Ngư dân Quảng Ngãi ra khơi với “hồ sơ điện tử”
Kinhtedothi-Công nghệ số đang giúp ngư dân giảm bớt gánh nặng thủ tục, đồng thời góp phần minh bạch hóa nghề cá, phục vụ mục tiêu gỡ “thẻ vàng” cho thủy sản.
Từ nhiều năm trước, mỗi chuyến vươn khơi của ngư dân Quảng Ngãi đều gắn liền với cảnh cầm theo xấp giấy tờ dày cộp, chờ hàng giờ tại cảng cá để hoàn thành thủ tục. Giấy tờ rườm rà, dễ thất lạc, khiến nhiều chủ tàu mệt mỏi ngay từ khi chưa nhổ neo.
Thuyền trưởng Bùi Văn Phải ở huyện đảo Lý Sơn vẫn nhớ rõ những ngày tất bật ấy. Hơn 20 năm đi biển, anh quá quen với cảnh ngồi chờ, điền từng mục vào sổ sách, chờ cán bộ xác nhận. Không ít chuyến biển bị chậm lại chỉ vì thủ tục.
Ứng dụng công nghệ giúp ngư dân thuận lợi trong quá trình thực hiện các thủ tục để ra khơi khai thác.
“Giờ đây, chỉ cần mở ứng dụng eCDT VN, nhập vài thông tin rồi gửi đi. Khi tàu cập cảng, hệ thống đã ghi nhận và thủ tục hoàn tất. Tôi chỉ cần cầm điện thoại, khỏi lo giấy tờ lỉnh kỉnh” – anh Phải chia sẻ.
Điểm khác biệt lớn nhất của eCDT VN là thay thế hoàn toàn cách ghi chép thủ công. Ngư dân nhập trực tiếp sản lượng, chủng loại hải sản, vị trí và thời gian khai thác. Khi cập bờ có Internet, dữ liệu tự động đồng bộ về hệ thống. Việc này vừa tiết kiệm công sức, vừa đảm bảo minh bạch trong chuỗi khai thác – tiêu thụ, đáp ứng yêu cầu truy xuất nguồn gốc thủy sản, một yếu tố quan trọng để chống khai thác IUU.
Ban đầu, nhiều ngư dân ngần ngại vì nghĩ công nghệ phức tạp, nhưng chỉ sau vài lần thực hành, ai cũng quen tay, thậm chí thấy tiện lợi đến mức không muốn quay lại cách làm cũ.
Cán bộ thủy sản và Bộ đội Biên phòng hỗ trợ ngư dân cài đặt ứng dụng, hướng dẫn sử dụng và xử lý sự cố.
Để bà con nhanh chóng tiếp cận công nghệ số, cán bộ thủy sản và Bộ đội Biên phòng Quảng Ngãi thường xuyên xuống tận tàu hỗ trợ cài đặt, hướng dẫn sử dụng và xử lý sự cố.
Ông Ngô Đình Thính (nhân viên cảng neo đậu Lý Sơn) cho hay: “Ngư dân trong và ngoài tỉnh cập cảng đều được hỗ trợ, nhờ vậy việc quản lý đồng bộ và chính xác hơn nhiều so với trước”.
Cùng với eCDT VN, nhiều phần mềm khác cũng được ứng dụng, tạo hệ thống quản lý nghề cá khép kín. Đó là VMS để giám sát hành trình tàu cá, Vn-Fishbase là cơ sở dữ liệu nghề cá, hay phần mềm quản lý tàu cá của Bộ đội Biên phòng. Những công cụ này không chỉ tinh giản thủ tục hành chính, mà còn giúp theo dõi sát sao hành trình tàu, ngăn ngừa tình trạng vượt ranh giới sang vùng biển nước ngoài.
Thượng úy Cao Mạnh Long- Trạm trưởng Trạm Kiểm soát Biên phòng An Hải (Đồn Biên phòng Lý Sơn), cho biết: “Hệ thống phần mềm giúp chúng tôi nắm bắt kịp thời hoạt động trên biển. Các thủ tục của phương tiện, thuyền viên đều tích hợp, việc xác nhận xuất nhập bến nhanh chóng, chính xác, không còn phiền hà cho ngư dân”.
Sự chuyển mình này không chỉ thay đổi cách làm việc mà còn mang ý nghĩa lâu dài. Mỗi chuyến đi biển được lưu lại như một “hồ sơ điện tử” rõ ràng, góp phần minh bạch hóa khai thác thủy sản. Đây cũng là bước quan trọng để Việt Nam tiến gần hơn mục tiêu tháo gỡ “thẻ vàng” thủy sản của Ủy ban châu Âu.
Tàu cá của ngư dân Lý Sơn.
Theo Chủ tịch UBND đặc khu Lý Sơn Nguyễn Văn Huy, trong nỗ lực chống khai thác IUU (khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định), địa phương kiên quyết xử lý tàu “3 không” (không đăng ký, không đăng kiểm, không giấy phép). Hiện đã cấp đăng ký cho 1.300 tàu, đăng kiểm 136 tàu và loại khỏi danh sách 48 tàu không đủ điều kiện.
Dẫu vậy, công tác quản lý vẫn còn hạn chế: một số tàu vi phạm vượt ranh giới, mất kết nối giám sát; tỷ lệ tàu có chiều dài từ 6 mét trở lên được cấp phép còn thấp; nhiều tàu chưa đăng ký.
“Thời gian tới, Lý Sơn sẽ tập trung các giải pháp cấp bách để chống khai thác bất hợp pháp, khắc phục hạn chế mà Ủy ban châu Âu đã chỉ ra. Trong đó, kiên quyết xử lý dứt điểm tàu ‘3 không’, đồng thời quản lý chặt chẽ thiết bị giám sát hành trình và thiết bị điện tử trên tàu” - ông Huy khẳng định.
