới để Hà Nội đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế 2 con số 

Thời gian qua, Hà Nội đã và đang khẳng định là trung tâm, động lực thúc đẩy phát triển vùng đồng bằng sông Hồng, khu vực phía Bắc, là cực tăng trưởng có vai trò dẫn dắt kinh tế của cả nước.

Tại Đại hội Đảng bộ thành phố Hà Nội lần XVIII, nhiệm kỳ 2025 - 2030, Hà Nội phấn đấu đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế GRDP bình quân giai đoạn 2026-2030 đạt từ 11% trở lên. Tôi đánh giá, mục tiêu này là hoàn toàn phù hợp, xứng tầm với tiềm lực, điều kiện, lợi thế của Hà Nội.

Mục tiêu tăng trưởng kinh tế 2 con số đặt ra trong bối cảnh mới, tạo ra khí thế mới. Cả nước hiện chuyển sang kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, thời đại gắn với công nghệ cao, kinh tế số, tức là cấu trúc phát triển khác hẳn. Cấu trúc đó phải dựa trên nguồn động lực mới. Nguồn lực mới đó là nhân lực, hạ tầng, đào tạo mới ra sao? Hay nhìn bình diện rộng hơn là cần có một hệ sinh thái công nghiệp, hệ sinh thái phù hợp và thuận lợi để thúc đẩy đổi mới sáng tạo, phát huy hết tiềm năng chất xám kết hợp với xu hướng thời đại, sự sẵn sàng tận dụng cơ hội từ cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư…

Để các nguồn lực của Thủ đô phát huy mạnh nhất, không chỉ từng nguồn lực mà là cộng hưởng sức mạnh của các nguồn lực. Ở đây cần sự tư duy đột phá, tinh thần đoàn kết và trách nhiệm để cải thiện chất lượng môi trường đầu tư kinh doanh.

Tôi muốn nhấn mạnh, Hà Nội có vai trò tiên phong, gắn với lợi thế đặc biệt, điều kiện thuận lợi so với cả nước để tiến vượt lên. Đó là trung tâm đổi mới - nền tảng cho đổi mới sáng tạo, nhân lực chất lượng cao, những DN lớn và mạnh của Việt Nam tập trung nhiều ở Hà Nội. Vì vậy, Thủ đô cần phát huy đúng tầm, đúng vai của mình, vai trò của Hà Nội không chỉ cho Hà Nội mà còn cho cả nước.

Mục tiêu tăng trưởng hai con số bền vững trong thời kỳ chuyển đổi số, định hướng công nghệ cao là thay đổi được cơ cấu kinh tế, xác định cơ cấu công nghiệp hiện đại; hướng tới những ngành/lĩnh vực cao cấp, tạo ra giá trị gia tăng cao và có thể thay đổi cơ cấu kinh tế theo hướng tiến bộ. Từ đó giúp Hà Nội tham gia sâu rộng hơn vào chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu. Qua đó, cũng cải thiện được sức cạnh tranh, vị thế trong khu vực và quốc tế.

Theo tôi, Hà Nội cần tiếp tập trung vào việc hình thành khu công nghiệp công nghệ cao đủ tầm vóc, mức độ hiện đại xứng tầm với vị thế Thủ đô. Đặc biệt, Hà Nội phải đặt mục tiêu trở thành trung tâm đào tạo nhân lực cho thời đại mới, bởi Hà Nội đã có đủ các điều kiện nền tảng đào tạo nhân lực chất lượng cao. Tiến tới, Hà Nội không chỉ đào tạo nhân lực chất lượng cao cho Việt Nam mà còn có thể cung cấp nhân lực chất lượng cao cho cả khu vực và thế giới. Nếu làm được, đây sẽ là thế mạnh lớn của Hà Nội.

Bên cạnh đó, Hà Nội cần có tư duy về hệ sinh thái công nghiệp mới để mời được các nhà đầu tư lớn. Ngoài ra, nút thắt thể chế là khâu cần được ưu tiên giải quyết. Tôi tin là Hà Nội sẽ có chuyển biến mạnh về thu hút vốn đầu tư nước ngoài (FDI) trong thời gian tới.

