Trong cuộc gặp với Bộ trưởng Ngoại giao nước chủ nhà Dương Khiết Trì và Chủ tịch Hồ Cẩm Đào diễn ra ngày 4 và 5/9, bà Hillary đã thẳng thắn đưa ra các vấn đề như bất ổn tại Syria, hạt nhân Iran và tranh chấp chủ quyền trên biển giữa Trung Quốc và các nước láng giềng. Thời gian qua, quan hệ Mỹ - Trung đã xấu đi nhanh chóng bởi những mâu thuẫn liên quan đến thương mại và việc Washington công khai ý định bố trí các bộ phận của Hệ thống phòng thủ tên lửa châu Á tại Nhật Bản, Philippines nhằm vô hiệu hóa các tên lửa của Trung Quốc. Để đáp lại, Bắc Kinh đã tiến hành nhiều vụ thử nghiệm tên lửa đạn đạo liên lục địa và thực hiện các cuộc tập trận hải quân quy mô lớn.

Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào tiếp Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton ngày 5/9.

Từ nhiều năm qua, mối quan hệ Mỹ - Trung luôn là một trong những nhân tố chi phối chính trường thế giới. Trước những đòi hỏi của lợi ích quốc gia, quan chức hai nước thường xuyên tiến hành các chuyến đi nhằm cải thiện mối quan hệ vốn "cơm không lành, canh chẳng ngọt" này. Tuy nhiên, mục đích "phá băng" quan hệ Mỹ - Trung trong chuyến công du Trung Quốc lần thứ 2 trong vòng 4 tháng qua của bà Hillary vẫn chưa đạt được. Những cái bắt tay đầy tính nghi thức giữa Ngoại trưởng Mỹ với các quan chức hàng đầu chủ nhà đã không hàn gắn được những rạn nứt trong quan hệ ngoại giao giữa hai nước. Theo các nhà quan sát, động thái hủy cuộc gặp giữa bà Hillary với Phó Chủ tịch Tập Cận Bình - nhân vật nhiều khả năng sẽ tiếp nhận vị trí lãnh đạo cao nhất Trung Quốc sắp tới, là câu trả lời của Bắc Kinh đối với những tuyên bố được cho là sự can thiệp sâu của Washington vào nội bộ khu vực. Trước đó, tại các điểm dừng chân trong chuyến công du châu Á - Thái Bình Dương bắt đầu từ hôm 30/8, Ngoại trưởng Mỹ liên tiếp bày tỏ sự ủng hộ giải quyết các tranh chấp trên Biển Đông bằng luật pháp quốc tế và đàm phán đa phương. Ngay tại Bắc Kinh, bà Hillary cũng cho rằng việc đạt được Bộ quy tắc ứng xử giữa các bên trên Biển Đông (COC) là phù hợp với "lợi ích của tất cả các bên" và hy vọng Trung Quốc sẽ nhất trí thực hiện COC để giải quyết những tranh cãi về lãnh hải.

Dù mục tiêu hâm nóng quan hệ Mỹ - Trung của bà Hillary chưa thể hoàn thành trong khuôn khổ chuyến thăm này, nhưng những lợi ích chiến lược chồng chéo giữa hai nước sẽ buộc Washington và Bắc Kinh phải tiến hành các cuộc tiếp xúc khác để hàn gắn quan hệ.