Nhiều điểm mới trong dự thảo Báo cáo Chính trị trình Đại hội XIV của Đảng

Chiều 15/10, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương phối hợp các cơ quan chức năng tổ chức họp báo quốc tế công bố dự thảo các văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng để lấy ý kiến Nhân dân.

Tới dự và chủ trì họp báo có Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Lại Xuân Môn; Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chánh Văn phòng Thường trực Văn phòng Trung ương Đảng Lâm Thị Phương Thanh; Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Nguyễn Quang Dương; nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương Tạ Ngọc Tấn - Tổ phó Thường trực Tổ Biên tập Văn kiện Đại hội XIV của Đảng; Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Thứ trưởng Thường trực Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lê Hải Bình.

Tham dự còn có đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương; các đại sứ, đại diện các đoàn ngoại giao, tổ chức quốc tế; cùng đông đảo phóng viên, nhà báo trong nước và quốc tế.

Lần đầu tiên hợp nhất các báo cáo lớn trong một văn kiện thống nhất

Trả lời báo chí, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương Tạ Ngọc Tấn cho biết, nếu như các kỳ Đại hội trước đây có 3 báo cáo riêng biệt gồm Báo cáo chính trị, Báo cáo kinh tế - xã hội và Báo cáo công tác xây dựng Đảng, thì Đại hội XIV là lần đầu tiên các nội dung này được tích hợp trong một Báo cáo chính trị duy nhất.

Việc thống nhất này nhằm thể hiện quan điểm chỉ đạo xuyên suốt, bảo đảm tính tập trung, đồng bộ và thống nhất trong tư duy, chủ trương, đường lối của Đảng. Qua đó, giúp cán bộ, đảng viên và Nhân dân dễ tiếp cận, nắm bắt và tổ chức thực hiện các mục tiêu phát triển của đất nước. Báo cáo chính trị được xây dựng trên cơ sở khoa học, có sự kế thừa kết quả tổng kết 40 năm đổi mới, trong đó, báo cáo tổng kết về lý luận và thực tiễn đổi mới là một trong những cơ sở trực tiếp phục vụ cho việc hoàn thiện văn kiện trình Đại hội XIV.

Theo Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương Tạ Ngọc Tấn, chủ đề của Báo cáo chính trị được xác định nhất quán với mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, khẳng định con đường đi lên chủ nghĩa xã hội là sự lựa chọn kiên định của Đảng và Nhân dân ta. Cùng với đó, dự thảo văn kiện xác định 2 mốc mục tiêu lớn: Đến năm 2030, kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng, Việt Nam phấn đấu trở thành nước đang phát triển có thu nhập trung bình cao. Đến năm 2045, kỷ niệm 100 năm thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, phấn đấu trở thành nước phát triển, thu nhập cao.

Trên tinh thần đó, văn kiện nhấn mạnh các giá trị “tự chủ chiến lược, tự cường, tự tin, vươn mình của dân tộc”, hướng tới mục tiêu vì hòa bình, độc lập, dân chủ, giàu mạnh, phồn vinh, văn minh và hạnh phúc.

Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương Tạ Ngọc Tấn thông tin, dự thảo Báo cáo chính trị và các văn kiện trình Đại hội XIV chứa đựng nhiều điểm mới quan trọng.

Thứ nhất, về tư tưởng chỉ đạo, văn kiện tiếp tục khẳng định lập trường kiên định với chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đồng thời coi lý luận về đường lối đổi mới là một bộ phận nền tảng trong tư duy của Đảng.

Thứ hai, văn kiện bổ sung quan điểm mới về phát triển bền vững, coi môi trường là yếu tố trung tâm, cùng với kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại tạo thành 5 trụ cột phát triển. Đây là lần đầu tiên, vấn đề môi trường và đối ngoại được xác định là nội dung trọng yếu trong chiến lược phát triển tổng thể.

Thứ ba, dự thảo xác định kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng của nền kinh tế quốc gia, bên cạnh vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước và kinh tế tập thể. Đây là bước phát triển mới trong tư duy kinh tế của Đảng, phù hợp với thực tiễn phát triển và hội nhập quốc tế.

Cùng với đó, các nội dung về xây dựng Đảng, hệ thống chính trị và tổ chức bộ máy cũng được điều chỉnh mạnh mẽ. Lần đầu tiên, hệ thống tổ chức của Đảng được sắp xếp đồng bộ với hệ thống hành chính các cấp, bảo đảm sự lãnh đạo trực tiếp, thống nhất từ Trung ương tới cơ sở.

