Nhà báo Kim Toàn - Một đời làm báo vì lý tưởng cách mạng

Chiều 15/6, Lễ ra mắt phim, trưng bày chuyên đề và tọa đàm "Kim Toàn, Nhà báo - Chiến sĩ", đã diễn ra tại Bảo tàng Báo chí Việt Nam.

Kim Toàn: hình ảnh sáng đẹp của mẫu hình "Nhà báo - Chiến sĩ"

Trong thời kỳ vận động cách mạng trước 1945 và hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và chống đế quốc Mỹ xâm lược, từ yêu cầu cách mạng và lòng yêu nước thiết tha của người cầm bút, đã tự nhiên hình thành nên đội ngũ Nhà báo - Chiến sĩ; Nghệ sĩ - Chiến sĩ. Nhà báo Chiến sĩ là vốn quý của cách mạng; là đặc trưng, tính chất cơ bản nhất của báo chí cách mạng Việt Nam.

Nhà báo, trước hết là chiến sĩ cách mạng, sẵn sàng xả thân vì độc lập, tự do của Tổ quốc. Họ đã góp phần xứng đáng vào những thắng lợi vĩ đại của dân tộc trong sự nghiệp giải phóng và đổi mới đất nước, viết nên trang sử vẻ vang của lịch sử báo chí Việt Nam.

Nhà báo Kim Toàn là một trong những hình ảnh sáng đẹp của mẫu hình "Nhà báo - Chiến sĩ" ấy. Ông có tên khai sinh là Nguyễn Kim Toàn, sinh ngày 29/11/1940 tại làng Ngọc Tỉnh, thuộc tổng Cổ Trai xưa, nay là xã Tân Trào, huyện Kiến Thụy, TP Hải Phòng. Vào nghề báo từ năm 1960, ông từng là phóng viên viết tin bài, chụp ảnh, vẽ minh họa; họa sĩ trình bày báo Kiến An. Năm 1965, từ báo Hải Phòng, nhà báo Kim Toàn tình nguyện vào Nam, có gần 10 năm làm phóng viên báo Giải Phóng, cơ quan ngôn luận của Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam, tờ báo cách mạng lớn nhất ở chiến trường miền Nam thời kỳ đó.

Với bút danh Cao Kim, ông là một trong những cây bút chủ lực của báo Giải Phóng. Không chỉ làm báo, ông còn góp phần xây dựng Trường Báo chí của Tiểu ban Báo chí, Ban Tuyên huấn Trung ương Cục miền Nam và mở lớp huấn luyện làm báo cấp tốc tại chỗ cho một số địa phương và đơn vị Quân Giải Phóng. Cùng với làm báo, ông còn là một chiến sĩ cầm súng trực tiếp chiến đấu trong đội hình lực lượng vũ trang tuyên truyền của Sài Gòn - Gia Định và lập chiến công trong Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968.

Đặc biệt, ông là nhà báo từng có giấy báo tử. Trong thời kỳ Đổi mới, ông là Tổng Biên tập Báo Hải Phòng; Chủ tịch Hội Nhà báo Hải Phòng, Ủy viên Thường vụ Ban chấp hành Hội Nhà báo Việt Nam. Báo Hải Phòng thời kỳ ông làm Tổng Biên tập là một trong những cơ quan báo Đảng địa phương năng động, sáng tạo, đi đầu trong công cuộc đổi mới báo chí vì sự nghiệp đổi mới đất nước - tờ báo hai lần được thưởng Huân chương Độc lập.

Với trọng trách Chủ tịch Hội Nhà báo Hải Phòng, Ủy viên Thường vụ Ban Chấp hành Hội Nhà báo Việt Nam, ông có nhiều sáng kiến và hoạt động tích cực, góp phần thúc đẩy sự phát triển của Hội Nhà báo Hải Phòng, Hội Nhà báo Việt Nam.

Bộ phim tái hiện một phần lịch sử và ghi nhận công lao của các thế hệ nhà báo

Bộ phim "Kim Toàn, Nhà báo - Chiến sĩ" kể lại một cách chân thực cuộc đời và cống hiến của nhà báo Kim Toàn trong chiến tranh cũng như trong thời kỳ đổi mới. Bộ phim không nhằm vinh danh một cá nhân mà tái hiện một phần lịch sử của dân tộc; ghi nhận công lao của các thế hệ nhà báo đi trước; nêu lên những tấm gương vì nước hy sinh của nhà báo cách mạng - cũng như các nhân vật trong tác phẩm báo chí, văn học của nhà báo Kim Toàn - góp phần để tuổi trẻ hiểu rõ hơn quá khứ hào hùng của cha anh cùng kinh nghiệm làm báo và giữ gìn phẩm giá con người trong những hoàn cảnh vô cùng khó khăn, phức tạp và nguy hiểm.

