Tháng 2/1930, Chi bộ Đảng đầu tiên của tỉnh Bạc Liêu do đồng chí Nguyễn Văn Uông làm bí thư ra đời, đánh dấu mốc son lịch sử chói lọi, ghi dấu sự ra đời sớm nhất của tổ chức Đảng Cộng sản Việt Nam ở các địa phương. Chi bộ dưới sự chỉ đạo của Đảng, đã lãnh đạo quần chúng nhân dân, đứng lên đấu tranh chống chế độ thực dân Pháp và tay sai, chớp thời cơ giành độc lập dân tộc.
Dấu ấn nơi tổ chức Đảng đầu tiên ra đời
Toàn Đảng bộ tỉnh Bạc Liêu hiện có 29.400 đảng viên, nhiều người đã nhận huy hiệu 70 năm tuổi Đảng, cũng có những đảng viên còn rất trẻ. Nhưng trong lòng gần 30.000 đảng viên Bạc Liêu ai cũng tự hào về nơi đã ra đời tổ chức Đảng đầu tiên của tỉnh chỉ với 3 người. Nơi thể hiện sự lãnh đạo tài tình của Đảng đối với sự nghiệp đấu tranh giành chính quyền, giải phóng dân tộc và bảo vệ Tổ quốc của vùng đất Bạc Liêu. Tọa lạc tại ấp Rạch Rắn, xã Long Điền, huyện Đông Hải, tỉnh Bạc Liêu (cách TP Bạc Liêu khoảng 50km về hướng Cà Mau), di tích nơi thành lập Chi bộ Đảng cộng sản đầu tiên tỉnh Bạc Liêu còn có ý nghĩa đặc biệt vô cùng quan trọng đối với Đảng bộ, quân và dân tỉnh này.
Vì lẽ đó, năm 2008, tỉnh Bạc Liêu khởi công công trình tái hiện, tôn tạo di tích này với tổng diện tích hơn 2.305 m2, kinh phí trên 4 tỷ đồng. Di tích bao gồm các hạng mục: bia kỷ niệm, nhà trưng bày, nhà nghỉ chân cùng với hệ thống sân, đường, hàng rào, hệ thống cây xanh và các công trình phụ khác. Năm 2011, di tích đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là di tích lịch sử cấp quốc gia
Nổi bật nhất trong khu di tích là bia kỷ niệm với chiều cao hơn 13m, mặt chính quay hướng Tây cách đường lộ giao thông khoảng 23m. Bia có 3 phần chính: trên cùng là biểu tượng 2 cánh tay nâng lá cờ Đảng; chính giữa hoa hướng dương; nhụy hoa là bức tranh phù điêu diễn tả cuộc họp Chi bộ Đảng làng Phong Thạnh, với 3 đảng viên đầu tiên.
Nhà trưng bày với nhiều tư liệu, hiện vật, hình ảnh liên quan với các chủ đề: các Chi bộ Đảng cộng sản Việt Nam đầu tiên tỉnh Bạc Liêu ra đời; lãnh đạo nhân dân đấu tranh giành chính quyền (1930-1945); các Bí thư Tỉnh ủy qua các thời kỳ; một số thành tựu kinh tế, xã hội, an ninh, quốc phòng của tỉnh Bạc Liêu.
Theo lịch sử Đảng bộ tỉnh Bạc Liêu, Chi bộ làng Phong Thạnh (Giá Rai, Bạc Liêu) được thành lập vào tháng 2/1930 gồm có 3 đảng viên, do đ/c Nguyễn Văn Uông (1902 - 1969, còn gọi là Sáu Uông, Nhạc Uông) làm Bí thư. Từ năm 1930 - 1954, đ/c Uông giữ nhiều chức vụ quan trọng như Bí thư Chi bộ Đảng làng Phong Thạnh, Ủy viên quân sự Giá Rai, Phó Chủ nhiệm Mặt trận Việt Minh huyện Giá Rai, Trưởng ban công chính tỉnh...
Trong những năm chống Pháp, ông Nguyễn Văn Uông đã 2 lần bị địch bắt giam ở các nhà tù Nam Kỳ và nhà tù Côn Đảo. Đến ngày giành chính quyền năm 1945, ông mới được giải thoát trở về đất liền và tiếp tục hoạt động cách mạng. Tháng 12/1945, ông tập kết ra Bắc. Do có nhiều thành tích trong kháng chiến chống Pháp, ông được Chính phủ tặng Huân chương chiến thắng hạng nhất, Huy hiệu Nam Bộ kháng chiến. Hiện nay, những hiện vật được trưng bày tại đây như tài liệu của ông Nguyễn Văn Uông, đờn cò của ban nhạc lễ đình Phong Thạnh, lu đựng nước uống phục vụ cho đảng viên của Chi bộ Phong Thạnh uống năm 1929-1931... là những vật chứng vô cùng quý giá, đánh dấu những hoạt động của Chi bộ đảng làng Phong Thạnh trong những năm đầu mới thành lập.
Nơi sinh hoạt chính trị đặc biệt
Vào dịp lễ lớn, đặc biệt là kỷ niệm ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3/2), Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Bạc Liêu luôn tổ chức dâng hoa, dâng hương tại nơi thành lập Chi bộ Đảng Cộng sản đầu tiên của tỉnh. Nơi đây còn là địa chỉ đỏ để giáo dục truyền thống lòng yêu nước cho các thế hệ học sinh sinh viên, đảng viên trẻ… bằng trực quan cụ thể. Khi được tham quan nhà trưng bày các tư liệu, hình ảnh, hiện vật về tiến trình hình thành, phát triển của Đảng bộ tỉnh Bạc Liêu. Khi chỉ từ một chi bộ với chỉ 3 đảng viên, đến nay đã phát triển thành hàng ngàng chi bộ, hàng trăm đảng bộ trong toàn tỉnh với gần 3 vạn đảng viên.
Mỗi năm, có hàng trăm đoàn đến của các cơ quan ban ngành trong ngoài tỉnh đến dâng hương, dâng hoa và dành phút mặc niệm để tưởng nhớ công ơn đối với các tiền bối đảng viên đầu tiên của tỉnh, nguyện tiếp tục đi theo con đường mà Đảng và Bác Hồ đã lựa chọn. Từ đó, hạ quyết tâm phát huy tinh thần đoàn kết, truyền thống vẻ vang, phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Ngày 2/2/2024, Bí thư Tỉnh ủy Bạc Liêu Lữ Văn Hùng, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy cùng lãnh đạo các sở, ngành, địa phương đã thành kính dâng hoa, dâng hương và dành một phút mặc niệm tưởng nhớ các anh hùng, liệt sĩ trước văn bia di tích. Ngay tại buổi lễ, Tỉnh ủy Bạc Liêu đã tặng các gia đình chính sách, hộ đồng bào dân tộc có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn xã những phần quà mừng xuân mới Giáp Thìn 2024.
Tại đây, Chủ tịch UBND tỉnh Bạc Liêu Phạm Văn Thiều đã đánh giá cao đóng góp của nhân dân xã Long Điền trong công cuộc xây dựng quê hương, khẳng định truyền thống cách mạng vẻ vang của xã anh hùng. Ông cũng đã yêu cầu Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh Bạc Liêu triển khai, phối hợp thực hiện dự án tôn tạo, mở rộng Di tích lịch sử quốc gia nơi thành lập Chi bộ Đảng đầu tiên của tỉnh, phải hoàn thành trước Tết Ất Tị - 2025.