TS Nguyễn Đức Kiên - Chủ tịch Hội đồng Khoa học Viện IDS, Nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Nguyên Tổ trưởng Tổ tư vấn của Thủ tướng:

Hà Nội không khó đạt mục tiêu tăng trưởng

Trong văn kiện đại hội Đảng bộ TP Hà Nội có phần rất quan trọng là chuyển đổi cơ cấu kinh tế, và đó là hướng đi tất yếu. 10 năm trở lại đây, Hà Nội luôn có mức tăng trưởng kinh tế cao hơn mức tăng Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) cả nước.

Mô hình kinh tế có sự thay đổi tích cực, trong đó thương mại, dịch vụ, du lịch trở thành những lĩnh vực mũi nhọn. Đồng thời, TP từng bước tiếp cận các mô hình kinh tế hiện đại của thế giới.

Như chúng ta biết, Hà Nội là trung tâm khoa học công nghệ (KHCN) của cả nước, có rất nhiều nguồn lực, nếu Hà Nội tận dụng được các cơ sở nghiên cứu đó để chuyển đổi, thành thành tựu KHCN vào sản xuất, vào ứng dụng, sẽ đóng góp rât lớn vào tăng trưởng bền vững, lâu dài.

Về khả năng tăng trưởng 8,5% năm 2025 qua đó tạo nền tảng vững chắc để phấn đấu đạt mức tăng trưởng hai con số trong giai đoạn 2026 - 2030, tôi cho rằng Hà Nội hoàn toàn có thể làm được.

Năm 2025, TP Hà Nội có 282 dự án đầu tư công xây dựng cơ bản tập trung, trong đó: 233 dự án chuyển tiếp với tổng mức đầu tư 253,7 nghìn tỷ đồng (kế hoạch giải ngân vốn năm 2025 là 29,3 nghìn tỷ đồng); có 49 dự án mới được khởi công xây dựng trong năm với tổng mức đầu tư 6,7 nghìn tỷ đồng (kế hoạch giải ngân vốn trong năm là 2,2 nghìn tỷ đồng).

Đến nay các dự án, công trình trọng điểm trên địa bàn đang khẩn trương thi công, sớm hoàn thành các hạng mục theo kế hoạch đặt ra. Đây là những hạ tầng thiết thực, sẽ tạo điều kiện để Thủ đô tăng tốc phát triển kinh tế - xã hội trong thời gian tới.

Đặc biệt, việc triển khai 3 tuyến (chứ chưa nói đến 5 tuyến metro) có thể thấy tổng mức đầu tư công cho khu vực này rất lớn.

Hà Nội vừa khởi công dự án xây dựng tuyến đường sắt đô thị tuyến số 2, đoạn Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo. Ngoài ra TP đã phê duyệt phương án tuyến, vị trí công trình tuyến đường sắt đô thị số 5 (đoạn Văn Cao - Ngọc Khánh - Láng - Hòa Lạc).

Mỗi tuyến metro có cỡ 8,4 đến trên 10 tỷ USD, tổng cộng 3 tuyến hơn 30 tỷ USD giải ngân được Hà Nội sẽ tạo đột phá về kết cấu hạ tầng, đồng thời cũng là ứng dụng cho công nghệ số, chuyển đổi số cho các DN của các thành phần kinh tế khác. Qua đó, tạo cơ hội cho DN bám vào đó để làm và cũng là hiện thực mục tiêu phát triển của Hà Nội theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá, trở thành đô thị số, xanh. Nhưng vấn đề đòi hỏi lãnh đạo thành phố phải quyết tâm và mạnh dạn áp dụng cơ chế trong luật Thủ đô mà Quốc hội đã cho phép. Tôi nghĩ đối với Hà Nội, việc tăng trưởng 2 con số giai đoạn tiếp theo là trong tầm tay nếu Hà Nội tổ chức tốt.

Về hạn chế của Hà Nội, phải thay đổi nhận thức và tư duy về nguồn lực của thành phố và cách thành phố sử dụng. Ví dụ như sử dụng quỹ đất, Hà Nội không cần đặt nguồn thu từ đất là nguồn thu lớn như các địa phương khác làm mà Hà Nội có thể dụng nguồn lực công đầu tư đất sạch, đầu tư xây dựng các khu đô thị để giúp di chuyển mật độ dân cư đúng và giải phóng mặt bằng các dự án của Hà Nội được nhanh chóng; thực hiện trên nguyên tắc là đất đổi đất thì tự nhiên giá đất sẽ xuống, làm cho giá thuê nhà của khu vực Hà Nội giảm đi.

