Nâng cấp Cụm công trình phân lũ sông Đáy: Đòi hỏi cấp thiết

Vừa qua, đoàn công tác liên ngành của Hà Nội cùng Bộ NN&PTNT đã tiến hành tổng kiểm tra vận hành cụm công trình này. Kết quả đánh giá khiến không ít chuyên gia, nhà quản lý cảm thấy lo lắng. Cụ thể, do được xây dựng từ lâu nên kết cấu thép cửa van bị rỉ, rỗ nhiều điểm; một số thanh giằng liên kết cửa van bị gỉ sét.

Gioăng cao su tấm hai đầu cửa van bị lão hóa, rạn nứt. 12 cụm puly hố thế thượng lưu Đập Đáy cũng bị kẹt, hiện không hoạt động. Đáng chú ý, tại khu vực cống Cẩm Đình, trong hai năm liên tiếp 2016 và 2017 đã xảy ra sự cố mạch đùn, mạch sủi. Ban Quản lý công trình phân lũ sông Đáy đã xử lý khẩn cấp bằng rọ đá, bao tải cát, vải lọc… Tuy nhiên đến nay, sự cố vẫn chưa được khắc phục triệt để.

Cụm công trình phân lũ sông Đáy gồm đập Đáy, kênh dẫn Cẩm Đình - Hiệp Thuận và 3 cống Vân Cốc, Cẩm Đình, Hiệp Thuận, có nhiệm vụ đưa nước sông Hồng vào sông Đáy trong mùa kiệt với lưu lượng tối đa 100m3/s, đưa nước thường xuyên trong mùa mưa lũ với lưu lượng tối đa 450m3/s. Đồng thời, đảm bảo thoát được lưu lượng tối đa 2.500m3/s khi xuất hiện lũ có chu kỳ lặp lại lớn hơn 500 năm trên hệ thống sông Hồng, khi xảy ra sự cố nghiêm trọng đối với hệ thống đê khu vực nội thành Hà Nội, hoặc sự cố trong điều hành hồ chứa.

Theo Giám đốc Ban Quản lý công trình phân lũ sông Đáy Nguyễn Văn Hữu, kết quả tổng kiểm tra cho thấy, cụm công trình vẫn bảo đảm thực hiện nhiệm vụ chuyển lũ (dẫn lũ) từ sông Hồng vào sông Đáy năm 2018. Tuy nhiên, ông Hữu cũng nhấn mạnh: Những hư hỏng về kết cấu nêu trên có thể ảnh hưởng lớn tới khả năng vận hành cụm công trình trong điều kiện mưa lũ bất thường.

Để bảo đảm công tác phòng, chống thiên tai về lâu dài, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Phạm Văn Khương kiến nghị UBND TP, Bộ NN&PTNT chủ trương, bố trí kinh phí để đầu tư cải tạo, nâng cấp cụm công trình. Xây dựng kế hoạch, từng bước triển khai dự án cải tạo, nâng cấp công trình đập Đáy và cống Vân Cốc theo Quyết định số 1821/QĐ-TTg ngày 7/10/2014 của Thủ tướng Chính phủ. Trước mắt, cần sớm cho phép sửa chữa 12 cụm puly hố thế thượng lưu đập Đáy, đồng thời thay thế một số hạng mục quan trọng đối với quá trình vận hành hệ thống cụm công trình gồm: Cửa phụ và 4 gối quay bản lề của 6 cửa van đập Đáy, tấm thép nền cửa cống Vân Cốc, cửa thông cống Cầm Đình…

Ông Khương cũng cho rằng, trong điều kiện biến đổi khí hậu khó lường hiện nay, UBND TP và Bộ NN&PTNT cần xây dựng sẵn đề án, kịch bản tổng diễn tập vận hành chuyển lũ 2.500m3/s, thử tải công trình đập Đáy và Vân Cốc trong điều kiện cụ thể như: Mực nước sông Hồng lên cao, hoặc dùng biện pháp công trình để đưa nước vào vận hành đập Đáy… nhằm kiểm tra, đánh giá đầy đủ hơn khả năng vận hành phòng, chống lũ, bảo vệ vùng Thủ đô của cụm công trình.