Ngành công nghiệp bán dẫn ở TP Hồ Chí Minh đã có "ngôi nhà chung"

Ngày 21/8, tại TP Hồ Chí Minh, Sở Khoa học và Công nghệ (KH&CN) và Hội Công nghệ vi mạch bán dẫn (HSIA) của TP này đã chính thức công bố Liên minh về nghiên cứu và đào tạo nhân lực bán dẫn, điện tử giai đoạn 2025 - 2030.

Sự kiện được tổ chức nhằm thực hiện hiệu quả Kế hoạch số 1231/KH-UBND ngày 24/2/2025 của UBND TP Hồ Chí Minh về triển khai chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn Việt Nam và chương trình Phát triển nguồn nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn đến năm 2030, định hướng đến năm 2050 tại TP.

Khát vọng bán dẫn và thách thức nhân lực

Ngành bán dẫn được ví như "trái tim" của mọi thiết bị điện tử, từ điện thoại đến ô tô thông minh. Thị trường toàn cầu dự kiến đạt 1.000 tỷ USD vào năm 2030 nhưng đang thiếu hụt trầm trọng tới 1 triệu kỹ sư. Việt Nam, dù đứng thứ hai thế giới về xuất khẩu điện thoại và linh kiện, vẫn chủ yếu tham gia khâu lắp ráp, phụ thuộc lớn vào khối FDI.

Để tự chủ và nâng tầm vị thế, Việt Nam cần sớm làm chủ công nghệ thiết kế và chế tạo chip. Chính phủ đã đặt mục tiêu đào tạo 50.000 nhân lực chất lượng cao đến năm 2030, trong đó TP Hồ Chí Minh gánh vác chỉ tiêu 9.000 người. Nút thắt lớn nhất hiện nay chính là nguồn nhân lực.

Trước bối cảnh đó, Sở KH&CN cùng HSIA đã thành lập ARTSeMi. Đây không chỉ là một liên minh mà còn là một "ngôi nhà chung", nơi các thành viên cùng hợp tác, chia sẻ trách nhiệm và thúc đẩy phát triển toàn diện ngành bán dẫn.

Phát biểu tại sự kiện, Phó Giám đốc Sở KH&CN Nguyễn Hữu Yên nhấn mạnh: "Liên minh này được kỳ vọng sẽ đào tạo ra một thế hệ nhân lực vàng cho ngành công nghiệp bán dẫn TP Hồ Chí Minh”.

Phó Giám đốc Sở KH&CN đề nghị các doanh nghiệp ngành bán dẫn, điện tử cần nói lên những vấn đề mà doanh nghiệp cho là rào cản về chính sách, để phía Nhà nước có thể tháo gỡ nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp đầu tư mạnh hơn nữa vào nghiên cứu và phát triển (R&D) cũng như sản xuất tại Việt Nam.

Về phía cơ quan quản lý Nhà nước cần đưa ra những cơ chế, chính sách đột phá để tạo ra một hệ sinh thái thực sự hấp dẫn, giữ chân nhân tài và thu hút các "đại bàng" công nghệ toàn cầu.

Ngoài ra, các cơ quan quản lý Nhà nước và các tỉnh, TP nói chung cần nỗ lực phát triển mô hình liên kết "ba nhà" (Nhà nước, doanh nghiệp, nhà trường) trong lĩnh vực bán dẫn, điện tử.

Về phương hướng hoạt động, Liên minh tập trung vào các nội dung chủ yếu như chia sẻ và hợp tác trong trao đổi thông tin kỹ thuật, công nghệ; phối hợp đăng ký và triển khai các đề tài nghiên cứu; đồng công bố khoa học và đăng ký sở hữu trí tuệ; tham gia đào tạo, phát triển nguồn nhân lực; đề xuất ứng dụng, chuyển giao công nghệ và thúc đẩy hợp tác quốc tế.

Kết nối ba nhà để phát triển nhân lực bán dẫn

Để hiện thực hóa mục tiêu chung là xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao cho các lĩnh vực then chốt như thiết kế vi mạch, công nghệ bán dẫn, AI, IoT, đồng thời đề xuất chính sách để TP Hồ Chí Minh trở thành “siêu đô thị” hấp dẫn các nhà đầu tư và trung tâm nghiên cứu quốc tế, sự hợp tác "ba nhà" (Nhà nước, doanh nghiệp, nhà trường) đóng vai trò then chốt.

Trong đó, trường đại học và viện nghiên cứu cần đổi mới chương trình đào tạo, tăng cường thực hành, mở cửa cho doanh nghiệp tham gia giảng dạy và tạo điều kiện thực tập tối đa cho sinh viên.

Doanh nghiệp tiếp tục đóng góp, cam kết hỗ trợ đào tạo và mạnh dạn nêu lên những rào cản chính sách để kịp thời tháo gỡ.

Cơ quan quản lý Nhà nước cần ban hành các cơ chế đột phá, tạo ra một hệ sinh thái thực sự hấp dẫn để giữ chân nhân tài và thu hút các "đại bàng" công nghệ toàn cầu.

Việc ra đời ARTSeMi là lời khẳng định mạnh mẽ của TP Hồ Chí Minh về cam kết phát triển công nghiệp bán dẫn, mở ra con đường sáng cho thế hệ nhân lực trẻ Việt Nam, đồng thời đặt nền móng vững chắc cho sự vươn mình của nền kinh tế số quốc gia.