Bảo hiểm y tế - “phao cứu sinh” của người nghèo
Khuôn mặt xinh xắn, đôi mắt to tròn, nụ cười tươi tắn còn vương chút thơ ngây của tuổi học trò, nhưng ít ai biết rằng em C.T.H. (19 tuổi ở huyện Thạch Thất) vừa trải qua đợt điều trị ung thư máu dài ngày ở Viện Huyết học và Truyền Máu Trung ương.
Nói chuyện với chúng tôi, em H. cho biết, năm ngoái đang học lớp 12 thì phát hiện bị ung thư máu. Hoàn cảnh gia đình vốn đã rất khó khăn, bố mẹ không có công việc ổn định, thu nhập bấp bênh, nhà có 5 chị em, dưới em còn 1 em lớp 8 đang tuổi ăn học, nên khi phát hiện bị bệnh em và gia đình rất lo lắng và hoang mang. Chạy vạy đi vay tiền khắp nơi, dù khó khăn nhưng gia đình cũng quyết tâm điều trị bệnh cho em. May mắn qua 2 lần cấy tế bào gốc, em đã đáp ứng được với phác đồ điều trị và hiện được ra viện, hàng tháng chỉ đến viện khám và lấy thuốc.
Nhờ tham gia BHYT hộ gia đình, em được Quỹ BHYT thanh toán tiền chữa bệnh hơn 1,1 tỷ đồng. Em là bệnh nhân được Quỹ BHYT chi trả cao thứ 3 trong 6 tháng đầu năm 2022 trên địa bàn Hà Nội. “Nếu không có Quỹ BHYT, thì gia đình em không thể trụ nổi. Quỹ BHYT đã tái sinh em một lần nữa”- em H. tâm sự. Hiện nay, dẫu gia đình vẫn còn phải đi vay nợ, nhưng em hy vọng khi sức khỏe ổn định có thể đi làm, kiếm tiền để phụ giúp bố mẹ.
Cũng là một thanh niên tuổi đời còn rất trẻ, mới 23 tuổi, anh N.T.B., quê ở Hà Tĩnh phát hiện bệnh suy tủy vào năm ngoái, và phải cấy ghép tủy tại Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương. Hoàn cảnh gia đình khó khăn, bố mất đã 12 năm, mẹ phải bươn chải với đủ nghề để kiếm sống nuôi 3 con ăn học.
Anh B. là con út trong gia đình, với hy vọng ra nước ngoài kiếm tiền để gia đình bớt khó khăn, học xong lớp 12, anh khăn gói ra Hà Nội học tiếng Nhật. Vượt qua các vòng thi tiếng Nhật, làm xong hết thủ tục, chỉ còn 1 tuần để bay sang Nhật thì anh phát hiện bị suy tủy.
Gia đình vốn đã khó khăn nay còn bần cùng hơn. Mẹ anh đi phụ nhà hàng, lương tháng 3 triệu đồng, khóc rưng rức khi biết tin anh bị bệnh. “Khi biết tin bị bệnh, gia đình mới cấp tốc đi mua thẻ BHYT hộ gia đình cho B.. Trong 1 tháng chờ thẻ BHYT có hiệu lực, gia đình phải tự chi trả chi phí điều trị, tiêu tốn hơn 100 triệu đồng. Sau đó, Quỹ BHYT chi trả cho 80% chi phí điều trị nên gia đình bớt khó khăn đi rất nhiều”- Mẹ của anh B. cho biết.
Tổng số tiền Quỹ BHYT chi trả cho quá trình điều trị những tháng đầu năm 2022 của anh N.T.B. là trên 786 triệu đồng. Hiện nay anh đã được ra viện, đang hồi phục sức khỏe tại gia đình. “Dù còn khó khăn nhưng gia đình tôi còn may mắn hơn rất nhiều người vì B. đáp ứng với thuốc điều trị, đang phục hồi tốt. Tấm thẻ BHYT chính là “phao cứu sinh” của con tôi và gia đình tôi”- Mẹ của anh B. xúc động nói.
