Theo Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội Nguyễn Thuý Anh, trong các phiên thảo luận trước, có nhiều đại biểu Quốc hội tán thành việc mở rộng khung thỏa thuận về giờ làm thêm tối đa lên 400 giờ/năm (tăng 100 giờ so với quy định hiện hành) nhưng chỉ áp dụng đối với một số ngành, nghề nhất định, trả tiền lương lũy tiến cho thời gian làm thêm giờ và khống chế số giờ làm thêm tối đa theo tháng. Một số ý kiến khác tán thành quan điểm cho rằng nên cân nhắc kỹ vấn đề này để phù hợp với điều kiện làm việc, sức khỏe và thời giờ làm việc của người lao động Việt Nam.
Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội nhận định, trên thực tế, nhu cầu làm thêm giờ là có thật, từ phía người lao động bản chất là do tiền lương và thu nhập chưa bảo đảm trang trải cuộc sống, từ phía người sử dụng lao động là do nhu cầu sản xuất, kinh doanh và tùy theo từng thời điểm. Bộ Luật Lao động hiện hành đã quy định nguyên tắc thỏa thuận khi làm thêm giờ, nhưng việc thực hiện rất khó khăn, hạn chế, tình trạng vi phạm về thời giờ làm thêm khá phổ biến. Mặt khác, việc kéo dài thời giờ làm thêm là đi ngược lại với xu hướng tiến bộ, khi trình độ công nghệ ngày càng phát triển, trình độ quản trị DN hiệu quả hơn, tay nghề người lao động được nâng lên thì năng suất lao động, giá trị sản phẩm tăng lên, thời giờ làm việc sẽ giảm xuống để bảo đảm sức khỏe và cải thiện đời sống của người lao động.
Đặc biệt, việc mở rộng khung thời gian làm thêm giờ tối đa trong trường hợp đặc biệt là 400 giờ/năm gấp 2 lần tổng số giờ làm thêm tối đa trong trường hợp bình thường luật định (200 giờ/năm) và bằng 50 ngày làm việc bình thường (8 giờ/ngày). Theo quan điểm của Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội, đây là nội dung cần có giải trình thấu đáo cùng với mối quan hệ với thời giờ làm việc thực tế, tiền lương thực tế, hiệu quả, năng suất lao động và giải quyết việc làm...
Theo đó, Ủy ban Về các vấn đề xã hội muốn Chính phủ tiếp tục làm rõ hơn các nội dung về quy định thời giờ làm thêm theo hướng đảm bảo chặt chẽ, giới hạn trong một số trường hợp đối với một số ngành, nghề, công việc nhất địnhl; có cơ chế kiểm tra, thanh tra, giám sát đảm bảo sự tuân thủ quy định về thời gian làm thêm giờ, tránh để xảy ra tình trạng phổ biến vi phạm pháp luật về làm thêm giờ như hiện nay…
Trong phiên thảo luận Ủy ban Thường vụ Quốc hội, nội dung liên quan đến việc nới khung giờ làm thêm cũng vẫn có những quan điểm khác nhau. Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ, mục tiêu của chúng ta từ xưa đến nay là tăng lương giảm giờ làm. Tiến bộ khoa học kỹ thuật ngày càng cao, trình độ quản lý của doanh nghiệp ngày càng tốt lên. Vậy tại sao phải tăng giờ làm?. Việc tăng giờ làm là cần thiết nhưng không phải là phổ biến, thường xuyên. Chỉ tăng giờ làm trong những thời điểm nhà nước phát động vì mục tiêu nào đó, phong trào thi đua nào đó trong những thời điểm nhất định.
Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu nêu quan điểm, hiện chúng ta có nhiều ngành nghề, lĩnh vực phải làm theo mùa vụ như là dệt may, thủy sản…, nhưng đây cũng là cá biệt. Như vậy thì trong Dự thảo Bộ Luật phải quy định rõ là những ngành, nghề nào được tăng giờ làm, và cụ thể trong ngày, trong tuần được làm thêm tối đa bao nhiêu giờ.
Ở một góc nhìn khác, Chủ tịch VCCI Vũ Tiến Lộc đồng tình phương án Chính phủ trình là nới khung giờ làm thêm lên tối đa 400 giờ/năm (tăng thêm 100 giờ so với quy định hiện hành). Theo ông Vũ Tiến Lộc, mục tiêu của chúng ta là cải thiện đời sống cho người lao động, nhưng phải phù hợp với điều kiện, tình hình kinh tế - xã hội hiện nay của chúng ta. Trong bối cảnh nền kinh tế đang phải đối mặt với những khó khăn rất lớn, người lao động cần đồng cam cộng khổ với doanh nghiệp để vượt qua giai đoạn này. “Đây chưa phải lúc để thực hiện tăng lương giảm giờ làm. Điều này chỉ có thể thực hiện khi nền kinh tế của chúng ta phát triển tốt hơn trong tương lai"-ông Vũ Tiến Lộc nêu quan điểm.
Về việc tăng giờ làm thêm rất có ý nghĩa đối với các ngành nghề sử dụng nhiều lao động, Chủ tịch VCCI đề nghị giữ mức tiền công làm thêm như quy định hiện hành, không quy định tăng lũy tiến.
Liên quan trực tiếp tới vấn đề tăng giờ làm thêm là chuyện tiền lương làm thêm giờ. Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội Nguyễn Thúy Anh thông tin, một số ý kiến đại biểu Quốc hội đề nghị giữ như quy định hiện hành về vấn đề này, ý kiến khác thì đề nghị cần quy định về lương làm thêm giờ theo lũy tiến.
Do còn ý kiến khác nhau giữa các bên như vậy, Ủy ban vẫn trình 2 phương án quy định về tiền lương làm thêm giờ: Phương án 1 là hướng đề xuất của Chính phủ, giữ nguyên như Bộ Luật hiện hành, tiền lương làm thêm vào ngày thường, ít nhất bằng 150%; vào ngày nghỉ hằng tuần, ít nhất bằng 200%; vào ngày nghỉ lễ, tết, ngày nghỉ có hưởng lương, ít nhất bằng 300%; làm thêm giờ vào ban đêm còn được trả thêm ít nhất 20%. Ngoài ra, một quy định được bổ sung thêm là việc trả lương lũy tiến làm thêm giờ với mức lương cao hơn quy định trên thì do hai bên thỏa thuận để thực hiện.
Phương án 2 được thiết kế trên cơ sở ý kiến của Tổng LĐLĐ Việt Nam là trả lương lũy tiến đối với thời gian làm thêm giờ tính theo số giờ làm thêm trong ngày và có sự khác biệt tương ứng với làm thêm giờ trong ngày thường, ngày nghỉ hằng tuần, ngày lễ, tết và ngày nghỉ có hưởng lương. Tuy nhiên, phương án này chưa có đánh giá tác động đầy đủ để làm căn cứ quyết định quy định cụ thể.
