Mỹ thông qua thỏa thuận hạt nhân dân sự với Việt Nam

Thỏa thuận trên - được Ngoại trưởng Mỹ John Kerry và Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh ký kết hồi tháng 10/2013 bên lề Hội nghị thượng đỉnh Đông Á tại Brunei - đã được Tổng thống Barack Obama phê chuẩn hồi tháng Hai năm nay và hiện đang chờ Thượng viện Mỹ thông qua.

Một phiên họp của Thượng viện Mỹ. Ảnh: AP

Phản ứng trước thỏa thuận nói trên, các nhà hoạt động chống phổ biến vũ khí hạt nhân và một số nghị sỹ Mỹ quan ngại về việc thỏa thuận trên không cấm Việt Nam tự làm giàu urani hoặc tái chế plutoni, những năng lực có thể được sử dụng để phát triển vũ khí hạt nhân. Để trấn an, Việt Nam đã ký một bản ghi nhớ không ràng buộc về pháp lý với Mỹ rằng Hà Nội không có ý định tìm kiếm năng lực đó.

Thỏa thuận hợp tác hạt nhân dân sự Việt-Mỹ, còn được gọi là Hiệp định hợp tác hạt nhân 123, sẽ cho phép các công ty của Mỹ thâm nhập vào thị trường đang mở rộng của Việt Nam về phát triển điện hạt nhân.

Theo đánh giá của Bộ Thương mại Mỹ, thỏa thuận mà chính quyền Tổng thống Barack Obama đã ký với Việt Nam sẽ mở cửa thị trường Việt Nam cho các công ty của Mỹ, mang lại cho lĩnh vực xuất khẩu hạt nhân của Mỹ từ 10-20 tỷ USD, đồng thời tạo ra hơn 50.000 việc làm mới cho người lao động Mỹ với mức lương cao.

Thị trường điện hạt nhân của Việt Nam được đánh giá hiện đứng thứ hai tại Đông Á, chỉ sau Trung Quốc và ước tính sẽ đạt doanh thu 50 tỷ USD trong hai thập kỷ tới. Năng lượng hạt nhân là phương án mà Việt Nam đang theo đuổi nhằm giải quyết tình trạng thiếu hụt năng lượng hiện nay, với mục tiêu năng lượng hạt nhân sẽ đáp ứng trên 10% nhu cầu tiêu dùng điện năng trong nước vào năm 2030.

Nga và Nhật Bản đã có các thỏa thuận hợp tác hạt nhân với Việt Nam.