Thép liên tục tăng giá
Trong tháng 1/2024, giá thép xây dựng nội địa đã có 2 lần điều chỉnh tăng liên tiếp; nối tiếp đà tăng từ cuối tháng 11/2023,với tổng số 5 lần tăng.
Trước đó, từ ngày 6 - 11/1, giá thép xây dựng trong nước đã tăng đợt đầu tiên trong năm 2024 với mức tăng đồng loạt cho cả thép thanh vằn và thép cuộn là 200.000 đồng/tấn. Lần thứ 2 (ngày 19/1) nhiều nhà máy thép thông báo tăng giá thép cuộn thêm 200.000 đồng/tấn, còn giá thép thanh vằn tạm thời giữ ổn định.
Sau đợt điều chỉnh giá lần thứ 2 này, tùy theo thương hiệu và khu vực thị trường, giá thép cuộn xây dựng dao động phổ biến từ 14,3 - 14,9 triệu đồng/tấn, giá thép thanh vằn CB300 từ 14,2 - 14,85 triệu đồng/tấn (giá thanh toán ngay tại nhà máy, chưa VAT, đã trừ chiết khấu tối đa theo sản lượng và vùng miền).
Giá thép tăng liên tục khi thị trường đang vào mùa cao điểm xây dựng cuối năm. Tuy các dự án bất động sản dân cư vẫn còn đình trệ, thói quen xây và sửa chữa nhà ở của người dân giúp ngành xây dựng ấm dần lên. Tháng 1/2024, trùng với thời điểm cận Tết Nguyên đán nên sức tiêu thụ của thị trường thép giảm dần. Sản lượng tiêu thụ của hầu hết các nhà máy đều giảm so với tháng trước, nhưng vẫn tăng trưởng cao so với cùng kỳ năm 2023.
Với Tập đoàn Hòa Phát, háng 1/2024 đã sản xuất 693.000 tấn thép thô, tăng 7% so với tháng 12/2023. Sản lượng bán hàng thép cuộn cán nóng, thép xây dựng, thép chất lượng cao đạt 639.000 tấn, giảm 16% so với tháng cuối năm 2023.
Thép xây dựng, thép chất lượng cao Hòa Phát cung cấp ra thị trường trong tháng vừa qua là 363.000 tấn, giảm 22% so với tháng 12. Sản lượng tiêu thụ ghi nhận giảm so với tháng cuối năm trước chủ yếu do thị trường chuẩn bị bước vào đợt nghỉ Tết Giáp Thìn, nhu cầu thấp.
Thép cuộn cán nóng Hòa Phát (HRC) ghi nhận 275.800 tấn, tăng 2% so với tháng 12. Tuy vậy, các sản phẩm hạ nguồn HRC đạt kết quả khác nhau. Sản phẩm tôn mạ tăng trưởng 39% so với tháng cuối 2023 với mức gần 34.000 tấn. Trong khi đó ống thép Hòa Phát các loại đạt 47.900 tấn, giảm 30%.
Toàn hệ thống VNSTEEL sản lượng bán hàng trong tháng 1 đạt 299.000 tấn, giảm 7% so với tháng trước và tăng 37% so với cùng kỳ năm 2023. Trong đó, thép xây dựng đóng góp trên 197.700 tấn, thép cuộn cán nguội đạt trên 67.900 tấn, tôn mạ 33.200 tấn.
Các doanh nghiệp thông tin, thị trường tiếp tục chờ đợi động thái của các nhà máy đối với giá thép thanh vằn. Phần lớn những người tham gia thị trường đều kỳ vọng đà tăng giá trong thời điểm hiện nay sẽ hỗ trợ tích cực cho sự phục hồi của thị trường sau Tết Nguyên đán, đặc biệt là kỳ vọng vào sự phục hồi nhu cầu của thị trường miền Nam.
Nhiều thách thức trong năm 2024
Theo Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA), triển vọng sản xuất thép của Việt Nam tăng khoảng 10% trong năm 2024 khi nhu cầu sử dụng thép của các ngành kinh tế trong nước phục hồi trở lại. Dự báo sản xuất thép thành phẩm 2024 - 2025 sẽ đạt khoảng 28 - 30 triệu tấn và nhu cầu tiêu thụ thép trong nước đạt khoảng 21 - 22,5 triệu tấn.
