[Nhân dân hạnh phúc – cốt lõi trong hành trình đưa Thủ đô bứt phá] Bài 1: Lấy con người làm trung tâm của mọi chiến lược phát triển

Việc đưa thành tố Nhân dân hạnh phúc vào Nghị quyết Đại hội Đảng bộ TP lần thứ XVIII và đặt ra chỉ tiêu hạnh phúc cho thấy, Hà Nội luôn quan tâm đến nâng cao phúc lợi xã hội, chất lượng cuộc sống người dân và kiên định tư tưởng “lấy dân làm gốc”. Tiêu chí “người dân hạnh phúc” thể hiện cam kết chính trị để bộ máy Đảng, chính quyền các cấp của TP luôn hành động vì đời sống của Nhân dân.

Hạnh phúc không chỉ là khát vọng

Độc lập - Tự do - Hạnh phúc là tiêu ngữ được Chủ tịch Hồ Chí Minh đặt cho Nhà nước dân chủ đầu tiên ở Việt Nam. Theo đó, hạnh phúc là mục tiêu cao nhất của sự nghiệp đấu tranh giành độc lập, tự do; hạnh phúc đồng thời là điều kiện cơ bản giữ vững độc lập, tự do. Khát vọng về hạnh phúc của Nhân dân luôn là mục tiêu tối thượng của mọi chế độ xã hội. Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn: "Nếu nước độc lập mà dân không hưởng hạnh phúc, tự do, thì độc lập cũng chẳng có nghĩa lý gì". Lời dạy ấy đến nay vẫn còn nguyên giá trị, trở thành kim chỉ nam cho mọi chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước ta.

Xây dựng xã hội hạnh phúc không phải điểm đến mà là một tiến trình. Trong mỗi giai đoạn phát triển, Đảng luôn đề cao tư tưởng “lấy Nhân dân làm trung tâm”, “lấy ấm no, hạnh phúc của Nhân dân làm mục tiêu phấn đấu”. Nhân dân làm trung tâm có nghĩa là mọi chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước xuất phát từ nguyện vọng, nhu cầu của Nhân dân; Nhân dân chính là một nguồn lực, động lực của đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Theo TS Đặng Văn Luận - Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng ta về hạnh phúc của Nhân dân trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam không chỉ góp phần xây dựng một xã hội tốt đẹp “vì hạnh phúc của Nhân dân” mà còn tạo ra một lực lượng xã hội hùng hậu có sức mạnh tương ứng, tự giác bảo vệ cho chế độ xã hội. Đó cũng là cơ sở niềm tin để khơi dậy khát vọng của Nhân dân ta về một xã hội chủ nghĩa phồn vinh, hạnh phúc, một sự liên tục, hướng đích lâu dài vì mục tiêu tối thượng là vì hạnh phúc của Nhân dân.

Tiếp nối quan điểm xuyên suốt đó, dự thảo văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng cũng đưa yếu tố "hạnh phúc” vào chủ đề của Đại hội, đặt “hạnh phúc của Nhân dân” làm thước đo cho mọi chủ trương, chính sách. Dự thảo còn nhấn mạnh vai trò trung tâm của con người trong phát triển, không chỉ dừng lại ở việc nâng cao thu nhập, mà còn hướng đến phát triển toàn diện con người Việt Nam về trí tuệ, đạo đức, thể chất, tinh thần và kỹ năng sống. Đại biểu Quốc hội Nguyễn Anh Trí (Đoàn TP Hà Nội) đề xuất, cần đưa chỉ số hạnh phúc vào như là một mục tiêu chủ yếu 5 năm 2025 - 2030 bởi mục đích phát triển xã hội cao nhất là đời sống phải hạnh phúc.

