Việt Nam vươn mình trong kỷ nguyên mới
Logo
Đăng ký ấn phẩm|Đăng nhập

Nét đẹp cổ kính đình Yên Thái nơi thờ Nguyên phi Hoàng Thái hậu Ỷ Lan

Kinhtedothi - Ngôi đình xưa có tên tự là Quán Linh Từ, một ngôi đình cổ thuộc thôn An Thái, tổng Thuận Mỹ, huyện Thọ Xương, phủ Hoài Đức trước kia, nay ở số 8 ngõ Tạm Thương, phường Hàng Gai, quận Hoàn Kiếm.
Nét đẹp cổ kính của đình Yên Thái - nơi thờ Nguyên phi Hoàng Thái hậu Ỷ Lan

Nguyên phi Ỷ Lan tên thật là Lê Thị Yến, sinh ngày mồng 7 tháng Ba năm Giáp Thân (1044), người hương Thổ Lỗi (còn gọi là làng Sủi, xưa thuộc huyện Gia Lâm, phủ Thuận An, tỉnh Bắc Ninh, nay thuộc xã Phú Thị, huyện Gia Lâm, Hà Nội).

Trong hơn nửa thế kỷ (1063-1117) bà trở thành Nguyên phi rồi Hoàng Thái hậu, Nhiếp chính Triều Lý, đức Nguyên phi Ỷ Lan là bậc nữ lưu kiệt xuất, có tài kinh bang tế thế, trọng nông, thương dân, giữ nghiêm phép nước, trừng trị bọn lộng quyền, tham nhũng, được nhân dân xưng tụng là “Lý Đại Mẫu nghi”.

Không gian bên trong Đình mang nét đẹp hoài cổ

Sử cũ chép rằng, đức vua Lý Thánh Tông đã 40 tuổi mà chưa có con trai nối dõi, thân hành đi cầu tự. Một sớm mùa xuân, vua viếng thăm chùa Dâu (nay thuộc huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh). Trai gái, già trẻ các làng nô nức ra rước vua. Duy có cô thôn nữ xinh đẹp của làng Sủi vẫn điềm nhiên hái dâu, xem việc ngự giá của vua không có quan hệ gì đến mình.

Vua Lý Thánh Tông lấy làm lạ, bèn cho đòi người con gái đang đứng bên nương dâu kề gốc lan ấy đến trước kiệu rồng để hỏi. Cô gái ung dung nhẹ nhàng tới quỳ tâu: “Thiếp là con nhà nghèo hèn, phải làm lụng đầu tắt mặt tối, phụng dưỡng cha mẹ, có đâu dám mong đi xem rước và nhìn mặt rồng”.

Vua thấy cô gái tuy ăn mặc quê mùa nhưng cử chỉ đoan trang dịu dàng, lời lời phong nhã, đối đáp phân minh, lễ nghĩa khác người, vua cho cô gái theo long giá về kinh đô. Người cũng cử một nữ học sĩ dạy học cho Yến Nương, phong làm Ỷ Lan phu nhân, gọi cung của nàng là Ỷ Lan. Nền cũ của cung Ỷ Lan nay là chùa Kim Cổ (phố Đường Thành, quận Hoàn Kiếm).

Tháng Giêng năm 1066, Ỷ Lan phu nhân sinh hạ hoàng tử, lấy tên là Kiền Đức (chính là vua Lý Nhân Tông), được vua phong làm Nguyên phi.

Cung thờ Nét đẹp cổ kính đình Yên Thái nơi thờ Nguyên phi Hoàng Thái hậu Ỷ Lan 

Năm Kỷ Dậu (1069), giặc Chiêm Thành xâm lấn bờ cõi nước ta, vua Lý Thánh Tông trực tiếp cầm quân đánh giặc, Thái tử còn nhỏ, vua giao cho Nguyên phi Ỷ Lan trông nom và cai quản triều chính.