Một điểm mới quan trọng khác là việc tinh gọn tổ chức trung gian cấp quận, huyện, tập trung củng cố hệ thống chính trị cơ sở, bảo đảm bộ máy hoạt động hiệu quả, sát thực tiễn và gần dân hơn. Việc đổi mới cách tiếp cận, kết cấu và nội dung trong dự thảo Báo cáo chính trị thể hiện bước tiến quan trọng về tư duy lý luận và thực tiễn lãnh đạo của Đảng.

Các văn kiện trình Đại hội XIV không chỉ tổng kết chặng đường 40 năm đổi mới mà còn mở ra tầm nhìn phát triển dài hạn, củng cố niềm tin của Nhân dân đối với Đảng, khơi dậy khát vọng phát triển đất nước hùng cường, thịnh vượng trong thời đại mới.

Tiếp tục đổi mới, hoàn thiện tổ chức bộ máy hệ thống chính trị tinh gọn, hiệu quả

Trao đổi tại họp báo, Phó Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Nguyễn Quang Dương nhấn mạnh: Một trong những vấn đề đặc biệt quan trọng của Đảng và Nhà nước ta là tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị. Đây là nội dung then chốt, được đề cập sâu sắc trong các văn kiện trình Đại hội XIV và trong Báo cáo chính trị của Đảng.

Do tầm quan trọng đó, việc đổi mới và hoàn thiện tổ chức bộ máy, nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị luôn được Trung ương Đảng và các cấp ủy quan tâm chỉ đạo quyết liệt, đạt nhiều kết quả tích cực qua từng giai đoạn.

Từ tháng 10/2024, trên cơ sở kế thừa thành quả sau 7 năm thực hiện Nghị quyết 18-NQ/TW, Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị đã quyết định tiếp tục tổng kết, đánh giá và triển khai toàn diện việc sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy. Công tác nghiên cứu được thực hiện kỹ lưỡng, với tầm nhìn chiến lược, dài hạn nhằm xác định mô hình tổng thể của hệ thống chính trị.

Qua quá trình triển khai, việc sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả đã được tiến hành đồng bộ từ Trung ương đến địa phương. Các cơ quan của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội đều được tổ chức lại phù hợp với yêu cầu thực tiễn.

Cùng với đó, việc sắp xếp các đơn vị hành chính được đẩy mạnh. Sau sắp xếp, mô hình chính quyền địa phương hai cấp bước đầu hoạt động thông suốt, hiệu quả, được đánh giá tích cực.

Bên cạnh đó, tổ chức Đảng trong các cơ quan, đơn vị cũng được kiện toàn: kết thúc hoạt động của các đảng đoàn, ban cán sự Đảng; đồng thời thành lập các đảng bộ, chi bộ mới ở cơ quan Trung ương và cấp tỉnh. Qua đó, vừa tinh gọn bộ máy, vừa giữ vững và phát huy vai trò lãnh đạo trực tiếp, toàn diện của các cấp ủy, tổ chức Đảng.

Đảng và Nhà nước cũng đã ban hành đồng bộ các quy định, văn bản pháp luật, tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho việc vận hành hệ thống tổ chức mới, bảo đảm tính thống nhất, hiệu quả.

Kết quả thực hiện chủ trương “cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy” thời gian qua cho thấy đây là chủ trương đúng đắn, tầm nhìn chiến lược, có ý nghĩa lịch sử và lâu dài đối với sự phát triển đất nước. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo được thực hiện quyết liệt, sát sao; tổ chức thực hiện được đẩy mạnh, tạo chuyển biến rõ nét.

Thực tiễn cho thấy, các cơ quan, đơn vị hoạt động ngày càng hiệu lực, hiệu quả, gần dân hơn, đáp ứng tốt hơn yêu cầu phục vụ Nhân dân. Chủ trương này được cán bộ, đảng viên và Nhân dân đồng tình, đánh giá cao; đồng thời cũng nhận được sự ghi nhận, đánh giá tích cực của bạn bè quốc tế.

“Đây là kết quả của một quá trình đổi mới toàn diện, thể hiện quyết tâm chính trị rất cao của Đảng trong việc xây dựng hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả — góp phần quan trọng vào sự nghiệp phát triển bền vững của đất nước” - Phó Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Nguyễn Quang Dương khẳng định.

