Ngoại giao Việt Nam khẳng định vị thế trong thời kỳ mới

Đạt được kết quả này là nhờ có đường lối ngoại giao sáng suốt do Đại hội lần thứ XIII của Đảng đề ra.

Việt Nam trở thành điểm sáng trên thế giới

Đến nay, Việt Nam đã thiết lập quan hệ ngoại giao đầy đủ với tất cả 193 quốc gia trên thế giới, trong đó có quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện với 7 nước gồm Trung Quốc, Liên bang Nga, Ấn Độ, Hàn Quốc, Mỹ, Nhật Bản và Australia, quan hệ Đối tác chiến lược với 18 nước và Đối tác toàn diện với 12 nước.

Chúng ta có quan hệ kinh tế, thương mại với 224 nước và vùng lãnh thổ, là thành viên của các tổ chức khu vực và quốc tế quan trọng nhất. Trong đó có ASEAN, Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC), Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).

Từ một nước nghèo nàn, lạc hậu, bị chiến tranh tàn phá, ngày nay Việt Nam trở thành một trong số 40 nền kinh tế lớn nhất thế giới với tổng thu nhập quốc nội (GDP) năm 2023 đạt 435 tỷ USD. Trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế toàn cầu do hậu quả của đại dịch Covid 19, cuộc khủng hoảng Nga - Ukraine, xung đột Trung Đông, Việt Nam đã vượt qua khó khăn, duy trì được tỷ lệ tăng trưởng kinh tế vào loại cao nhất thế giới, đạt 4,7% năm 2023 và dự kiến đạt 5,05% năm 2024. Kim ngạch xuất nhập khẩu năm 2023 đạt trên 680 tỷ USD, thu hút vốn đầu tư nước ngoài (FDI) đạt 36,6 tỷ USD, tăng 32,8%.

Về quan hệ song phương, chưa bao giờ ngoại giao Việt Nam lại có nhiều hoạt động sôi động như gần đây. Chỉ riêng năm 2023 vào đầu năm 2024, chúng ta đã đón 30 lãnh đạo cấp cao các nước đến thăm, trong đó có tất cả lãnh đạo cao nhất của các nước ASEAN và nhiều nước lớn trên thế giới. Đặc biệt nhất là chuyến thăm của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình; Tổng thống Mỹ Joe Biden; Chủ tịch Đảng nước Nga Thống nhất, Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Liên bang Nga Dmitry Medvedev; Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol; Thủ tướng Lào Sonexay Siphandone; Thủ tướng Campuchia Hun Manet; Tổng thống Đức Frank-Walter Steinmeier...

Trong khi đó, Chủ tịch nước, Thủ tướng chính phủ, Chủ tịch Quốc hội nước ta cũng đã thăm 23 nước. Hàng trăm cuộc tiếp xúc cấp cao giữa lãnh đạo nước ta với các nước đã được tổ chức tại các diễn đàn và hội nghị quốc tế. Có thể nói, cả thế giới đang hướng về Hà Nội, mong muốn tăng cường và phát triển quan hệ hữu nghị với Việt Nam.

Vai trò Việt Nam trên các diễn đàn đa phương

Cùng với việc phát triển các mối quan hệ song phương, Việt Nam đã và đang tham gia, đóng góp tích cực vào các diễn đàn đa phương.

Trong những năm gần đây, Việt Nam, lần thứ hai được bầu làm Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp quốc nhiệm kỳ (2020 - 2021) với số phiếu hầu như tuyệt đối 192/193, Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp quốc (2023 - 2025), Ủy ban Di sản Thế giới (2023 - 2027), Hội đồng Thống đốc Cơ quan Năng lượng nguyên tử (IAEA) (2021 - 2023), Hội đồng Chấp hành UNESCO (2021 - 2026), Ủy ban Luật pháp quốc tế (2023 - 2027). Không chỉ tín nhiệm được bầu, Việt Nam đã tích cực và chủ động tham gia các tổ chức này.

Tại các diễn đàn quốc tế, Việt Nam đã đưa ra nhiều sáng kiến, thúc đẩy hợp tác, đối thoại, xây dựng, củng cố lòng tin, tôn trọng Hiến chương Liên Hợp quốc và luật pháp quốc tế, không sử dụng vũ lực, giải quyết hòa bình các tranh chấp quốc tế, không can thiệp vào công việc nội bộ các nước. Việt Nam đã đóng góp có trách nhiệm vào các vấn đề chung của thế giới như phòng, chống dịch bệnh, thiên tai, biến đổi khí hậu, an ninh lương thực, an ninh nguồn nước...

Đặc biệt, Việt Nam ngày càng tham gia sâu rộng vào các hoạt đông của Liên Hợp quốc ở cả ba trụ cột chính là hòa bình - an ninh, hợp tác phát triển và quyền con người.

