Trong số 6 bị cáo bị đưa ra xét xử tại phiên tòa lần này, 4 bị cáo: Đoàn Văn Vươn (SN 1963), Đoàn Văn Quý (SN 1966) cùng trú tại thôn Thúy Nẻo, xã Bắc Hưng, huyện Tiên Lãng; Đoàn Văn Sịnh (SN 1957, trú tại thôn Thái Hưng, xã Đông Hưng, huyện Tiên Lãng), Đoàn Văn Vệ (SN 1974, trú ở Khu 3, Thị trấn Tiên Lãng, TP Hải Phòng) cùng bị truy tố về tội danh giết người. 2 bị cáo Nguyễn Thị Thương (SN 1970, trú tại thôn Thúy Nẻo, xã Bắc Hưng, huyện Tiên Lãng), Phạm Thị Báu (tức Hiền, SN 1982, trú tại xã Thụy Trường, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình) cùng bị truy tố về tội danh chống người thi hành công vụ.
Bị cáo Đoàn Văn Vươn (thứ hai từ trái sang) và Đoàn Văn Sinh ( thứ tư từ bên trái) tại phiên tòa
4 trong số 7 bị hại của vụ án là các cán bộ, nguyên cán bộ huyện Tiên Lãng cũng đã có mặt tại phiên tòa. 3 bị hại khác vắng mặt, có lý do chính đáng. 12 luật sư bào chữa cho các bị cáo và người bị hại; trong đó, 11 luật sư bào chữa cho các bị cáo và 1 luật sư bào chữa cho người bị hại đều có mặt tại phiên tòa. Trong thủ tục bắt đầu phiên tòa, luật sư bào chữa cho bị cáo Đoàn Văn Vươn đã đề nghị thay đổi thành phần Hội đồng xét xử, kiểm sát viên vì cho rằng vụ án này thuộc thẩm quyền xét xử của Tòa án quân sự. Sau khi nghị án, Hội đồng xét xử thảo luận và xem xét đề nghị của luật sư. Căn cứ vào các quy định về thẩm quyền xét xử vụ án được quy định tại Pháp lệnh Tổ chức Tòa án Quân sự và các văn bản pháp luật liên quan, Hội đồng xét xử khẳng định, Tòa án Nhân dân TP Hải Phòng thụ lý, xét xử vụ án là đúng quy định của pháp luật; quyết định không chấp nhận đề nghị của luật sư và tiếp tục xét xử vụ án theo thủ tục chung. Đại diện Viện Kiểm sát nhân dân TP Hải Phòng thực hành quyền công tố tại phiên tòa đã tuyên đọc Cáo trạng truy tố các bị cáo.
Theo Cáo trạng, sau khi được UBND huyện Tiên Lãng giao 21 ha đất bãi bồi ngoài đê biển quốc gia thuộc địa bàn xã Vinh Quang (Tiên Lãng) với thời hạn 14 năm (từ ngày 4/10/1993) để nuôi trồng thủy sản. Trong quá trình đắp bờ, Đoàn Văn Vươn đã lấn chiếm ra ngoài diện tích được giao là 19,3 ha. Sau khi xử phạt hành chính, UBND huyện Tiên Lãng đã tiếp tục giao bổ sung 19,3 ha cho Đoàn Văn Vươn để nuôi trồng thủy sản với thời hạn sử dụng đến 4/10/2007. Ngày 7/4/2009, UBND huyện Tiên Lãng ra Quyết định 461/QĐ-UBND thu hồi 19,3 ha trên do hết thời hạn sử dụng. Không đồng ý với quyết định này, Đoàn Văn Vươn đã khởi kiện lên Tòa án. Tòa án đã thụ lý và tuyên giữ nguyên Quyết định 461 nói trên của UBND huyện Tiên Lãng.
Ngày 24/11/2011, UBND huyện Tiên Lãng ra Quyết định số 3307/QĐ-UBND về việc cưỡng chế để thi hành Quyết định 461 trước đây và tổ chức thực hiện. UBND huyện cùng lực lượng chức năng đã thông báo, giải thích vận động Đoàn Văn Vươn trước khi cưỡng chế nhưng Đoàn Văn Vươn không chấp hành.
Cáo trạng nêu rõ, căn cứ vào biên bản khám nghiệm hiện trường, sơ đồ hiện trường, vật chứng của vụ án, biên bản thực nghiệm điều tra, biên bản nhận dạng đồ vật, bản kết luận giám định, lời khai của các bị cáo, có đủ cơ sở để xác định: Với mục đích chống đối để không phải giao lại đất, chuyển từ vụ việc dân sự hành chính sang vụ án hình sự, Đoàn Văn Vươn, Đoàn Văn Quý, Đoàn Văn Sịnh, Đoàn Văn Thoại, Đoàn Văn Vệ, Phạm Thái đã bàn bạc làm hàng rào, trải rơm, làm mìn tự tạo, chuẩn bị súng bắn đạn hoa cải và đã sử dụng mìn, súng bắn vào những người làm nhiệm vụ bảo vệ và rà phá bom mìn theo sự phân công của UBND huyện Tiên Lãng, hậu quả làm 7 người đang thực thi công vụ bị thương. Các bị cáo nhận thức rõ việc sử dụng mìn tự tạo, súng bắn đạn hoa cải là vũ khí, vật liệu nổ gây nguy hiểm đến tính mạng, sức khỏe người khác, nhưng để đạt được mục đích các bị cáo đã cố ý thực hiện hành vi giết những người thi hành công vụ... Như vậy có đủ cơ sở xác định các bị cáo đã có hành vi đồng phạm tội giết người theo quy định tại Điều 93 Bộ luật hình sự.
Nguyễn Thị Thương và Phạm Thị Báu đã thực hiện ý đồ của Vươn, Quý, Sịnh về việc chống lại những người thi hành công vụ và có hành vi trực tiếp tham gia làm hàng rào, trải rơm, mua xăng, mua mũ len để tạo điều kiện cho các đối tượng khác thực hiện hành vi chống đối những người thi hành công vụ, do vậy đủ cơ sở xác định các bị cáo Thương và Báu đã có hành vi chống người thi hành công vụ theo quy định tại Điều 257 Bộ luật hình sự.
Đối với Đoàn Văn Thoại và Phạm Thái sau khi gây án bỏ trốn, cơ quan điều tra đã ra quyết định truy nã, khi nào bắt được sẽ lập hồ sơ xử lý sau.
Ngay sau đó, Hội đồng xét xử đã tiến hành xét hỏi, thẩm vấn để làm rõ hành vi phạm tội của các bị cáo.
Phiên tòa dự kiến diễn ra từ ngày 2 đến 5/4.