"Kim Toàn, Nhà báo - Chiến sĩ" là một bộ phim tài liệu lịch sử có tính nghệ thuật nhất định. Bộ phim ra mắt cùng nhiều hoạt động trong dịp Kỷ niệm trọng thể 100 năm Báo chí cách mạng Việt Nam càng có ý nghĩa thiết thực. Đây cũng là tài liệu tham khảo bổ ích tại Bảo tàng Báo chí Việt Nam đối với những ai muốn hiểu hơn về chiến tranh, về nhà báo cách mạng tại chiến trường miền Nam thời kỳ chống đế quốc xâm lược.

Phát biểu tại lễ ra mắt, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân dân, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam Lê Quốc Minh nhấn mạnh: Hành trình làm báo của nhà báo Kim Toàn là bản anh hùng ca không lời - không chỉ của một con người mà của cả một thế hệ những người làm báo từng sống, viết và chiến đấu vì lý tưởng độc lập dân tộc, thông nhất Tổ quốc và đổi mới xây dựng quê hương, đất nước ngày càng giàu đẹp.

Theo ông Lê Quốc Minh, việc giới thiệu bộ phim tài liệu về nhà báo Kim Toàn vừa là hoạt động tôn vinh những đóng góp không mệt mỏi của nhà báo Kim Toàn vừa là dịp để chúng ta cùng nhìn lại lịch sử đầy máu, lửa và vinh quang của báo chí cách mạng Việt Nam. Đây cũng là cơ hội để thế hệ người làm báo hôm nay và mai sau được tiếp thêm cảm hứng, ý chí và trách nhiệm nghề nghiệp - giữ gìn ngọn lửa cách mạng trong trái tim người cầm bút.

Được hoàn thành trong 2 năm, bộ phim là một nỗ lực lớn của Hội Nhà báo Việt Nam, Bảo tàng Báo chí Việt Nam, Đoàn làm phim và sự phối hợp, giúp đỡ hiệu quả của Đài Phát thanh và Truyền hình Hà Nội, Hội Nhà báo Hải Phòng, Báo Hải Phòng, Đài Phát thanh và Truyền hình Hải Phòng; của nhiều đồng nghiệp tại Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Hải Phòng, các cựu phóng viên báo Giải Phóng và gia đình nhà báo Kim Toàn.

Xúc động chia sẻ khi bộ phim được ra mắt, "Nhà báo - Chiến sĩ" Kim Toàn bày tỏ lời tri ân sâu sắc tới Hội Nhà báo Việt Nam, Bảo tàng Báo chí Việt Nam và các đơn vị phối hợp đã dành nhiều tâm huyết, thời gian và công sức để thực hiện bộ phim. Ông nhấn mạnh sự hỗ trợ quý báu về mặt chuyên môn, tư liệu và kỹ thuật từ các đơn vị này đã góp phần quan trọng giúp bộ phim hoàn thành một cách tốt nhất.

Nhà báo Kim Toàn cũng bày tỏ vinh dự được cống hiến cả đời trong công việc làm báo, đóng góp cho nền báo chí cách mạng Việt Nam trong dòng chảy 100 năm đầy tự hào. Về nghề báo, theo quan điểm của nhà báo Kim Toàn, làm báo là nghề cao quý. Dấn thân vào nghề báo là dấn thân vào muôn mặt đời sống xã hội, chấp nhận mọi khó khăn, vất vả, nhiều khi đối mặt với cám dỗ và sự hiểm nguy…

Tại toạ đàm, các đại biểu, các nhà báo kỳ cựu cũng đã chia sẻ những kỷ niệm với nhà báo Kim Toàn trong quá trình làm báo, công tác từ những ngày còn gian khổ trong chiến tranh đến thời kỳ đổi mới...

Nhân dịp này, "Nhà báo - Chiến sĩ" Kim Toàn đã trao tặng một số kỷ vật gắn bó với ông trong chiến trường và quá trình làm báo cho Bảo tàng Báo chí Việt Nam.

Hành trình báo chí của nhà báo Kim Toàn là hiện thân sinh động cho tinh thần "Nhà báo - Chiến sĩ" suốt chiều dài lịch sử báo chí cách mạng Việt Nam. Từ những ngày lăn lộn giữa chiến trường miền Nam khốc liệt với vai trò phóng viên chiến trường, cho đến những năm tháng cống hiến trong công cuộc đổi mới báo chí tại địa phương, ông đều thể hiện sự dấn thân, bản lĩnh và lòng trung thành tuyệt đối với lý tưởng cách mạng.

Trong dòng chảy 100 năm báo chí cách mạng Việt Nam, những cống hiến thầm lặng của các thế hệ người cầm bút như Kim Toàn là minh chứng cho sức sống bền bỉ, nhân văn của báo chí cách mạng. Và hôm nay, khi ngọn lửa lý tưởng ấy được truyền lại qua những thước phim chân thực, cũng là lúc thế hệ người làm báo hôm nay được nhắc nhở về sứ mệnh không chỉ phản ánh hiện thực mà còn truyền cảm hứng, lan tỏa giá trị chân - thiện - mỹ giữa cuộc đời.