Trong phát biểu tại phiên thảo luận của Đoàn Đại biểu Quốc hội TP Hà Nội về dự thảo Văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, Tổng Bí thư Tô Lâm nêu rõ thông điệp nhất quán, mạnh mẽ về quyết tâm đổi mới và thống nhất hành động, tinh thần cốt lõi là kiên định mục tiêu xã hội chủ nghĩa nhưng phải linh hoạt về phương thức quản trị, bảo đảm mọi thành quả phát triển phải quy về lợi ích cụ thể của Nhân dân.

Rõ ràng có thể thấy, hạnh phúc không chỉ là mục tiêu, mà còn là phương pháp phát triển, nguyên lý hành động của nhà nước kiến tạo phục vụ Nhân dân – nơi mọi chính sách đều hướng tới con người và mọi con người đều cảm thấy mình là một phần của tương lai đất nước. Báo cáo Hạnh phúc thế giới năm 2025 cho thấy, chỉ số hạnh phúc của Việt Nam tăng 37 bậc, từ xếp hạng 83 năm 2020 lên xếp hạng 46 năm 2025. Do đó, việc đưa yếu tố hạnh phúc vào dự thảo văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng, được Nhân dân cả nước đánh giá cao, đặc biệt kỳ vọng, tin tưởng vào mọi chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước.

Với TP Hà Nội, với vai trò gương mẫu, đi đầu, suốt nhiều nhiệm kỳ qua, cùng với những định hướng phát triển theo hướng văn minh, hiện đại, Đảng bộ TP Hà Nội đặc biệt quan tâm đến chăm lo chất lượng sống, hạnh phúc cho người dân. Điều đó thể hiện qua Thành ủy Hà Nội đều dành riêng một chương trình về an sinh xã hội. Như nhiệm kỳ khóa XVII vừa qua, Chương trình số 08-CTr/TU của Thành ủy về “Phát triển hệ thống an sinh xã hội, nâng cao phúc lợi xã hội, chất lượng cuộc sống của Nhân dân Thủ đô, giai đoạn 2021 - 2025” đặt ra với 27 chỉ tiêu, 12 nhiệm vụ và 5 nhóm giải pháp trọng tâm, có ý nghĩa nhân văn sâu sắc, liên quan trực tiếp đến cuộc sống của Nhân dân Thủ đô. Kết quả đạt được là chất lượng cuộc sống của Nhân dân Thủ đô ngày càng được nâng cao, với chỉ số phát triển con người (HDI) cao nhất cả nước đạt 0,829; tuổi thọ trung bình đạt 76,5 tuổi, tăng 1 tuổi so với năm 2020. Nhờ tập trung chỉ đạo triển khai đồng bộ các chính sách, giải pháp thực hiện giảm nghèo bền vững, đến cuối năm 2024, Hà Nội đã không còn hộ nghèo theo chuẩn đa chiều, chỉ tiêu giảm nghèo về đích trước một năm kế hoạch đề ra cho cả giai đoạn 2021 – 2025 và hoàn thành xóa nhà tạm, nhà dột nát và năm 2025 sẽ hoàn thành 4.730 căn nhà ở xã hội. An sinh xã hội được bảo đảm, phúc lợi xã hội được nâng lên, đây là những yếu tố rất quan trọng để mang tới hạnh phúc cho người dân.

Tư duy phát triển mới

Bám sát những định hướng của Đảng trong kỷ nguyên phát triển đất nước hùng cường, thịnh vượng, Nhân dân hạnh phúc được xác định trong dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng, Hà Nội không chỉ thực hiện đúng định hướng này mà còn thể hiện sự gương mẫu, tiên phong trong hành động. Điều thể hiện rõ nhất là những thành tố “Hạnh phúc” được xác định trong chủ đề Đại hội: “Phát huy truyền thống nghìn năm văn hiến và anh hùng; đoàn kết xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh; tiên phong, đột phá trong kỷ nguyên mới; phát triển Thủ đô văn minh, hiện đại, hạnh phúc”.

