Nhiều thiếu sót, vi phạm đất đai, quản lý vốn tại Công ty Bò sữa TP Hồ Chí Minh

Ngày 11/12, Thanh tra TP Hồ Chí Minh đã có thông báo Kết luận thanh tra số 147/TB-TTTP-P6 về việc chấp hành các quy định pháp luật trong công tác quản lý sử dụng đất đai; quản lý và sử dụng vốn nhà nước; thực hiện dự án tại Công ty TNHH MTV Bò sữa TP Hồ Chí Minh (Công ty Bò sữa TP Hồ Chí Minh) năm 2018.

Kết luận nêu rõ: Hiệu quả sản xuất kinh doanh năm 2018 đạt thấp; lợi nhuận chủ yếu từ tiền lãi gửi ngân hàng, ngành sản xuất kinh doanh chính (chăn nuôi, trồng trọt) đều thua lỗ.

Về quản lý đất, Công ty Bò sữa TP được nhà nước giao quản lý, sử dụng số lượng diện tích đất hơn 3.392,7ha, chủ yếu là đất sản xuất nông nghiệp (chiếm trên 99%).

Theo kết luận thanh tra, kết quả sản xuất kinh doanh năm 2018 của Công ty Bò sữa TP Hồ Chí Minh khá thấp, lợi nhuận trước thuế chỉ đạt 12,8% kế hoạch. Chi phí quản lý doanh nghiệp so với doanh thu chiếm tỷ trọng lớn 15,37%. Nếu loại trừ loại lợi nhuận từ lãi gửi ngân hàng 15,4 tỷ đồng thì ngành chăn nuôi thua lỗ 21,5 tỷ đồng. Công tác quản lý, đối chiếu, xác nhận, đôn đốc thu hồi nợ chưa đầy đủ theo quy định, có những khoản nợ phải thu để kéo dài nhiều năm.

Việc thực hiện dự án "Chăn nuôi bò giống, bò thịt" tại huyện Đức Trọng (tỉnh Lâm Đồng) không hiệu quả, thua lỗ. Dự án sử dụng 236,987ha đất theo hình thức trả tiền thuê đất hàng năm. Tính đến 30/6/2016, dự án đã đầu tư số tiền 28,718 tỷ đồng (chi phí bồi thường 12,328 tỷ đồng, chi phí xây dựng cơ bản khác 16,389 tỷ đồng), giá trị còn lại là 23,716 tỷ đồng (giá trị quyền sử dụng đất 11,154 tỷ đồng, giá trị tài sản trên đất 12,561 tỷ đồng). Thanh tra cho biết, lỗ lũy kế tại dự án trên đến năm 2015 là hơn 11 tỷ đồng.

Cũng liên quan đến dự án này, Công ty Bò sữa TP Hồ Chí Minh chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính chuyển mục đích sử dụng 2.838m2 đất nông nghiệp sang đất chuyên dùng và xin phép thiết kế xây dựng mà tiến hành xây dựng văn phòng làm việc, chuồng trại, nhà kho… Khi chuyển nhượng dự án và chuyển đàn bò về lại TP (năm 2016), Công ty Bò sữa TP Hồ Chí Minh và Tổng Công ty Nông nghiệp Sài Gòn không báo cáo UBND TP.

Kết luận thanh tra chỉ rõ: Theo Luật Đất đai năm 2013, Công ty Bò sữa TP Hồ Chí Minh sử dụng đất sản xuất nông nghiệp theo hình thức đất thuê trả tiền thuê hàng năm nên không có quyền chuyển nhượng quyền sử dụng đất mà chỉ được bán tài sản hợp pháp trên đất, hoặc chuyển nhượng dự án. Giá trị dự án theo thẩm định là 58,631 tỷ đồng đã tính cả giá trị đất và tài sản trên đất. Như vậy, so với giá trị đầu tư còn lại thì giá trị chuyển nhượng cao hơn 35,63 tỷ đồng (59,246 - 23,716). So với giá trị thẩm định thì giá trị chuyển nhượng dự án cao hơn 617,775 triệu đồng (59,246 tỷ đồng - 58,631 tỷ đồng).

Còn tại dự án trồng cao su tại Lào (10.000ha, thực hiện từ năm 2006), kết luận của Thanh tra cho thấy, dự án không thực hiện theo phương án đề ra. Diện tích lúc đầu là 10.000ha, sau đó giảm xuống còn 6.000ha, thực tế chỉ trồng được 2.800ha cao su nhưng sau đó đã thanh lý hơn 1.800ha do cao su bị chết, hiện chỉ quản lý, khai thác 1.000ha cây cao su. Số vốn mà Công ty Bò sữa TP Hồ Chí Minh đã góp đến ngày 31/12/2018 là 27 tỷ đồng.

Trên cơ sở kết luận trên, Thanh tra TP kiến nghị Chủ tịch UBND TP giao Chủ tịch Hội đồng thành viên và Giám đốc Công ty Bò sữa TP Hồ Chí Minh 3 nội dung chính:

Thứ nhất, cần tăng cường kiểm tra, kiểm soát việc quản lý tài chính, quản lý vốn, tài sản tiết kiệm, chống lãng phí.

Thứ hai, xây dựng phương án củng cố quản lý thanh lọc đàn gia súc, rà soát chi phí, xây dựng định mức phù hợp với tình hình thực tế.

Thứ ba, xây dựng kế hoạch, phương án chuyển đổi cây trồng, chăn nuôi, áp dụng mô hình nông nghiệp chất lượng cao, khoa học công nghệ trong chăn nuôi để nâng cao năng suất…

Đồng thời, Chủ tịch UBND TP Nguyễn Thành Phong chỉ đạo Giám đốc Sở Nội vụ TP phối hợp với các cơ quan liên quan tổ chức kiểm điểm, đề xuất hình thức xử lý các tổ chức, cá nhân thời kỳ có liên quan của Tổng Công ty Nông nghiệp Sài Gòn, Công ty Bò sữa TP Hồ Chí Minh về các sai phạm liên quan trong quản lý, sử dụng đất đai, quản lý vốn…

Sở Nội vụ TP phải tham mưu UBND TP sớm kiện toàn bộ máy lãnh đạo quản lý, tổ chức nhân sự của Công ty Cây trồng TP Hồ Chí Minh, đảm bảo đủ năng lực quản lý, điều hành công ty nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, hiệu quả sử dụng vốn tài sản nhà nước, đất đai…

Thời gian thực hiện và báo cáo kết quả cho UBND TP và Thanh tra TP là 30 ngày kể từ ngày ban hành Thông báo này.

Cuối cùng, UBND TP giao Thanh tra TP theo dõi, giám sát, đôn đốc sau thanh tra; tổng hợp kết quả thực hiện của các cơ quan có liên quan; báo cáo kết quả cho UBND TP theo quy định.