Theo các chuyên gia kinh tế, kiểm soát chặt chẽ hoạt động phát hành và giao dịch trái phiếu doanh nghiệp là cần thiết để giúp thị trường minh bạch hơn, bền vững hơn và hiệu quả hơn.
Dù thị trường trái phiếu doanh nghiệp có chững lại nhưng động thái của nhà nước về thanh lọc thị trường, chấn chỉnh lại hoạt động phát hành là kịp thời và cần thiết. Bởi thị trường trái phiếu sau khi tăng trưởng quá nóng, tồn tại nhiều lỗ hổng, cần được cơ cấu lại với các quy định chặt chẽ hơn nhằm tránh nguy cơ đổ vỡ hàng loạt, bảo vệ lợi ích của nhà đầu tư.
PGS.TS Đinh Trọng Thịnh (Học viện Tài chính) cho rằng hị trường trái phiếu thời gian qua được coi là một kênh huy động vốn hiệu quả cho doanh nghiệp về trung và dài hạn. Nguồn vốn từ trái phiếu giúp doanh nghiệp bổ sung dòng tiền, giảm sự phụ thuộc vào tín dụng ngân hàng.
Tuy nhiên từ đầu năm, việc phát hành trái phiếu của doanh nghiệp đã thu hẹp đáng kể sau khi cơ quan quản lý “siết” chặt điều kiện về giao dịch trái phiếu doanh nghiệp đối với tổ chức tín dụng và tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động phát hành, cung cấp dịch vụ trên thị trường.
“Tiềm năng của thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam rất lớn. Đây là một kênh dẫn vốn quan trọng cho nền kinh tế, doanh nghiệp và là một kênh đầu tư hấp cho nhà đầu tư, nhất là khi các tiêu chí an toàn ngày càng củng cố. Việc xử lý một số doanh nghiệp vi phạm quy định gần đây đã làm cho thị trường rúng động hơi quá. Chúng ta cần xem xét lại việc chấn chỉnh lại thị trường sao cho đúng, tránh sự tiêu cực lây lan đến thị trường trái phiếu”, ông Thịnh nói.
Luật sư Nguyễn Thanh Hà, Giám đốc SB Law, nhận định: Việc siết chặt tình trạng phát hành trái phiếu tràn lan của doanh nghiệp nhưng không nên để tắc thị trường trái phiếu chỉ vì một vài sự việc tiêu cực đơn lẻ.
Những sai phạm của một số cá nhân, tổ chức trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ vừa qua là bài học quan trọng nhưng không đại diện cho toàn thị trường.
“Trong giai đoạn hiện nay, nếu chỉ vì một vài vụ việc mà chúng ta siết chặt thị trường thì theo tôi là không nên. Những vụ việc đó chỉ là những dấu hiệu cảnh báo, những căn bệnh ung nhọt cần chữa trị. Chúng ta không nên nhìn nhận những sự việc đó theo hướng tiêu cực, mà cần nhìn một cách tích cực. Đó là phải ban hành những chính sách về mặt pháp lý để cho thị trường tốt lên, là dấu hiệu cảnh báo để thanh lọc thị trường trong sạch, minh bạch và tốt hơn chứ không phải một nút thắt của thị trường trái phiếu”
Theo PGS.TS Ngô Trí Long, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả (Bộ Tài chính), cơ quan chức năng cần có chế tài mạnh tay hơn để minh bạch thị trường trái phiếu. Việc dẹp bỏ những “con sâu làm rầu nồi canh” sẽ giúp thị trường trái phiếu minh bạch hơn, an toàn hơn. Doanh nghiệp có tài sản, có uy tín, làm ăn minh bạch, đàng hoàng được khơi mở dòng vốn. Nhà đầu tư có điều kiện tiếp tục đầu tư tài sản sinh lợi vào một trong những kênh đầu tư sinh lợi an toàn.
Nhà đầu tư, PGS.TS Ngô Trí Long nêu quan điểm, cần nâng cao nhận thức và hiểu biết để kiểm soát rủi ro, nhất là nhà đầu tư cá nhân vốn có ít lợi thế về thông tin và kỹ năng nghiệp vụ phân tích tài chính. Cụ thể, nhà đầu tư nên chọn mua trái phiếu của các doanh nghiệp hàng đầu đã có lịch sử phát triển bền vững trong nhiều năm. Lãi suất trái phiếu phát hành có thể không cao hơn nhiều lãi suất tiết kiệm nhưng an toàn, nhất là với nhà đầu tư ít kinh nghiệm.
Bên cạnh đó, nhà đầu tư cần xem xét kỹ tính chuyên nghiệp của tổ chức tư vấn phát hành, đơn vị trung gian giữa doanh nghiệp phát hành trái phiếu và nhà đầu tư để hạn chế rủi ro. Đặc biệt, không nên bán tháo khi chưa hiểu rõ bản chất trái phiếu để tránh gây thiệt hại về tài chính cho bản thân.