Nhấn mạnh thành tố "hạnh phúc" trong chủ đề Đại hội “phát triển Thủ đô văn minh, hiện đại, hạnh phúc”, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong khẳng định, đây không chỉ là mục tiêu của nhiệm kỳ này, mà là mục tiêu xuyên suốt, lâu dài. “Thành ủy xác định mục tiêu này để khẳng định quyết tâm, định hướng xuyên suốt, để từ suy nghĩ, hành động, từ việc lớn, đến việc nhỏ của cả hệ thống chính trị, của mỗi cán bộ, đảng viên đều phải hướng tới hạnh phúc của Nhân dân. Hạnh phúc là không có điểm dừng, cho nên mục tiêu, quyết tâm vì hạnh phúc của Nhân dân cũng không có điểm dừng” - Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Nguyễn Văn Phong nhấn mạnh.

Có thể nói, lần đầu tiên Hà Nội đưa thành tố “hạnh phúc” vào chủ đề Đại hội Đảng bộ TP, xác định chỉ tiêu hạnh phúc… thể hiện sự tiên phong, cũng là bắt kịp sự phát triển của thế giới. Việc xây dựng Thủ đô hạnh phúc có thể nói là đích đến cao nhất, hướng tới một TP đáng sống, nơi người dân được thụ hưởng đầy đủ thành quả phát triển cả về vật chất và tinh thần. Đây cũng là tiếp nối mục tiêu TP Hà Nội luôn chú trọng trong thời gian qua với nhiều giải pháp được triển khai để xây dựng Thủ đô “Văn hiến - Văn minh - Hiện đại”, vì cuộc sống hạnh phúc của Nhân dân. Trong đó, Hà Nội luôn duy trì đà tăng trưởng, thu nhập bình đầu người tăng, tạo thêm các bước đột phá phát triển hệ thống hạ tầng hiện đại, thông minh và kết nối… để đáp ứng tốt hơn yêu cầu của Nhân dân. TP cũng luôn kiên định quan điểm phát triển theo hướng “xanh - hài hòa - bền vững”. Hà Nội cũng đang trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo, khoa học công nghệ và chuyển đổi số hàng đầu cả nước; phát triển văn hóa, xây dựng TP sáng tạo… từ đây góp phần nâng cao đời sống tinh thần cho người dân.

Trước một nhiệm kỳ mới, cùng với thành tố “Hạnh phúc” được đưa vào chủ đề, các mục tiêu “Thành phố thanh bình”, “người dân hạnh phúc” cũng xuất hiện ở mục tiêu tổng quát và với chỉ tiêu cụ thể “Chỉ số hạnh phúc (HPI) đạt 9/10”. Như lãnh đạo TP đã khẳng định, lần đầu tiên Hà Nội đưa chỉ số hạnh phúc (Happy Planet Index - HPI) vào hệ thống chỉ tiêu, phản ánh cách tiếp cận mới của TP trong phát triển. Việc Hà Nội đưa tiêu chí Nhân dân hạnh phúc vào Nghị quyết Đại hội Đảng bộ TP lần thứ XVIII được nhiều chuyên gia, nhà nghiên cứu đánh giá là quan điểm đột phá. Bởi đây là vấn đề nhận được nhiều sự quan tâm, đồng tình, thể hiện rõ mọi chiến lược phát triển của Hà Nội đều lấy con người làm trung tâm, hướng tới Thủ đô văn minh, hiện đại và đáng sống.

PGS.TS Bùi Hoài Sơn - Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội đánh giá, việc Đại hội Đảng bộ TP lần thứ XVIII đưa khái niệm “hạnh phúc” vào Báo cáo Chính trị là dấu hiệu của tư duy phát triển mới, cho thấy lãnh đạo TP đã xem đây là yếu tố quan trọng để Hà Nội phát triển đột phá trong giai đoạn tới. Điều này có nghĩa, mọi sự phát triển đều hướng đích đến cuối cùng là hạnh phúc con người, thể hiện ở sự an tâm khi sống, sự tự hào về TP, sự gắn bó cộng đồng. Hạnh phúc giờ đây không còn là khẩu hiệu trừu tượng, mà được cụ thể hóa bẳng chỉ số cụ thể. Khi hạnh phúc trở thành trọng tâm chính sách, đội ngũ cán bộ cũng sẽ thay đổi cách nghĩ, cách làm - không chỉ hoàn thành nhiệm vụ, mà còn mang lại giá trị thật cho Nhân dân.

