Nguồn gốc lưỡng hổ trang trí tại hồ Hoàn Kiếm đón năm Nhâm Dần 2022

Những ngày gần đây, người dân Thủ đô khi ghé qua góc ngã tư Đinh Tiên Hoàng - Hàng Khay bên hồ Hoàn Kiếm tỏ thích thú, ngắm nhìn, chụp ảnh bên công trình trang trí “Lưỡng Hổ chầu kỳ” (hai hổ chầu vào cờ hội).

Đây là công trình trang trí tại bờ hồ Hoàn Kiếm chào mừng Tết Nguyên đán Nhâm Dần 2022. Công trình sử dụng chất liệu composite, khung thép, mica, đèn led. Kích thước: cao đỉnh cờ 4,5m, rộng bệ mây 6m x 1,25m.

Thiết kế sử dụng hình tượng Thần Hổ và mây ngũ sắc trong tranh dân gian Hàng Trống. Thần Hổ biểu thị sự oai linh. Mây trong tranh Hàng Trống mang tính cách điệu cao, vừa có tính chất nhẹ, bay, vừa mang vẻ thoát tục. Chính vì vậy, hình tượng Thần Hổ ngự trên bệ mây mang nghĩa oai linh và thanh cao. Gam màu đỏ, vàng nâu biểu thị tinh thần năm mới vàng son rực rỡ.

Điều đáng nói, hình tượng Thần Hổ trong tranh dân gian Hàng Trống đã được các nhà thiết kế chuyển đổi một cách khéo léo để tạo thành công trình trang trí mừng xuân Nhâm Dần “vẫn giữ được sự oai linh nhưng cũng sinh động, trẻ trung phù hợp với không khí xuân”.

Trong tín ngưỡng của người Việt, hổ được xem là linh vật có sức mạnh, oai linh. Trong các dòng tranh dân gian Việt Nam, hổ là nhân vật đặc biệt, được nhiều nghệ nhân sáng tạo phong phú, đa dạng. Trong đó, nổi tiếng có thể kể đến tranh dân gian Hàng Trống, Hà Nội.

Theo các nhà nghiên cứu, về mặt tạo hình, có lẽ những chú hổ trong tranh dân gian Hàng Trống đạt đến độ tinh tế nhất so với tất cả các dòng tranh. Từ dáng điệu, đường nét, cho đến thần thái hổ đều toát ra vẻ uy linh nghiêm cẩn.

Với đôi mắt mở lớn, tròn và xanh, thân hình uyển chuyển cùng những vằn lông, những con hổ như được đúc kết từ kinh nghiệm quan sát của các nghệ nhân về linh vật này trong thực tế để rồi nhân cách hóa, cách điệu hóa để trở thành “uy hổ thần tướng” oai phong lẫm liệt.

Những chú hổ trong tranh dân gian Hàng Trống chỉ đẹp về mặt thị giác mà như còn chứa đựng vẻ tâm linh.

Tuy nhiên, để phù hợp với không khí xuân, trang trí tại nơi công cộng, hình tượng Thần Hổ trong tranh dân gian Hàng Trống đã được các nhà thiết kế tạo hình một cách khéo léo để tạo thành công trình trang trí “vẫn giữ được sự oai linh nhưng cũng sinh động, trẻ trung phù hợp với không khí xuân”.

Các nhà thiết kế đã vẽ mắt Thần Hổ hiền hơn. Cụ thể, trong tranh dân gian, mắt Thần Hổ tròn quắc lên nhưng ở hai chú hổ trong công trình trang trí mắt rất hiền nhưng vẫn vẫn oai linh, lại vừa sinh động, trẻ trung phù hợp với không khí xuân.

Thiết kế này đã nhận được nhiều lời khen ngợi của giới chuyên môn cũng như người dân bởi “năm mới mà làm hình tượng hổ dữ quá không được mà hổ cười cũng không hợp".

Do vậy, thiết kế hình tượng hổ vẫn giữ được sự oai linh nhưng cũng sinh động, trẻ trung phù hợp với không khí xuân của các nhà thiết kế công trình “Lưỡng Hổ chầu kỳ” được nhận xét là hài hòa, khéo léo.