Năm Nhâm Tý (1072), vua Lý Thánh Tông ốm nặng rồi qua đời, Kiền Đức lên ngôi vua, tôn mẹ làm Hoàng Thái hậu Linh Nhân. Vua còn nhỏ tuổi, Thái hậu buông rèm nhiếp chính, cùng hai danh tướng Lý Thường Kiệt và Lý Đạo Thành điều hành việc nước.

Bà coi trọng nông tang, thương dân nghèo khó, giữ nghiêm phép nước, trừng trị bọn lộng quyền, tham nhũng, hoàn thành sứ mệnh mà đất nước, dân tộc giao cho, được vua khen ngợi, các quan trong triều khâm phục, xưng tụng là “Lý Đại Mẫu nghi; được nhân dân và đạo Phật phong là "Như lai xuất thế, Lý triều Thiên Nam Đệ nhất", là “Phật Mẫu” và tôn làm Thành Hoàng của làng Yên Thái, tổng Tiền Túc, huyện Thọ Xương cũ (nay thuộc phường Hàng Gai, quận Hoàn Kiếm).

Đình Yên Thái có một bề dày lịch sử, trong đó còn lưu giữ  nhiều di vật quý như sắc phong, hoành phi, câu đối

Ngày 25 tháng Bảy năm Đinh Dậu (1117), Nguyên phi Ỷ Lan mất, thi hài được hỏa táng theo nghi lễ nhà Phật. Vua dâng tên thụy là Phù Thánh Linh Nhân Hoàng Thái hậu, táng ở Thọ lăng Thiên Đức (làng Đình Bảng, Từ Sơn, Bắc Ninh ngày nay).

Đình Yên Thái được xây dựng từ rất sớm và đến ngày nay vẫn giữ nguyên bố cục của một ngôi Đình nhỏ xinh xắn, kiến trúc kiểu chữ công (工) bao gồm nhà Tiền đường, nhà Thiên hương và gian Hậu cung, mang dáng dấp kiến trúc thời Nguyễn.

Đình Yên Thái có một bề dày lịch sử, trong đó còn lưu giữ một khối lượng lớn những di vật, phong phú về loại hình, đa dạng về chất liệu, nhiều về số lượng như bia đá, chuông đồng, kiệu gỗ, nhựa đã, hoành phi, câu đối, đại tự, các đồ khí tự và đặc biệt di tích còn bảo lưu được 10 đạo sắc quý.

Đình Yên Thái còn lưu giữ  nhiều di vật quý như bia đá, chuông đồng...

Đó là những văn bản tài liệu, hiện vật có giá trị góp phần tìm hiểu, nghiên cứu lịch sử nghệ thuật, lịch sử làng xã Việt Nam và nhân vật lịch sử Nguyên Phi Hoàng Thái hậu Ỷ Lan.

Nằm giữa trung tâm Khu phố cổ Hà Nội, Đình Yên Thái từ lâu đã trở hành trung tâm sinh hoạt văn hóa, tín ngưỡng cộng đồng của nhân dân, là nơi giới thiệu, quảng bá và phát huy giá trị di tích kết hợp với phát triển du lịch, được Nhà nước xếp hạng di tích Lịch sử Văn hóa cấp Quốc gia năm 1995.

Không gian bên trong ngôi đình với vẻ đẹp cổ kính, yên bình
 

Ngày 20/8/2022 (tức ngày 23 tháng 7 năm Nhâm Dần), UBND quận Hoàn Kiếm tổ chức Lễ dâng hương kỷ niệm 905 năm ngày viên tịch của Nguyên Phi Hoàng Thái hậu Ỷ Lan.

Lễ dâng hương hoạt động nằm trong Đề án Tổ chức lễ hội truyền thống trong Khu phố Cổ và xung quanh hồ Hoàn Kiếm của quận Hoàn Kiếm. Thông qua Đề án, quận Hoàn Kiếm muốn phục dựng lại Lễ hội Phố cổ nhằm giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc, đồng thời tuyên truyền, giáo dục trong nhân dân về truyền thống yêu nước, tôn vinh những giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể, hướng mọi người về với cội nguồn dân tộc.