GS.TS Phùng Hữu Phú - nguyên Ủy viên T.Ư Đảng, nguyên Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận T.Ư, nguyên Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội cũng đánh giá, việc Đại hội Đảng bộ TP lần thứ XVIII lần đầu tiên đưa khái niệm “Hà Nội văn hiến, hiện đại và hạnh phúc” thành tư tưởng chỉ đạo là điểm rất mới, rất nhân văn, phản ánh mục tiêu phát triển toàn diện không chỉ kinh tế mà còn hướng đến chất lượng sống, môi trường và giá trị tinh thần của người dân Thủ đô. Cùng với đó, Đại hội đã khẳng định quyết tâm để Hà Nội tiên phong, đột phá trong kỷ nguyên mới. “Với tinh thần tiên phong, đột phá và hạnh phúc làm mục tiêu, Hà Nội hoàn toàn có thể bước vào thời kỳ phát triển mới, hiện thực hóa khát vọng xây dựng Thủ đô văn hiến - hiện đại - hạnh phúc như Nghị quyết Đại hội XVIII Đảng bộ TP đã đề ra” - GS.TS Phùng Hữu Phú nhận định.

Phát biểu tại Đại hội Đại biểu Đảng bộ TP Hà Nội lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2025 -2030, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh quan điểm, trong mọi chiến lược phát triển, con người phải là điểm khởi đầu và cũng là đích đến. Với Hà Nội - trung tâm hội tụ tinh hoa dân tộc, nơi kết tinh lịch sử, văn hóa và trí tuệ Việt Nam thì vai trò của con người càng trở nên cốt lõi, không chỉ là chủ thể phát triển, mà còn là thước đo để đánh giá thành công của mọi chính sách, công trình và mọi thiết kế tương lai của Thủ đô. Đồng thời, Tổng Bí thư cũng phân tích, đặt con người làm trung tâm không chỉ là quan điểm nhân văn, mà còn là nguyên tắc vận hành của một đô thị hiện đại, thông minh và phát triển bền vững. Mọi chính sách, quy hoạch, công nghệ, hạ tầng phải phục vụ năng lực và chất lượng sống của người dân. Thủ đô phải trở thành thành phố nơi mọi người dân đều có cơ hội học tập, sáng tạo, khởi nghiệp và cống hiến; đồng thời có mạng lưới phúc lợi toàn diện, bảo đảm y tế, giáo dục, an sinh, nhà ở, việc làm và không gian văn hóa, nghệ thuật cho mọi tầng lớp. Khi con người được phát triển toàn diện, xã hội mới thực sự công bằng, sáng tạo và hạnh phúc. “Phát triển con người là trung tâm cốt lõi của phát triển Thủ đô. Điều này không chỉ bao gồm nâng cao năng lực, phẩm giá và chất lượng sống, mà còn là phát triển văn hóa ứng xử và đạo đức công dân. Hà Nội cần đề cao tinh thần “thanh lịch, nghĩa tình, trách nhiệm” trong đời sống hiện đại, đồng thời xây dựng một môi trường công vụ chuẩn mực, trong sạch, gần dân, nơi mọi hành vi của cán bộ và cơ quan nhà nước đều phản ánh trách nhiệm và sự gắn bó với Nhân dân”- Tổng Bí thư chỉ rõ. 

Những chỉ đạo của Tổng Bí thư chính là những định hướng quan trọng để Đảng bộ TP Hà Nội xây dựng chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Đại hội, đưa ra giải pháp cụ thể để hiện thực các mục tiêu đã xác định.  

Còn nữa