Chúng ta cần thay đổi nhận thức rằng 70% sẽ là nhà thuê do thành phố và các công ty kinh doanh của TP quản lý, 30% mới là người có đủ khả năng mua nhà ở. Đừng nói rằng Hà Nội phải đáp ứng 100% nhà, không có một đô thị nào, Thủ đô nào trên thế giới có thể đáp ứng điều đó. Do đó tôi cho rằng, Hà Nội cần thay đổi quan điểm về nguồn lực đất là như vậy.

GS.TS Mạc Quốc Anh - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa TP Hà Nội:

Kỳ vọng chính sách hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số và hội nhập quốc tế

Nhìn lại bức tranh phát triển kinh tế - xã hội Hà Nội trong 5 năm qua, có thể thấy, trong giai đoạn 2020 - 2024, Hà Nội đối mặt nhiều thách thức như: đại dịch Covid-19, lạm phát toàn cầu, xung đột thương mại, biến động giá năng lượng. Dù vậy, thành phố vẫn giữ vững vai trò trung tâm phát triển kinh tế của cả nước. GRDP bình quân giai đoạn 2020 - 2024 đạt 7,1%/năm, cao hơn mức trung bình cả nước (khoảng 6%).

Về đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, Hà Nội được coi là thủ phủ khởi nghiệp của cả nước với hơn 1.000 start-up, trong đó 40% thuộc lĩnh vực công nghệ số; là thành phố đi đầu trong xây dựng Chương trình chuyển đổi số đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, khuyến khích DN ứng dụng công nghệ trong sản xuất, thương mại, tài chính.

Trong 5 năm qua, doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) của Hà Nội đã nêu cao trách nhiệm xã hội, tích cực tham gia các chương trình an sinh xã hội. Chỉ riêng giai đoạn 2020 - 2023, DN Hà Nội đã ủng hộ hơn 2.000 tỷ đồng cho công tác phòng, chống dịch, hỗ trợ người nghèo và học sinh.

DNNVV xác định trở thành động lực tăng trưởng nội địa, đặc biệt trong lĩnh vực dịch vụ, thương mại và công nghiệp hỗ trợ. Họ là “mạch máu” nuôi dưỡng chuỗi giá trị, tạo sức bật cho GRDP Hà Nội.

DNNVV ý thức rằng quy mô nhỏ không đồng nghĩa hạn chế. Trái lại, sự linh hoạt cho phép họ tiên phong trong các mô hình kinh doanh mới, từ logistics xanh đến thương mại điện tử xuyên biên giới.... Nhiều DN đã gắn ESG (môi trường – xã hội – quản trị) vào chiến lược. Đây là bước tiến quan trọng giúp họ nâng cao uy tín, đáp ứng tiêu chuẩn toàn cầu, đặc biệt trong bối cảnh EU áp dụng cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM).

Đặc biệt, Hà Nội với vai trò đầu tàu, đang hướng tới mục tiêu 500.000 DN hoạt động vào năm 2030, trong đó 30% ứng dụng công nghệ số toàn diện. Trong các nghị quyết, Thành ủy Hà Nội luôn coi trọng DN tư nhân, đặt DN vào trung tâm phát triển, từ đó đóng góp xây dựng Thủ đô văn minh, hiện đại. Thành phố đã có nhiều chính sách riêng và đồng hành với DN thông qua hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, tiếp cận nguồn lực đất đai, tài chính, đào tạo nhân lực... Các lĩnh vực tiềm năng của Hà Nội: gồm công nghiệp hỗ trợ, công nghệ xanh, y tế - giáo dục chất lượng cao, logistics và dịch vụ sáng tạo.

Để cộng đồng DN Thủ đô phát triển mạnh mẽ, tương xứng với vị thế trung tâm chính trị - kinh tế - văn hóa của cả nước, theo tôi thành phố cần tiếp tục có những chính sách đột phá, thiết thực và dài hạn. Đơn cử như, thành phố cần hình thành Quỹ hỗ trợ đổi mới sáng tạo cho DNNVV, thay vì chỉ dựa vào ưu đãi thuế. Đồng thời, thành phố cần phối hợp với các tổ chức quốc tế thiết kế chương trình kết nối thị trường toàn cầu cho DNNVV, nhất là trong thương mại điện tử và xuất khẩu xanh.