Đảm bảo quyền lợi của người tham gia BHYT
Điều trăn trở lớn nhất của lãnh đạo Bảo hiểm xã hội (BHXH) Hà Nội là làm sao để mở rộng độ bao phủ BHYT, để toàn bộ người dân, đặc biệt là người dân có hoàn cảnh khó khăn được Quỹ BHYT chi trả chi phí điều trị khi đi khám chữa bệnh, giảm gánh nặng cho gia đình và xã hội. BHXH TP đã triển khai nhiều giải pháp tuyên truyền sâu rộng về ý nghĩa, lợi ích, tầm quan trọng của chính sách BHYT, đặc biệt đã đẩy mạnh tuyên truyền trực tiếp, tuyên truyền theo nhóm nhỏ, vào tận nhà người dân tuyên truyền để người dân nghèo, dân lao động tự do có thể tiếp cận, nắm bắt được chính sách.
Đến hết tháng 7/2022, tỷ lệ bao phủ BHYT trên địa bàn TP là 91,4% dân số (chưa bao gồm lực lượng vũ trang). BHXH TP phấn đấu đến năm 2025, tỷ lệ bao phủ BHYT đạt 95% dân số, tiến tới bao phủ BHYT toàn dân.
Hiện nay, trên địa bàn Hà Nội có gần 800 cơ sở KCB BHYT, trải rộng khắp từ xã, phường đến TP, thuận tiện cho người dân đi KCB BHYT. Người dân nếu không thuộc đối tượng tham gia BHYT bắt buộc có thể tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình. Tham gia BHYT hộ gia đình, người dân được giảm trừ mức đóng từ người thứ 2 trở đi, được quỹ BHYT chi trả tối đa 100% chi phí KCB BHYT, không giới hạn mức chi, tuổi tác.
Đáng lưu ý, hiện nay, Quỹ BHYT thực hiện chi trả chi phí điều trị cho tất cả các bệnh hiểm nghèo như nhóm bệnh về: Tim mạch, ung thư, bệnh hiếm… Đây là các nhóm bệnh sẽ phải điều trị dài ngày hoặc suốt đời, có chi phí điều trị lớn. Thực tế đã có rất nhiều trường hợp người dân tham gia BHYT đi KCB được sử dụng dịch vụ kỹ thuật cao, chi phí lớn, được Quỹ BHYT chi trả từ vài chục triệu đồng đến vài tỷ đồng.
Thống kê trong 6 tháng đầu năm 2022, tại Hà Nội, có 1 bệnh nhân, mã thẻ BT220202XXXXXXX được Quỹ Bảo hiểm y tế chi trả gần 2,9 tỷ đồng, 7 người được Quỹ BHYT chi trả hơn 1 tỷ đồng, 22 người được Quỹ BHYT chi trả từ gần 800 triệu đồng đến gần 1 tỷ đồng/người và hàng trăm người bệnh được chi trả vài trăm triệu đồng. Thông qua nguồn Quỹ BHYT đã góp phần giúp các gia đình vượt qua khó khăn, ổn định cuộc sống. Trong 7 tháng đầu năm 2022, các cơ sở y tế đã KCB BHYT cho 5,4 triệu lượt người với chi phí đề nghị thanh toán là 9.664,7 tỷ đồng.
Song song với việc triển khai các giải pháp tuyên truyền, mở rộng độ bao phủ BHYT, BHXH TP cũng chú trọng quản lý chặt chẽ chi phí KCB, đảm bảo Quỹ BHYT chi đúng, chi đủ, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác giám định BHYT. BHXH TP cũng phối hợp tích cực với Sở Y tế và các cơ sở y tế KCB BHYT xử lý tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế; phối hợp giải quyết kịp thời vướng mắc trong thực hiện chính sách BHYT, bảo đảm quyền lợi của người bệnh.
Tham gia BHYT hộ gia đình, người dân sẽ được giảm trừ mức đóng từ người thứ 2 trở đi, càng nhiều người tham gia, mức đóng càng thấp. Phương thức đóng cũng rất linh hoạt, phù hợp. Người tham gia BHYT được lựa chọn đóng định kỳ 3 tháng, 6 tháng hoặc 12 tháng một lần. Người dân có thể đăng ký tham gia BHYT hộ gia đình tại các tổ chức dịch vụ thu BHXH, BHYT trên địa bàn.