Đây cũng là dịp để mỗi người bày tỏ tấm lòng thành kính đối với công đức của cha ông, tôn thờ những vị thần, anh hùng có công lớn trong việc xây dựng và bảo vệ đất nước.

Đọc nhiều
HỎI ĐÁP THÔNG MINH

CẢM NHẬN CỦA BẠN VỀ BÀI VIẾT NÀY

  • Rất hay
  • Thích
  • Giải trí
  • Cần cải thiện

BÌNH LUẬN (0)

Đừng bỏ lỡ
Bài cuối: Xây dựng người Hà Nội thời đại mới

Bài cuối: Xây dựng người Hà Nội thời đại mới

18 Sep, 05:51 AM

Kinhtedothi - Hà Nội đang đổi thay từng ngày trên chặng đường bước vào Kỷ nguyên mới - Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Những tuyến đường vành đai rộng mở, những khu đô thị mới khang trang, bề thế, hệ thống hạ tầng ngày càng đồng bộ…, trung tâm chính trị - kinh tế - văn hóa của cả nước đang khoác lên mình diện mạo mới đàng hoàng hơn, to đẹp hơn.

Bài 2: Những khoảng lặng giữa đời thường

Bài 2: Những khoảng lặng giữa đời thường

17 Sep, 05:00 AM

Kinhtedothi - Trong nhịp sống gấp gáp, tiếng còi xe dồn dập, tiếng giục giã của công việc và guồng quay hội nhập toàn cầu, người Hà Nội hôm nay có lúc chợt giật mình khi thấy đâu đó giữa phường phố, những chuẩn mực ứng xử vốn từng được xem là thói đất, nết người Tràng An như bị mờ đi.

Đắm say mùa Thu Hà Nội

Đắm say mùa Thu Hà Nội

16 Sep, 09:25 AM

Người Hà Nội vẫn giữ thói quen giản dị mỗi độ thu về: ngồi cà phê vỉa hè, nhâm nhi xôi cốm, sấu chín, để khởi đầu ngày mới trọn vẹn.

Giao tiếp, ứng xử - Cốt cách người Hà Nội

Giao tiếp, ứng xử - Cốt cách người Hà Nội

16 Sep, 06:06 AM

Kinhtedothi - Chương trình số 06-CTr/TU giai đoạn 2020 - 2025 của Thành ủy Hà Nội đặt nhiệm vụ xây dựng “Người Hà Nội thanh lịch, văn minh” là một trong ba nhiệm vụ trọng tâm, bên cạnh nhiệm vụ “phát triển văn hóa” và “nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Như vậy, yếu tố con người được Đảng bộ và chính quyền TP hết sức coi trọng, xác định là động lực cho sự phát triển bền vững của Thủ đô.

Tận dụng cơ chế, thúc đẩy phát triển công nghiệp văn hóa

Tận dụng cơ chế, thúc đẩy phát triển công nghiệp văn hóa

05 Sep, 05:00 AM

Kinhtedothi - Hà Nội tập trung xây dựng các sản phẩm văn hóa chất lượng đáp ứng tiêu chuẩn trong nước và quốc tế; các xã, phường cần tìm ra những sản phẩm văn hóa đặc trưng của địa phương nhằm nâng cao hiệu quả và phát huy giá trị di sản văn hóa. Đây là chia sẻ của TS Nguyễn Thế Hùng – Phó Chủ tịch Hội Di sản văn hóa Việt Nam khi trao đổi với Báo Kinh tế & Đô thị về chủ đề Hà Nội bảo vệ và phát triển di sản văn hóa khi thực hiện Luật Thủ đô năm 2024 và vận hành chính quyền địa phương 2 cấp.

Tin mới
VIDEO
Tin Tài Trợ