Nguồn nước ngầm tại Hà Nội: Chưa khai thác hết trữ lượng

Do đó trong tương lai gần, Hà Nội nên tăng sử dụng nước mặt, giảm khai thác nước ngầm. Tuy nhiên, PGS.TS. Phan Vĩnh Cẩn, nguyên Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Xây dựng và Phát triển hạ tầng (Bộ Xây dựng) khẳng định, nguồn nước ngầm tại Hà Nội chưa tới mức cạn kiệt.

Mới khai thác 10 - 12% trữ lượng

Theo PGS.TS Phan Vĩnh Cẩn, hiện một số nhà máy nước nằm sâu trong nội thành có độ hạ thấp mực nước ngầm ngày càng lớn, khiến lưu lượng khai thác suy giảm. Còn theo số liệu của Công ty Nước sạch Hà Nội, tổng số giếng khai thác nước ngầm hiện có 190 giếng. Hàng năm có khoảng 10% giếng khai thác nước ngầm bị suy thoái nặng phải bỏ đi (gần 20 giếng) và phải khoan giếng thay thế. Kinh phí khoan mỗi giếng hiện từ 1,6 - 1,8 tỷ đồng, do đó, kinh phí khoan thay thế các giếng mới vào khoảng 30 tỷ đồng. Việc các giếng khai thác nước ngầm liên tục bị suy thoái nên nhiều người cho rằng, nguồn nước ngầm của Hà Nội đã cạn kiệt, thậm chí nếu khai thác thêm sẽ gây ra thảm họa.

Tuy nhiên, PGS.TS Cẩn cho biết, mực nước ngầm ở những vùng nằm sâu trong nội thành (Hạ Đình, Mai Dịch) đã bị hạ thấp sâu, không phải do nguồn nước ngầm của Hà Nội đã cạn kiệt, mà do thiết kế vị trí các nhà máy nước không hợp lý, không phù hợp với điều kiện địa chất thủy văn tại chỗ. Việc bố trí các giếng khoan có khoảng cách từ 100 - 200m dẫn đến nước đọng trong từng giếng khoan khai thác bị hạ quá sâu và kết quả là lưu lượng khai thác nước thô cho từng nhà máy bị sụt giảm. Tiếp đến, cấu tạo các giếng khoan cần được nghiên cứu cải tiến. Do các giếng có ống vách bằng thép đen, giếng được chèn bằng đất sét viên, ống lọc khoan lỗ, có cuốn lưới, bọc sỏi… nên tuổi thọ không cao, thường dưới 40 năm.

Số liệu khảo sát của Sở TN&MT Hà Nội cho thấy, trữ lượng khai thác tiềm năng nước ngầm của Hà Nội đạt khoảng 8.326.000m3/ngày, trong đó riêng tầng chứa cuội sỏi đạt khoảng 5.850.000m3/ngày. Như vậy, tổng công suất khai thác mới chỉ bằng từ 10 - 12% trữ lượng có thể khai thác.

Nên sử dụng nước từ nhà máy sông Đà

Cũng PGS.TS Cẩn, nhà máy nước mặt sông Đà có kinh phí và quy mô lớn nhất miền Bắc hiện nay, trong giai đoạn đầu công suất cấp nước là 300.000m3/ngày đêm sau sẽ nâng lên 600.000m3/ngày đêm. Công suất tối đa có thể phát triển đến 1.200.000m3/ngày đêm. Tiếp đến, chất lượng nước này rất tốt (tiêu chuẩn hóa lý, vi sinh đều đạt chuẩn).

Nhưng trên thực tế, hiện lượng nước sử dụng từ Nhà máy nước Sông Đà mới chỉ đạt hơn 100.000m3/ngày đêm, như vậy còn gần 200.000m3 chưa dùng đến phải giải quyết thế nào? Vì vậy, trước mắt, cần tập trung đầu tư mạng lưới đường ống, giá thành từ 500 - 600 tỷ đồng để phân phối hết 200.000m3 nước còn lại cho các khu vực. Đồng thời, chuyển lượng nước từ nhà máy nước Gia Lâm sang phục vụ hoàn toàn cho khu bờ trái sông Hồng. Nếu thiếu có thể đưa thêm từ 20.00m3/ngày - 30.000m3/ngày từ nhà máy nước Sông Đà theo đường ống qua cầu Chương Dương, Vĩnh Tuy và cầu Thanh Trì phục vụ nhu cầu cấp nước sinh hoạt của người dân.