Lấy ý kiến rộng rãi của cán bộ, đảng viên và Nhân dân vào dự thảo văn kiện Đại hội XIV của Đảng

Tại buổi họp báo, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Lại Xuân Môn thông tin, 3 văn kiện được công bố lấy ý kiến gồm: (1) Dự thảo Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII trình tại Đại hội XIV của Đảng, có tiêu đề: "Dưới lá cờ vẻ vang của Đảng, chung sức đồng lòng thực hiện thắng lợi mục tiêu phát triển đất nước đến năm 2030; tự chủ chiến lược, tự cường, tự tin, tiến mạnh trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc; vì hòa bình, độc lập, dân chủ, giàu mạnh, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội”; (2) Dự thảo Báo cáo tổng kết một số vấn đề lý luận và thực tiễn về công cuộc đổi mới theo định hướng xã hội chủ nghĩa trong 40 năm qua ở Việt Nam; (3) Dự thảo Báo cáo tổng kết 15 năm thi hành Điều lệ Đảng (2011-2025) và đề xuất, định hướng bổ sung, sửa đổi Điều lệ Đảng.

Việc lấy ý kiến đóng góp của các đại biểu Quốc hội, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị – xã hội, cán bộ, đảng viên và Nhân dân được triển khai từ ngày 15/10 đến 15/11/2025. Mục tiêu là phát huy trí tuệ, quyền làm chủ của Nhân dân trong việc tham gia hoạch định các chủ trương, chính sách lớn, góp phần nâng cao chất lượng các văn kiện trình Đại hội XIV.

Theo Phó Trưởng ban Thường trực Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Lại Xuân Môn, việc công bố và lấy ý kiến Nhân dân lần này thể hiện tinh thần cầu thị, lắng nghe, tiếp thu và giải trình đầy đủ của Đảng. Qua đó củng cố niềm tin của Nhân dân, tạo sự thống nhất cao về nhận thức và hành động trong toàn Đảng, toàn dân, toàn quân.

Để đảm bảo việc công bố, triển khai rộng khắp, toàn diện, thiết thực đến mọi tầng lớp Nhân dân và đồng bào ta ở nước ngoài, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Lại Xuân Môn đề nghị các cơ quan báo chí triển khai thông tin, tuyên truyền các dự thảo văn kiện.

Về các nội dung, các vấn đề mà các cơ quan báo chí quan tâm, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Lại Xuân Môn cho biết, Ban tổ chức sẽ cung cấp thông tin, tập trung làm rõ quá trình xây dựng, hoàn thiện dự thảo các văn kiện; các nội dung quan trọng, điểm mới cốt lõi, đột phá; những vấn đề cần tập trung xin ý kiến đóng góp của Nhân dân; phương thức lấy ý kiến, nội dung lấy ý kiến, nội dung cốt lõi trọng tâm cần lấy ý kiến…

Việc lấy ý kiến được tiến hành theo 3 hình thức: Tổ chức hội nghị, hội thảo, tọa đàm ở các cấp, các ngành; Lấy ý kiến trực tuyến thông qua ứng dụng VNeID; Tiếp nhận góp ý bằng thư hoặc qua hệ thống cơ quan báo chí, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội.

Trả lời câu hỏi của phóng viên quốc tế về việc vì sao lần này tổ chức họp báo quốc tế để công bố dự thảo văn kiện - điều chưa từng có tiền lệ - đại diện Ban Tổ chức cũng cho biết, lần này, Đảng thể hiện rõ tinh thần công khai, cầu thị, minh bạch và dân chủ, mong muốn lắng nghe ý kiến không chỉ của cán bộ, đảng viên và Nhân dân trong nước, mà còn của bạn bè quốc tế, giới học giả, chuyên gia nước ngoài, để hoàn thiện văn kiện với chất lượng cao nhất.

Mục tiêu là phát huy tối đa trí tuệ tập thể, tinh thần trách nhiệm và quyền làm chủ của Nhân dân trong quá trình hoạch định đường lối, chính sách vì Nhân dân, vì đất nước. Mọi chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước Việt Nam đều hướng đến phục vụ Nhân dân, chăm lo đời sống và quyền lợi chính đáng của Nhân dân.

"Không chỉ bây giờ mới lấy ý kiến toàn dân, mà xuyên suốt quá trình xây dựng văn kiện đều có sự tham gia của Nhân dân, các tầng lớp trí thức, các cấp ủy và tổ chức Đảng. Chính sự tham gia rộng rãi ấy đã giúp các văn kiện phản ánh trung thực thực tiễn đất nước, thể hiện tầm nhìn chiến lược và khát vọng phát triển của dân tộc” - Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương Tạ Ngọc Tấn nhấn mạnh