Tiêu thụ thép trong năm 2024 dự kiến tăng 6,4% lên gần 21,6 triệu tấn. Trong đó, xuất khẩu thép thành phẩm và bán thành phẩm tăng 12% lên gần 13 triệu tấn.
Tuy nhiên, trong năm 2024, ngành thép sẽ phải đối mặt với một số rủi ro liên quan đến các chính sách của Trung Quốc. Theo đó, nước này đang hướng tới sản xuất thép chất lượng và đẩy mạnh các biện pháp bảo vệ môi trường. Do đó, nhu cầu thép phế liệu tăng lên.
Bên cạnh đó, ngành thép sẽ phải đối mặt với những thách thức trong việc chuyển đổi xanh, giảm phát thải, trong đó trước mắt là Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM)của EU. Cơ chế này sẽ đánh thuế carbon đối với tất cả hàng hóa nhập khẩu vào thị trường các nước thuộc EU dựa trên cường độ phát thải khí nhà kính trong quy trình sản xuất tại nước sở tại. Từ 1/10/2023 chính sách bắt đầu có hiệu lực. Cơ chế này ảnh hưởng nhiều đến mặt hàng thép HRC thép của Việt Nam và các nước ASEAN.
Phó Chủ tịch VSA, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Hoa Sen Vũ Văn Thanh cho rằng, thế giới đã chứng kiến sự suy thoái kinh tế toàn cầu do tác động của dịch bệnh và năm 2023 thương mại toàn cầu tiếp tục phát triển với tố chậm lại khi cuộc xung đột Ucraina nổ ra và chưa có dấu hiệu chấm dứt.
"Điều này dẫn tới xu hướng bảo hộ thương mại diễn ra ngày càng mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Chính sách phòng vệ thương mại có thể có nhiều hình thức, trong đó thuế quan là biện pháp được sử dụng chủ yếu” - ông Vũ Văn Thanh nói.
Ông Vũ Văn Thanh cũng cho răng, đây là công cụ bảo vệ quyền lợi chính đáng của các doanh nghiệp sản xuất trong nước, trong đó có các nhà sản xuất thép trước hành vi cạnh tranh không lành mạnh của hàng hoá nhập khẩu vào Việt Nam.
Công ty Chứng khoán VNDirect dự báo tiêu thụ thép năm 2024 sẽ khởi sắc nhờ thị trường bất động sản ấm dần lên trong giai đoạn 2024-2025 trong bối cảnh môi trường lãi suất cho vay giảm, đẩy mạnh đầu tư cơ sở hạ tầng, vấn đề pháp lý được cải thiện và nhu cầu mua nhà, tích lũy tài sản của người dân phục hồi.
Bán hàng thép đã tăng dần từ mức đáy vào tháng 1/2023 nhờ sự phục hồi từ mảng thép xây dựng. Sau 9 tháng năm 2023 đi ngang, sản lượng thép tiêu thụ nội địa khởi sắc trở lại trong quý IV/2023, dẫn đầu là Hoà Phát. Do vậy, VNDirect kỳ vọng sản lượng tiêu thụ nội địa sẽ tiếp tục tăng trong năm 2024.
VNDirect kỳ vọng giá thép sẽ có chuyển biến tích cực hơn vào năm 2024, do mức tồn kho đã giảm xuống mức kỷ lục và thị trường bất động sản Trung Quốc được dự báo phục hồi nhẹ từ nền thấp của năm 2023.
Nhờ các chính sách hỗ trợ từ Chính phủ Trung Quốc, giá HRC giao ngay bắt đầu tăng trong quý IV/2023. Ngoài ra, chi phí sản xuất tăng, các nhà máy thép không thể chịu thêm áp lực khi lợi nhuận sản xuất đã giảm xuống mức thấp kỷ lục, thậm chí âm ở Trung Quốc. Những yếu tố này sẽ thúc đẩy giá thép tại Trung Quốc đi lên. Trong khi đó, giá thép nội địa Việt Nam lại có tương quan lớn với thép Trung Quốc.
