Nam Định kiến tạo sinh kế bền vững từ nông thôn mới

Mô hình sinh kế đa trụ cột và chuỗi giá trị nông nghiệp

Tại huyện Xuân Trường, mô hình “kinh tế nông thôn đa trụ cột” được đẩy mạnh với năm mũi nhọn song song: nông nghiệp công nghệ cao, công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, kinh tế làng nghề và thương mại dịch vụ. Nông nghiệp chuyển mạnh theo hướng hàng hóa, giá trị gia tăng cao với 100% hợp tác xã hoạt động hiệu quả, hơn 30% nông sản tiêu thụ qua hợp đồng liên kết. Trên 2.900 ha cánh đồng lớn, nhiều mô hình như lúa VietGAP, cá trắm đen truy xuất nguồn gốc bằng mã QR, thiết bị bay phun thuốc… giúp gia tăng năng suất và tính cạnh tranh.

Huyện cũng tích cực thu hút doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp công nghệ cao. Các mô hình sản xuất giống lúa F1, trang trại chăn nuôi tập trung đạt doanh thu hàng chục tỷ đồng mỗi năm. Chương trình OCOP trở thành động lực khởi nghiệp, với 54 sản phẩm được công nhận. Công nghiệp và làng nghề như điêu khắc Trà Lũ, cơ khí Xuân Phúc… góp phần tạo việc làm cho 7.700 lao động. Năm 2024, Xuân Trường đạt thu nhập bình quân 84,33 triệu đồng/người/năm, tỷ lệ hộ nghèo đa chiều chỉ còn 0,74%.

Trực Ninh cũng không nằm ngoài xu hướng hiện đại hóa nông nghiệp với 3 trụ cột: tích tụ đất đai, ứng dụng công nghệ cao và sản xuất theo chuỗi. Sau dồn điền đổi thửa, hơn 1.000ha được đầu tư sản xuất quy mô lớn, hình thành 43 cánh đồng lớn với các giống lúa đặc sản như ST25, Bắc Thơm số 7… Công ty TNHH Cường Tân là một trong những doanh nghiệp đi đầu trong chế biến khép kín và cơ giới hóa toàn diện.

Hiện 18/18 xã của Trực Ninh có mô hình liên kết chuỗi, tỷ lệ cơ giới hóa đạt 100% khâu làm đất và thu hoạch. 12 sản phẩm gạo đạt OCOP 3 sao trở lên, có mã QR và được đưa lên sàn thương mại điện tử. Công nghiệp và dịch vụ phát triển mạnh với hơn 600 doanh nghiệp hoạt động, trong đó có các tên tuổi như Giày AMARA, HTX Lụa Cổ Chất... Làng nghề như mộc Mộc Kênh, khăn Dịch Diệp tiếp tục được gìn giữ, kết hợp quảng bá đặc sản địa phương và phát triển du lịch văn hóa.

Sinh kế nông thôn bền vững trong kỷ nguyên số

Tính đến nay, toàn tỉnh Nam Định có hơn 400 mô hình cánh đồng lớn, diện tích 20.000 ha, trong đó 3.000 ha sản xuất theo chuỗi giá trị, năng suất tăng 10-15% so với cách làm cũ. Trên 1.000 ha đất lúa kém hiệu quả đã được chuyển đổi sang mô hình giá trị cao hơn gấp 2-10 lần. Công nghệ hiện đại như máy bay không người lái, mạ khay, phân hữu cơ... được ứng dụng rộng rãi. 127 mã số vùng trồng đã được cấp cho hơn 4.000 ha, là bước quan trọng để mở rộng thị trường xuất khẩu chính ngạch.

Chăn nuôi cũng chuyển mạnh sang quy mô trang trại, ứng dụng công nghệ sinh học, kiểm soát dịch bệnh hiệu quả. Năm 2024, sản lượng thịt hơi đạt gần 200.000 tấn, thịt gia cầm tăng 6,9% mỗi năm. Ngành thủy sản tăng trưởng hơn 13% trong ba năm gần đây, với gần 98% tàu cá lắp thiết bị giám sát hành trình, đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu.

Tỉnh cũng hỗ trợ hơn 110 dự án ngành nghề nông thôn, 5 dự án cơ giới hóa công nghệ cao, 20 sản phẩm thiết lập hệ thống QRCode truy xuất nguồn gốc. Chương trình OCOP ghi nhận 534 sản phẩm đạt từ 3 sao trở lên, trong đó có 1 sản phẩm 5 sao quốc gia - mô hình du lịch sinh thái Ecohost Hải Hậu. Các sản phẩm như gạo Toản Xuân, nghêu Lenger, lụa Cổ Chất… đã xuất khẩu sang châu Âu, Nhật Bản, nâng giá trị sản phẩm sau OCOP từ 10-30%, doanh số tăng 5-20%/năm.

Đến năm 2024, tốc độ tăng trưởng sản xuất nông nghiệp của Nam Định đạt 2,55%/năm; giá trị sản phẩm trồng trọt và nuôi trồng thủy sản đạt 202,5 triệu đồng/ha; thu nhập bình quân nông thôn trên 75 triệu đồng, tăng 44% so với năm 2021. Với nền tảng kinh tế nông thôn đa chiều, hiện đại và bền vững, Nam Định đang xây dựng một nông thôn đáng sống - nơi người dân yên tâm lập nghiệp trên chính mảnh đất quê hương mình.