Trong lĩnh vực hòa bình - an ninh, chúng ta đã chủ động đóng góp tích cực vào công việc của Liên Hợp quốc, thúc đẩy tôn trọng Hiến chương Liên Hợp quốc, luật pháp quốc tế, quan hệ bình đẳng, hợp tác phát triển giữa các quốc gia và quyền tự quyết của các dân tộc, phản đối các hành động áp bức, xâm lược, cường quyền, cấm vận đơn phương trong quan hệ quốc tế.

Từ năm 2014, Việt Nam tham gia tích cực hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên Hợp quốc, góp phần ngăn ngừa xung đột tại các điểm nóng ở châu Phi. Đến nay, gần 800 lượt sĩ quan quân đội và công an Việt Nam đã đi làm nhiệm vụ tại các phái bộ gìn giữ hoà bình của Liên Hợp quốc tại các khu vực đầy khó khăn, nguy hiểm như Nam Sudan, Cộng hòa Trung Phi, Abyei, trụ sở Liên Hợp quốc tại Mỹ và lần đầu tiên cử lực lượng tham gia giúp đỡ khắc phục hậu quả động đất tại Thổ Nhĩ Kỳ.

Trong lĩnh vực phát triển, Việt Nam luôn ủng hộ xây dựng một trật tự kinh tế, thương mại và tài chính quốc tế công bằng, bình đẳng, bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của các nước đang phát triển. Việt Nam được coi là điển hình thành công trong việc hoàn thành các mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ (MDGs) và đang nỗ lực thực hiện các mục tiêu Phát triển bền vững (SDGs).

Việt Nam còn được Liên Hợp quốc đánh giá cao thông qua mô hình hợp tác Nam - Nam hiệu quả, việc triển khai sáng kiến "Thống nhất hành động" về cải tổ hệ thống phát triển Liên Hợp quốc và đặc biệt là cam kết mạnh mẽ tại Hội nghị COP26 về biến đổi khí hậu, phấn đấu đưa mức phát thải ròng về 0 vào năm 2050.

Trong lĩnh vực quyền con người, chúng ta đã đề cao đối thoại và hợp tác giữa các nước thành viên để tăng cường hiểu biết lẫn nhau, thu hẹp khác biệt, không chính trị hoá các vấn đề nhân quyền. Do có quan điểm đúng đắn về vấn đề nhân quyền, Việt Nam lần thứ hai được bầu vào Hội đồng Nhân quyền nhiệm kỳ 2023 - 2025.

Ngoài ra, Việt Nam còn được mời tham gia các hội nghị nhóm G20 và đưa ra các sáng kiến mang tính toàn cầu như thúc đẩy hình thành mạng lưới toàn cầu kết nối các trung tâm đổi mới sáng tạo, phát triển trí tuệ nhân tạo (AI), chuyển giao công nghệ mới, chia sẻ dữ liệu biển - đại dương và tiến tới khuôn khổ toàn cầu về ngăn ngừa rác thải nhựa biển nhằm góp phần đẩy mạnh hợp tác thực chất, hiệu quả trong bảo vệ môi trường biển - đại dương.

Đồng thời, Việt Nam cũng đã chủ động đưa ra những đề xuất mới, cách làm mới, đóng góp vào những vấn đề chung của thế giới như tham gia nhóm nòng cốt xây dựng nghị quyết yêu cầu Tòa án Công lý quốc tế (ICJ) đưa ra ý kiến tư vấn đối với vấn đề biến đổi khí hậu, thay mặt nhóm liên khu vực phát biểu về tầm quan trọng của Công ước Liên Hợp quốc về Luật biển (UNCLOS) năm 1982 nhân dịp 40 năm thông qua, tham gia các nhóm nòng cốt về các nghị quyết nhằm bảo đảm quyền con người tại Hội đồng Nhân quyền...

Tổng Thư ký Liên Hợp quốc Antonio Guterres rất ấn tượng trước những thành tựu phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam và đánh giá cao những đóng góp tích cực, có trách nhiệm của Việt Nam đối với công việc chung của Liên Hợp quốc trên tất cả các lĩnh vực trụ cột.

Tình hình thế giới sắp tới sẽ còn diễn biến hết sức phức tạp, khó lường, tiềm ẩn nhiều khó khăn, thách thức. Hội nghị ngoại giao lần thứ 32 được tổ chức tháng 12/2023 tại Hà Nội đã tổng kết các hoạt động và rút ra nhiều bài học, phát huy bản sắc “ngoại giao cây tre” và tư tưởng ngoại giao Hồ Chí Minh, thực hiện đường lối đối ngoại của Đại hội Đảng lần thứ XIII, tiếp tục nâng cao vai trò, vị thế của đất nước, đóng góp vào công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc, vào hoà bình, an ninh và ổn định trên thế giới.