Theo ông Phan Đức Hiếu - Phó trưởng Ban Môi trường kinh doanh và Năng lực cạnh tranh, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế T.Ư, thành viên Ban soạn thảo Luật DN sửa đổi, thông thường các DN khi thực hiện cổ phần hóa thường khai "vốn khống" vì muốn tạo dựng hình ảnh đẹp về khả năng tài chính, để thuận lợi hơn khi vay vốn ngân hàng hoặc tham gia đấu thầu… Tuy nhiên, đây là vấn đề rất dễ nảy sinh tranh chấp giữa các cổ đông xuất phát từ việc các bên vi phạm nghĩa vụ góp vốn. Ông Hiếu cho biết, đa số DN không thực hiện đúng nghĩa vụ thông báo tiến độ góp vốn với cơ quan đăng ký kinh doanh do các thành viên, cổ đông không góp đủ, đúng hạn như cam kết, thậm chí không góp vốn. Trong khi đó, Luật DN hiện hành cũng chưa có những quy định, giải thích đầy đủ khái niệm liên quan đến vốn và vốn góp dẫn đến cả cơ quan quản lý và DN đều chưa hiểu đúng bản chất, ý nghĩa pháp lý về vốn của công ty.
Dự thảo Luật Doanh nghiệp (sửa đổi) quy định rõ ràng về vốn của công ty cổ phần. Trong ảnh: Sản xuất tại Công ty CP Nhựa Hà Nội. Ảnh: Thành Dũng
|
Đáng chú ý, theo ông Bùi Anh Tuấn - Phó Cục trưởng Cục Quản lý đăng ký kinh doanh, Bộ KH&ĐT, quy định về tiến độ vốn góp kéo dài đến 3 năm kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký DN đối với công ty TNHH không những không đạt được mục tiêu quản lý mà còn làm phát sinh các mâu thuẫn, tranh chấp không đáng có trong nội bộ công ty. Một số thuật ngữ về vốn công ty chưa được sử dụng thống nhất trong Luật DN và giữa Luật với các văn bản hướng dẫn thi hành. Chẳng hạn, Luật DN sử dụng thuật ngữ "cổ phần được quyền chào bán", còn Nghị định 102/2010/NĐ - CP sử dụng thuật ngữ "cổ phần đã phát hành", "cổ phần được quyền phát hành"…
Để khắc phục tình trạng "vốn khống", ông Phan Đức Hiếu cho biết, Dự thảo Luật DN sửa đổi đã quy định rõ ràng, thống nhất các khái niệm về vốn công ty cổ phần. Đặc biệt, dự thảo cũng đã bổ sung quy định về thời hạn thanh toán cổ phần đã được đăng ký mua khi đăng ký DN. Cụ thể, trong thời hạn 60 ngày kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký DN, HĐQT phải thông báo yêu cầu thanh toán số cổ phần đã đăng ký mua cho các cổ đông. Các cổ đông phải thanh toán đủ số cổ phần đã đăng ký mua trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận được yêu cầu thanh toán, trừ trường hợp Điều lệ công ty, hoặc hợp đồng đăng ký mua cổ phần quy định một thời hạn khác ngắn hơn... Nếu sau thời hạn này, cổ đông chưa thanh toán đương nhiên sẽ không còn là cổ đông của công ty và không được chuyển nhượng quyền mua cổ phần đó cho người khác. Cổ đông chỉ thanh toán một phần số cổ phần đã đăng ký mua sẽ có quyền biểu quyết, nhận lợi tức và các quyền khác tương ứng với số cổ phần đã thanh toán nhưng không được chuyển nhượng quyền mua số cổ phần chưa thanh toán cho người khác…
Trước đó, Chính phủ đã ban hành nghị định về việc mua bán, góp vốn công ty phải thông qua tài khoản ngân hàng đã có tác dụng "trị tận gốc" các công ty "ma". Nay, dự thảo Luật DN sửa đổi bổ sung thêm những quy định chặt chẽ hơn về vốn góp và thời hạn thanh toán cổ phần nhằm ngăn ngừa hiện tượng "vốn khống" tại các DN. Đây sẽ là công cụ bảo vệ tốt hơn quyền và lợi ích hợp pháp của các nhà đầu tư, cổ đông, thành viên DN, góp phần lành mạnh hóa hoạt động DN.
